Từ chuyện gian thương “mặc áo” cho cua biển

Gõ từ khóa “cua Cà Mau” vào một trang mạng xã hội, dễ dàng tìm được rất nhiều bài viết khác nhau được đăng tải. Trong đó, có cả những hội nhóm được tạo nên để trao đổi, mua bán sỉ và lẻ các loại cua. Qua số điện thoại được chia sẻ trong một bài viết, chúng tôi liên hệ với một người bán lẻ cua.

Với phần mô tả 3-4 con/kg, giá 169.000 đồng/kg, chúng tôi hỏi đây có phải cua Cà Mau chính gốc không thì nhận được câu trả lời: Đúng rồi chị, cua không có mặn mà ngọt thịt. Giá 169.000 đ/kg, chị cứ đặt thử, cái này dây to chứ không phải dây nhỏ. Đúng ra thì 1 kg hay sao, thì dây gần 1 lạng.

Khi chúng tôi hỏi kỹ về giá cả thì chủ bán không giấu giếm mà thản nhiên cho biết phần dây buộc chiếm một phần trọng lượng của cua nên mới có giá này. Quan sát trên hình ảnh đính kèm bài đăng, chúng tôi thấy đó là loại dây nilon được quấn dày thành nhiều lớp, lại thấm đẫm nước nên nở ra to ngang kích cỡ càng cua. Một câu hỏi được đặt ra là: “Chủ hàng bán cua hay bán dây nilon?”.

Liên hệ với chủ một bài viết khác cũng trong một nhóm mua bán cua, chúng tôi nhận được chia sẻ tận tình về mức giá có phần chênh lệch so với chủ bán vừa rồi. Theo đó, anh chủ cửa hàng tại Cần Thơ phân ra nhiều loại: cua ngon – giá cao và cua chất lượng trung bình – giá rẻ, mua nhiều thì giá sẽ được ưu đãi thêm:

- Tại vì vựa anh là vựa chuyên sỉ, cua anh lấy từ Năm Căn, Đầm Dơi, Cái Nước, Thới Bình rồi Bạc Liêu nhánh trong nhánh ngoài, anh lấy nhiều chỗ. Size cua là 3-4 con/kg giá 300.000 đ/kg, là loại ngon luôn đó. Size nhỏ là 5-6 con/kg, size vừa là 3-4 con/kg. Nếu em lấy 10kg, loại 5-6 con/kg thì giá tính 180.000 đ/kg thôi.

Rõ ràng, cũng được chia sẻ là “cua Cà Mau” nhưng có nơi là vựa thu mua chuyên sỉ, giá cả rõ ràng từng loại, trong khi có nơi bán lẻ thì giá bán còn nhiều mâu thuẫn. Giá sỉ của nơi này thậm chí còn cao hơn giá bán lẻ của nơi khác. Điều này lại một lần nữa đặt ra vấn đề về tính chính xác của lời quảng cáo “cua Cà Mau” trên thị trường hiện nay.  

Trong thực tế, câu nói “tiền nào của đó” đôi khi vẫn là thước đo chính xác. Đồng tình với quan điểm này, ông Nguyễn Văn Rong, ngụ tại huyện Gò Công Đông, tỉnh Tiền Giang cũng chia sẻ những kinh nghiệm của bản thân.

Theo ông Rong, những trường hợp người bán dùng cách “mặc áo” cho cua để đẩy giá, với phần dây dày cộm là “người ta bán dây chứ không phải bán cua”: 'Tiền nào của nấy, ăn con cua đáng ăn có mắc chút xíu nhưng mà ngon. Mua cua mà dây vải, mua một kg, bỏ phần dây hết 600gr. Con cua không đúng chất lượng, nhiều khi mua về thấy nước không cũng có'.

Còn với bà Diệp Bạch Yến, ngụ tại quận Cái Răng, TP Cần Thơ thì khi bước đến gian hàng bán cua, đang muốn mua cua mà nhìn thấy cảnh sợi dây dày quấn chặt trên thân cua thì ý định mua sẽ tức khắc bị lung lay. Bởi theo bà, trong trường hợp đó, chuyện bị lỗ là tất nhiên và thậm chí cảm thấy như bản thân bị lừa.

Bà Yến chia sẻ thêm: 'Nếu người ta bán đúng giá thì giá cả cao quá, người tiêu dùng khó chấp nhận, thành ra người ta phải dùng dây cột cho nặng con cua để giá thành dễ chịu hơn, người tiêu dùng dễ chấp nhận hơn.

Nhưng thật ra chỉ “ảo” thôi, mình mua như vậy vẫn mắc như thường vì dây chiếm trọng lượng quá nhiều. “Một lần sợ tốn bằng bốn lần không”, mua vậy tính ra còn mắc hơn là mua cua bình thường'.

Thực tế trên thị trường hiện nay, giá cua Cà Mau cũng có những thời điểm biến động lên – xuống nhưng không đến mức quá rẻ như mốc hơn 100.000 đồng cho 1 kg cua ngon. Với kinh nghiệm 3 năm trong việc mua bán cua, anh Nguyễn Hoàng Phú, chủ vựa cua Hoàng Phú, ở phường 8, TP Cà Mau, tỉnh Cà Mau cho biết, những trường hợp cua được bán với giá quá thấp có thể là do cua được lấy về từ những khu vực nuôi không phải tỉnh Cà Mau, có đặc điểm môi trường tự nhiên không thuận lợi nên chất lượng cua không ngon.

Một trường hợp khác là cua được bắt về từ tự nhiên chứ không phải cua nuôi, phần thịt hoặc gạch không nhiều, kém chất lượng nên được bán với giá hời.

Chia sẻ về giá thực tế hiện nay của mặt hàng cua tại vựa, anh Phú cho biết: 'Loại I khoảng 2 con/kg…Cua thịt loại I giá 300.000 – 350.000 đ/kg là cao nhất, cua gạch là 550.000 đồng/kg. Loại rẻ nhất của cua thịt là 190.000 đ/kg, rẻ nhất của cua gạch là 440.000 – 450.000 đ/kg, loại 5-6 con/kg'.

Thời điểm tháng 7/2022, thông tin cua Cà Mau được Cục Sở hữu trí tuệ (Bộ Khoa học – Công nghệ) cấp văn bằng bảo hộ chỉ dẫn địa lý đã mang đến niềm phấn khởi và hy vọng cho nhiều người. Cũng từ đây, nhiều cơ hội có thể mở ra trong việc phát triển các mô hình nuôi cua, cung cấp nguồn hàng dồi dào cho các địa phương trong nước và cả nguồn hàng cho xuất khẩu.

Tuy nhiên, nếu không có được sự kiểm soát tốt về thị trường thì về lâu về dài, những vấn đề như vừa đề cập: mạo danh cua Cà Mau hay “mặc áo” cho cua để tăng trọng lượng bán sẽ trở thành những dấu ấn không đẹp trong lòng người tiêu dùng, cũng như ảnh hưởng đến thương hiệu cua đặc sản.