Sắp tới, ô tô cá nhân có thể phải lắp camera giám sát

Tại Dự thảo lần 4 Luật Trật tự an toàn giao thông đường bộ đang lấy ý kiến các cơ quan, tổ chức, cá nhân trước khi trình Quốc hội, Bộ Công an đề xuất điều kiện để xe cơ giới chuyên dùng tham gia giao thông là có thiết bị giám sát hành trình, thiết bị thu thập dữ liệu, hình ảnh người lái xe, dữ liệu, hình ảnh bảo đảm an toàn hành trình.

Điều này có nghĩa, không chỉ ô tô kinh doanh vận tải mà ô tô cá nhân tới đây cũng bắt buộc phải lắp đặt camera giám sát hành trình. Nếu trở thành luật, nó sẽ tác động tới khoảng 4 triệu ô tô cá nhân đang lưu hành trên cả nước. Khi Luật được ban hành cũng sẽ đi kèm các quy định, chế tài xử lý nếu chủ xe vi phạm.

Các chuyên gia giao thông cho rằng, đề xuất có tác động lớn đến người dân nên cần làm rõ mục tiêu, cũng như việc quản lý, hình thành, tích hợp dữ liệu thu thập. Cơ quan soạn thảo cũng nên có khảo sát, thí điểm quy trình quản lý để đảm bảo khả thi.

Trước đó, việc lắp đặt thiết bị giám sát hành trình (hộp đen), thiết bị thu thập dữ liệu, hình ảnh người lái xe (camera hành trình ghi hình cabin) là yêu cầu bắt buộc đối với ô tô kinh doanh dịch vụ vận tải, kể từ tháng 7/2023. Dữ liệu của thiết bị giám sát hành trình, camera giám sát trên các xe vận tải được truyền tải về hệ thống phần mềm của Cục Đường bộ Việt Nam để phục vụ công tác quản lý.

Thực tế, dù chưa quy định, nhiều ô tô cá nhân hiện nay đã lắp camera hành trình để theo dõi, ghi lại hình ảnh xe (phía trước, sau) trong quá trình vận hành và ngay cả khi đang đỗ. Tuy vậy, đây hầu hết là camera quay ra bên ngoài, tức quan sát đường giao thông, không phải quan sát trong cabin.

Dữ liệu do camera hành trình ghi lại là cơ sở để chủ xe giải quyết các tranh chấp liên quan đến pháp lý, bảo hiểm nếu xảy ra va chạm. Tuy nhiên, dữ liệu này thuộc sở hữu cá nhân và chủ xe không có trách nhiệm phải chia sẻ cho người khác.

Dự thảo chưa có thông tin cụ thể về việc nếu bắt buộc phải lắp thiết bị giám sát hành trình và camera cabin thì thông tin, hình ảnh có phải truyền về hệ thống quản lý của cơ quan chức năng hay không.

Nếu đơn thuần là lắp đặt và sử dụng cho cá nhân thì chi phí cho camera hành trình là khoản đầu tư một lần, gần như không phát sinh thêm. Trong khi nếu phải chia sẻ dữ liệu hành trình tới cơ quan quản lý thì sẽ tốn phí dữ liệu và quản lý theo tháng, theo năm (với xe dịch vụ vận tải thì khoảng 80.000-100.000 đồng/thiết bị/tháng).