Suy giảm đa dạng sinh học từ phát triển du lịch nóng vội

"Tôi hay có dịp lên Vĩnh Phúc, đi Tam Đảo hay khu mới của Vĩnh Phúc thấy người ta xây khủ nghỉ dưỡng nhiều hơn, mật độ xây dựng tăng lên trông thấy, đổi lại đã bớt mảng xanh. Nhu cầu cũng chính đáng nhưng cách làm không bền vững".

Người dân thường xuyên ngang qua khu vực ngoại thành Hà Nội và các vùng lân cận không khó chứng kiến sự thay đổi của cảnh quan thiên nhiên trong những năm gần đây. Ngay khu vực quanh hồ Đại Lải, 4000 ha rừng được ví như “lá phổi xanh” của cả vùng giáp ranh giữa tỉnh Vĩnh Phúc và TP Hà Nội suy giảm diện tích khi nhiều dự án bạt đồi, lấp hồ để “phát triển khu du lịch sinh thái”.

Hay như Tam Đảo, thị trấn biển mây không còn thơ mộng như xưa, thay vào đó là tiếng khoan, đục, máy xúc, máy ủi thi công công trình mới. Một nơi mà theo chị Phan Kim Phượng sống tại Hà Nội, tốc độ xây dựng không chỉ phá vỡ cảnh quan thiên nhiên, mà nghỉ dưỡng cũng không tránh được tắc đường trên núi:   

"Với kiểu như bây giờ là phát triển không bền vững, xây rất nhiều nhưng phá hoại thiên nhiên rất nhiều. Cảm giác trời nắng chang chang đến khu du lịch thiên nhiên còn chẳng cảm thấy mình ở thiên nhiên. Tôi quê ở Mộc Châu, họ xây cầu kính, happy land… san núi trồng hoa. Chỗ này người này mua một mảnh đồi làm du lịch trượt cỏ, người kia mua mảnh khác thì cà phê view đồi, mệnh ai nấy làm."

Gần đây, bảng xếp hạng 5 điểm du lịch phát triển nhanh nhất Châu Á đã được Tripadvisor công bố. Việt Nam có Sapa và Vịnh Hạ Long góp mặt trong danh sách này. Nước ta còn liên tục nằm trong nhóm các điểm đến có tăng trưởng du lịch cao nhất thế giới, với mức tăng trưởng từ 50%-75% theo Tổng cục Du lịch. Hầu hết các thành phố ven biển phát triển loại hình khách sạn, nghỉ dưỡng, các tỉnh miền núi đồng bằng đẩy mạnh mô hình du lịch trải nghiệm. Trước những mặt tích cực như: Hiện đại hóa hạ tầng du lịch, nâng cao chất lượng dịch vụ, hệ lụy đối với môi trường và cảnh quan tự nhiên, suy giảm đa dạng sinh học dường như bị bỏ quên.

GS.TSKH Nguyễn Ngọc Lung, Viện trưởng Viện Quản lý rừng bền vững và chứng chỉ rừng cho rằng, không thể tránh khỏi quy luật phát triển nhưng có cách làm khác hài hòa hơn:

"Khi con người phát triển diện tích vẫn vậy nhưng vậy đa dạng sinh học nó bị phát triển của con người gây trở ngại đây là quy luật phát triển xã hội nhưng có thể điều tiết nó, giới hạn sự thu hẹp của đa dạng sinh học."

Ông Vũ Quốc Trí, Tổng thư ký Hiệp hội du lịch Việt Nam cho biết, dù biết rằng du lịch xanh sẽ tận dụng lợi thế của tự nhiên trong khi vẫn bảo tồn nguyên vẹn tài nguyên thiên nhiên, tính đa dạng sinh học nhưng vẫn còn nhiều khó khăn trong bối cảnh hiện nay khi thiếu sự phối hợp liên ngành:

"Đây là nhiệm vụ của tất cả các ngành chứ không chỉ là ngành du lịch. Thứ hai là năng lực quản lý điểm đến còn hạn chế. Thứ ba là chưa làm rõ được trách nhiệm của các bên liên quan. Và cuối cùng là nguồn lực còn hạn chế để phát triển du lịch bền vững."