Pháo tự chế, mối nguy hại những ngày giáp Tết

Mới đây, Công an xã Lộc Thủy, huyện Phú Lộc, tỉnh Thừa Thiên Huế cho biết, lực lượng thuộc đơn vị vừa thu giữ pháo nổ do các em học sinh trên địa bàn xã tự chế.

Cách đây ít ngày, tại huyện Krông Pắk, tỉnh Đắk Lắk, Công an huyện phát hiện 6 học sinh Tiểu học và THCS trên địa bàn góp tiền đặt mua hóa chất trên mạng rồi cùng nhau chế tạo pháo nổ đốt dịp Tết Nguyên đán sắp tới và bán lại cho các bạn cùng trường. Kiểm tra nơi ở của 6 học sinh, Công an thu giữ 3,5kg hóa chất và 56 viên pháo tự chế.

Nghiêm trọng hơn, cách đây ít tuần, một vụ nổ lớn đã xảy ra tại Kim Sơn, Ninh Bình khiến 2 người thiệt mạng, 1 người bị thương. Nguyên nhân của vụ nổ là do chế tạo pháo nổ trong nhà.

Việc tự ý chế tạo pháo nổ là vi phạm pháp luật và có thể gây ra những mối nguy hiểm khôn lường. Tuy nhiên, vẫn còn tình trạng học sinh mua bán, chế tạo pháo trái phép pháo nổ.

Chính việc dễ dàng tìm kiếm các loại tiền chất tạo pháo và những thông tin hướng dẫn chi tiết cách làm pháo trên mạng xã hội càng khiến nhiều học sinh thêm tò mò, quyết tâm làm bằng được. 

Ở độ tuổi này, các em thường có tâm lý hiếu kỳ, thích thể hiện, khám phá nhưng lại chưa lường hết các tác hại, nguy hiểm của pháo tự chế. Hơn nữa, việc quản lý con em của một số gia đình chưa thật sự sát sao. Phụ huynh chưa giám sát được con mình lấy tiền từ đâu ra và sử dụng tiền vào mục đích gì...

Ông Trần Thanh Phúc ở Bến Tre, chia sẻ: Pháo tự chế đốt rất là nguy hiểm, người ta không có làm nữa.

Còn ông Trần Văn Lộc, ở Hậu Giang thì bày tỏ quan điểm: Pháo nổ chết à, trên vô tuyến chiếu pháo nổ chết với bị thương nhóc, nguy hiểm lắm, tôi cũng có nói con cháu các con, cháu thấy trên vô tuyến không, chế tạo pháo, chết chóc bị thương thường xuyên vậy thôi.

Nước ta đã cấm pháo từ lâu, chỉ cho phép lưu hành mặt hàng pháo hoa được sản xuất tại các nhà máy của Bộ Quốc phòng. Mọi người chỉ được sử dụng loại pháo này để vừa đảm bảo an toàn, vừa tạo không khí vui vẻ ngày Tết.

Luật sư Lê Trung Phát, Giám đốc Hãng luật Lê Trung Phát, Đoàn luật sư TP. Hồ Chí Minh cho biết: Trừ các tổ chức, doanh nghiệp thuộc Bộ quốc phòng được phép nghiên cứu, sản xuất pháo thì những cá nhân, tổ chức khác không được phép nghiên cứu, chế tạo, sản xuất, mua bán pháo. Hành vi sử dụng các loại pháo, thuốc trái phép có thể bị xử phạt vi phạm hành chính theo cái quy định tại điều 11, Nghị định 144 năm 2021, với số tiền từ 5 triệu đến 10 triệu đồng.

Các hành vi vận chuyển, tàng trữ có thể bị phạt số tiền từ 10 triệu đến 20 triệu đồng. Bên cạnh đó, hành vi này, có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo quy định tại điều 190, Bộ Luật hình sự năm 2015, sửa đổi năm 2017 với tội sản xuất, buôn bán hàng cấm. Như vậy, lúc này, có thể bị đối mặt với khung hình phạt là phạt tiền lên đến 1 tỷ đồng hoặc là phạt tù từ 1 năm đến 15 năm tù.

Để phòng ngừa, ngăn chặn các hành vi vi phạm pháp luật và những hậu quả đáng tiếc có thể xảy ra khi mua bán, tàng trữ, sử dụng pháo nổ, thuốc pháo trái phép, bên cạnh trách nhiệm của cơ quan chức năng và nhà trường thì các gia đình cần chú ý giáo dục, quản lý con em mình; tuyệt đối không để các em tự ý mua bán, chế tạo thuốc nổ, pháo nổ.

***

“Khủng khiếp và ám ảnh” đó là những gì mà nhiều người thốt lên khi chứng kiến hoặc đọc được các thông tin về các vụ tai nạn thương tâm do pháo nổ tự chế gây ra. Nguy hiểm là vậy nhưng những tai nạn thương tâm do pháo tự chế vẫn tái diễn hằng năm. Đáng nói, nhiều nạn nhân lại là học sinh bậc THCS, THPT. Theo các chuyên gia, ở độ tuổi này, các em thường tò mò, bắt chước, nên không ít các em đã làm liều.

Dạo quanh trên mạng xã hội không khó để tìm thấy các hội, nhóm trao đổi, mua bán nguyên liệu chế tạo pháo. Từ nhóm công khai đến nhóm riêng tư. Thậm chí có cả những clip hướng dẫn sử dụng và thực hiện. Những clip này thu hút hàng chục ngàn lượt xem. Các video này mô tả công thức chế tạo pháo nổ chi tiết. Đáng nói là một số chủ kênh không cảnh báo người xem mà còn nhấn mạnh cách làm của mình an toàn, không gây nguy hiểm. Không chỉ có clip hướng dẫn, các hóa chất để chế tạo chất nổ cũng được rao bán công khai trên mạng và người dùng dễ dàng đặt hàng.

Một nguyên nhân quan trọng khác khiến số nạn nhân do pháo tự chế đa số là giới trẻ, đó là do một số em thiếu sự quan tâm, quản lý của gia đình. Cá biệt, có trường hợp phát hiện nhưng thiếu ngăn chặn dẫn đến việc các em vi phạm pháp luật, nghiêm trọng hơn là dẫn đến tai nạn do tự chế pháo, làm thiệt hại về tính mạng.

Hậu quả do pháo tự chế ai cũng biết rõ, nhẹ thì ảnh hưởng tinh thần, sức khỏe, nặng thì tàn tật hoặc phải trả giá bằng chính mạng sống của mình hoặc người thân. Việc chế tạo, sản xuất, sử dụng pháo nổ trái phép là hành vi vi phạm pháp luật, tiềm ẩn mối nguy hiểm khó lường và ảnh hưởng tình hình an ninh, trật tự. Vì vậy, cần có giải pháp ngăn chặn các video, hình ảnh hướng dẫn chế tạo pháo trên các nền tảng mạng xã hội cũng như việc mua, bán các tiền chất để chế tạo pháo...

Bên cạnh sự vào cuộc quyết liệt của lực lượng chức năng, các biện pháp phòng ngừa, ngăn chặn kết hợp tuyên truyền, vận động người dân không buôn bán, vận chuyển, chế tạo pháo nổ thì điều quan trọng là sự sát sao hơn nữa của xã hội, nhà trường, đặc biệt là gia đình trong quản lý, giáo dục con em mình để tránh những sự việc đáng tiếc do pháo nổ gây ra, để niềm vui ngày Tết thật sự được trọn vẹn.