Tính điểm tài xế taxi để cải thiện an toàn và dịch vụ taxi

Mới đây, vào cuối năm 2023, cơ quan lập pháp Hong Kong đã thông qua dự luật tính điểm phạt bằng lái, áp dụng riêng cho xe taxi với 68 phiếu thuận, 3 phiếu phản đối và 13 phiếu trắng.

Trong dự luật mới, sẽ có 11 hành vi được coi là vi phạm quy định của một tài xế taxi. Theo đó, bên cạnh các lỗi vi phạm luật giao thông thì một số hành vi khác cũng được bổ sung như cố tình kéo dài tuyến đường đi để tính thêm tiền sẽ bị phạt 3-5 điểm; “chặt chém” tiền taxi hoặc từ chối nhận chuyến xe không có lí do chính đáng sẽ bị phạt lên tới 10 điểm.

Tài xế nào có 15 điểm phạt trở lên trong vòng 2 tháng sẽ đối mặt với nguy cơ bị tước bằng lái, cấm lái xe trong 3 tháng. Án phạt 6 tháng sẽ được áp dụng với người tái phạm.

Theo Nhật Báo Hoa Nam, Bộ trưởng Bộ GTVT và Logistics Hong Kong (Trung Quốc), ông Lam Sai Hung cho biết, sở dĩ có dự luật mới này là do sự đi xuống của chất lượng dịch vụ taxi, vốn đang là vấn đề được nhiều người quan tâm trong vài năm trở lại đây.

Một cuộc khảo sát về mức độ hài lòng cho thấy hiện chỉ có 35% người được hỏi là hài lòng với dịch vụ taxi hiện tại Hong Kong trong khi con số này vốn gấp đôi khi thực hiện khảo sát vào năm 2019, thời điểm trước đại dịch COVID-19.

Phản hồi trước khảo sát này, Chủ tịch Hội đồng taxi Hong Kong, ông Ryan Wong đổ lỗi cho sự phát triển chóng mặt của các dịch vụ gọi xe online như Uber. Ông Wong cho biết, các dịch vụ gọi xe thường linh động hơn rất nhiều về mặt thời gian, do đó lôi kéo thêm nhiều tài xế mới, nhưng kéo theo đó là chất lượng dịch vụ đi xuống do không được kiểm soát chặt chẽ bởi cơ quan chức năng.

Mặt khác, độ an toàn của các chuyến đi cũng đang được dư luận đặt dấu hỏi. Theo Nhật Báo Hoa Nam, trong tổng số gần 4 nghìn vụ tai nạn giao thông trong 3 tháng đầu năm 2023, số vụ liên quan tới taxi chiếm tới gần 20%. Tính trung bình có khoảng 12 xe taxi gặp hoặc gây tai nạn mỗi ngày.

Trong khi đó, một số chuyên gia lại cho rằng, độ tuổi trung bình của tài xế đóng góp một phần không nhỏ vào nguyên nhân gây tai nạn, bởi Hong Kong hiện có gần một nửa tài xế taxi trong độ tuổi 60. Nhưng theo ông Ryan Wong, Chủ tịch Hội đồng taxi Hong Kong, một nghiên cứu đã chỉ ra rằng thực tế các tài xế cao tuổi lại cẩn thận hơn nhiều giới trẻ khi lái xe, bởi họ nhận thức được những hạn chế của họ và tìm cách khắc phục chúng.

Đồng tình với quan điểm này, ông Po-Keung, người đã có tới 50 năm kinh nghiệm làm tài xế taxi chia sẻ:

“Tài xế cao tuổi như tôi được kiểm tra sức khoẻ đều đặn hàng tháng như mắt, tim, huyết áp, v.v… Vì vậy tôi đồng ý rằng những vấn đề đang xảy ra với taxi hiện nay không phải từ sức khoẻ, độ tuổi, mà là thái độ của người lái xe. Với tài xế già như tôi, tôi không lái vội vàng chỉ để cố kiếm thêm vài cuốc xe. Mong muốn của tôi là được trở về nhà an toàn sau mỗi ngày làm việc vất vả”.

Theo ông Ryan Wong, cơ quan chức năng cần có những cải thiện về chính sách tuyển dụng, đãi ngộ tài xế để thu hút lực lượng lao động trẻ. Bên cạnh đó, ông Wong cũng chỉ trích việc Hong Kong chưa thực sự đầu tư cho các công nghệ an toàn. Trước đó, vào năm 2021, Hong Kong đã đưa vào thử nghiệm hệ thống an toàn lắp đặt trên taxi, theo chia sẻ của ông Kwan Sing, phó chủ tịch Hội đồng taxi Hong Kong:

“Hệ thống này có 3 tính năng cảnh báo tài xế. Thứ nhất là chống va chạm. Khi phương tiện đi quá gần xe khác, hệ thống sẽ phát tín hiệu. Thứ hai là khi xe đột ngột chuyển làn và không dùng đèn tín hiệu. Và cuối cùng là khi tài xế có dấu hiệu mệt mỏi, hệ thống cũng sẽ đưa ra tín hiểu cảnh báo. Chúng tôi hy vọng rằng những tính năng này sẽ tăng đáng kể tính an toàn cho các chuyến taxi”.

Tuy nhiên, thiếu kinh phí lại đang khiến hệ thống này chưa được lắp đặt rộng rãi. Hiện mới chỉ có khoảng 1 nghìn trên tổng số 18 nghìn xe taxi được lắp đặt, khiến hiệu quả mà hệ thống này đem lại là vô cùng nhỏ.

Bên cạnh đó, một số chuyên gia bỏ phiếu chống đối với quy định tính điểm phạt tài xế taxi cho biết, quy định mới vẫn sẽ thiếu tính răn đe bởi nhiều tài xế sẵn sàng chấp nhận rủi ro để kiếm được lợi nhuận cao hơn. Trong khi đó, một số tài xế thì lo ngại rằng họ sẽ bị trừ điểm vô lý bởi các hành khách khó tính.

Trước những lo ngại trên, Bộ trưởng Lam Sai Hung cho biết tài xế taxi sẽ chỉ bị trừ điểm sau khi cơ quan chức năng xác định chính xác liệu họ có vi phạm quy định hay không. Một số ý kiến cho rằng nên bổ sung lắp đặt camera giám sát trong xe taxi để thuận tiện cho việc xác minh hành vi vi phạm. Dự kiến dự luật mới này sẽ có hiệu lực từ quý III năm nay.