Phát triển cảng xanh, xu hướng tất yếu của cảng biển Việt Nam

Hiện nay, Cục Hàng hải Việt Nam đã ban hành tiêu chuẩn cơ sở về tiêu chí cảng xanh Việt Nam và đang triển khai áp dụng thí điểm tại một số cảng biển trong nước; đồng thời tiến hành rà soát và nghiên cứu để đề xuất sửa đổi bổ sung các quy định liên quan đến quản lý quy hoạch, đầu tư, xây dựng và kinh doanh khai thác cảng biển cho phù hợp với các tiêu chí cảng xanh tại Việt Nam.

Dự kiến đến sau năm 2030, tiêu chí "cảng xanh" áp dụng bắt buộc trong quy hoạch, đầu tư xây dựng và kinh doanh khai thác cảng biển tại Việt Nam. PV VOV Giao thông có cuộc trao đổi với bà Trần Thị Tú Anh, Phó Trưởng phòng Khoa học công nghệ và môi trường, Cục Hàng hải Việt Nam xung quanh nội dung này.

PV: Cục Hàng hải Việt Nam đã ban hành kế hoạch thực hiện "Đề án phát triển cảng xanh" và mô hình "cảng xanh" đã được triển khai thí điểm tại một số cảng biển của Việt Nam. Xin bà cho biết nội dung trọng tâm của đề án này?

Bà Trần Thị Tú Anh: Năm 2020 Bộ Giao thông vận tải đã có quyết định phê duyệt Đề án phát triển cảng xanh tại Việt Nam. Trên cơ sở đó, Cục Hàng hải Việt Nam đã ban hành quyết định về kế hoạch thực hiện, Đề án phát triển cảng xanh tại Việt Nam đã đưa ra một số nội dung trọng tâm.

Cụ thể, triển khai mô hình cảng xanh phù hợp với điều kiện Việt Nam trên phạm vi toàn quốc; thúc đẩy việc sử dụng công nghệ sạch, các-bon thấp, thân thiện với môi trường trong hoạt động kinh doanh khai thác cảng biển nhằm đáp ứng yêu cầu về phát triển bền vững, bảo vệ môi trường và hệ sinh thái, ứng phó với biến đổi khí hậu.

Xác định tiêu chí cảng xanh và tổ chức triển khai áp dụng thí điểm mô hình cảng xanh; phấn đấu áp dụng bắt buộc tiêu chí cảng xanh tại Việt Nam từ năm 2030. Nâng cao ý thức tuân thủ quy định của pháp luật Việt Nam và công ước quốc tế về bảo vệ môi trường; tăng cường hiệu quả của công tác quản lý môi trường trong hoạt động kinh doanh khai thác cảng biển; thúc đẩy các cảng biển Việt Nam gia nhập Hiệp hội cảng biển sinh thái trong khu vực và trên thế giới.

PV: Lộ trình cụ thể thực hiện Đề án phát triển cảng xanh tại Việt Nam như thế nào?

Bà Trần Thị Tú Anh: Giai đoạn từ năm 2020 – 2025, Cục Hàng hải Việt Nam tiến hành xây dựng và ban hành tiêu chuẩn cơ sở về tiêu chí cảng xanh; thí điểm mô hình cảng xanh tại một số cảng biển Việt Nam và đánh giá kết quả thực hiện.

Nghiên cứu đề xuất sửa đổi, bổ sung các quy định liên quan đến quản lý quy hoạch, đầu tư, xây dựng và kinh doanh khai thác cảng biển cho phù hợp với các tiêu chí cảng xanh tại Việt Nam. Nghiên cứu đề xuất cơ chế chính sách khuyến khích, hỗ trợ các doanh nghiệp để thực hiện tiến trình phát triển cảng biển xanh tại Việt Nam. Nghiên cứu, ứng dụng và chuyển giao công nghệ sạch, các-bon thấp, thân thiện với môi trường trong hoạt động kinh doanh khai thác cảng biển nhằm giảm phát thải, sử dụng năng lượng tiết kiệm, hiệu quả và bảo vệ môi trường làm cơ sở để áp dụng mô hình cảng xanh tại Việt Nam.

Giai đoạn từ năm 2025 – 2030, Cục Hàng hải Việt Nam sẽ tiến hành xây dựng và ban hành tiêu chuẩn kỹ thuật quốc gia về tiêu chí cảng xanh; triển khai áp dụng tự nguyện tiêu chí cảng xanh tại các cảng biển Việt Nam. Xây dựng, ban hành các cơ chế chính sách và rà soát sửa đổi, bổ sung các quy định liên quan đến quản lý quy hoạch, đầu tư, xây dựng và kinh doanh khai thác cảng biển cho phù hợp với tiêu chí cảng xanh tại Việt Nam. Đánh giá kết quả áp dụng tự nguyện các tiêu chí cảng xanh tại các cảng biển; đề xuất xây dựng, ban hành quy định áp dụng bắt buộc tiêu chí cảng xanh cho hệ thống cảng biển tại Việt Nam.

Giai đoạn sau năm 2030: Triển khai áp dụng bắt buộc tiêu chí cảng xanh trong quy hoạch, đầu tư xây dựng và kinh doanh khai thác cảng biển tại Việt Nam.

PV: Quy hoạch cảng biển toàn quốc đã được phê duyệt, việc đầu tư xây dựng mới các cảng biển này sẽ được điều chỉnh thế nào để phù hợp với "Đề án phát triển cảng xanh"?

Bà Trần Thị Tú Anh: Thực hiện Nghị quyết số 61 của Quốc hội về tiếp tục tăng cường hiệu lực, hiệu quả thực hiện chính sách, pháp luật về quy hoạch và một số giải pháp tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, đẩy nhanh tiến độ lập và nâng cao chất lượng quy hoạch thời kỳ 2021 - 2030 và Nghị quyết số 81 về quy hoạch tổng thể quốc gia thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050, Bộ Giao thông vận tải đã giao Cục Hàng hải Việt Nam thực hiện lập Quy hoạch (điều chỉnh) tổng thể phát triển hệ thống cảng biển Việt Nam thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050.

Dự thảo Quy hoạch điều chỉnh đã đưa ra định hướng, giải pháp từng bước chuyển đổi mô hình cảng xanh, cảng thông minh, sử dụng công nghệ, nhiên liệu sạch, xanh, ít phát thải khí nhà kính hoặc không phát thải khí nhà kính, thân thiện với môi trường trong hoạt động kinh doanh khai thác cảng biển nhằm đáp ứng yêu cầu về phát triển bền vững, bảo vệ môi trường và hệ sinh thái, ứng phó với biến đổi khí hậu với lộ trình phù hợp với Quyết định số 876 của Thủ tướng Chính phủ và Quyết định số 2027 của Bộ Giao thông vận tải phê duyệt đề án phát triển cảng xanh tại Việt Nam nhằm thực hiện theo cam kết của Chính phủ tại COP 26.

PV: Xin cảm ơn bà!