Ô nhiễm môi trường từ những hầm cá

Điều này khiến hàng chục hộ dân trồng nếp quanh khu vực rơi vào hoàn cảnh điêu đứng, thậm chí mất trắng khi cây nếp chết hàng loạt. Dù người dân đã nhiều lần phản ánh và chính quyền địa phương cũng đã vào cuộc, tuy nhiên đến nay tình trạng vẫn chưa được cải thiện và nước thải vẫn tiếp tục chảy ra môi trường. 

Ghi nhận của phóng viên tại tiểu khu vùng 4, bờ Tây kênh Thần Nông, ấp Phú Thượng, xã Chợ Vàm, hiện nguồn nước quanh khu vực đang bị ô nhiễm nghiêm trọng do nhiều hộ nuôi cá tra xả thải trực tiếp ra môi trường. Dọc theo bờ mương phục vụ sản xuất lúa nếp, không khó để bắt gặp các đường ống xả thải đang hoạt động. Tại những vị trí này, mặt nước nổi bọt, đóng váng vàng và bốc lên mùi tanh.

Ông Phạm Văn Hòa – một nông dân trồng nếp gần những hầm nuôi cá tra cho biết, năm nay giá nếp được mùa nhưng người nông dân lại chẳng thể vui vì năng suất giảm và thậm chí có người còn mất trắng vì nguồn nước ô nhiễm xả tràn vào phần ruộng nếp. Dù nhiều lần người dân nhắc nhở đến những chủ hộ nuôi cá tra nhưng chỉ nhận lại sự chối bỏ trách nhiệm:

“Yêu cầu cho nước hầm cá đừng xả ra kênh đào của người trồng nếp, những ống thoát nước đặt ở kênh đào thì dời đi chỗ khác giúp. Chứ chúng tôi phản ánh thì họ nói không có xả nước mà không xả thì đặt ống ở đây làm gì, nước ngập tràn vào ruộng thiệt hại là thế nào.

Nông dân ở đây giờ khổ lắm, nói chung có mấy công ruộng thôi, ráng làm chỉ mong tới mùa thu hoạch và trúng giá thì mừng, mà bây giờ bị như vậy thì coi như bỏ.”

Ông Phan Văn Guôn, Phó Giám đốc Hợp tác xã Phú Thượng cho biết, xưa nay người dân ấp Phú Thượng chủ yếu sống khá giả nhờ trồng lúa và nếp. Tuy nhiên, khoảng 6 năm trở lại đây, nhiều hộ tự ý đào hầm nuôi thủy sản với quy mô lớn nhưng không có phương án xử lý nước thải, đồng thời đấu nối các đường ống xả trực tiếp ra tuyến kênh thoát nước phục vụ sản xuất của những hộ canh tác lúa, nếp xung quanh. Khi quy mô nuôi thủy sản ngày càng mở rộng, lượng nước thải đổ ra môi trường cũng tăng lên, khiến nguồn nước ô nhiễm tràn vào.

“Hợp tác xã cố gắng đặt máy rút nước ra để đừng ảnh hưởng đến cây lúa, nếp của nông dân. Máy bơm  hoạt động 24/24, tức là từ khi xuống giống cho đến ngày thu hoạch không nghỉ ngày nào. Bây giờ 50 hec-ta tiền điện/tháng hoạt động máy bơm bằng với 150 hec-ta của ngày trước, gấp 2-3 lần. Năm nay hợp tác xã và nông dân lỗ nặng.”

Tình trạng xả nước thải ra môi trường không chỉ gây thiệt hại kinh tế cho người nông dân, mà còn làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến môi trường sống xung quanh. Một người dân gần khu vực cho biết, trước khi xuất hiện các hộ nuôi thủy sản, nguồn nước ở đây rất sạch; người dân có thể giặt giũ, tưới cây, thậm chí trẻ con còn tắm được. Còn bây giờ, không ai dám sử dụng vì nước đã không còn an toàn, dễ gây ngứa khi tiếp xúc:

“Có những hầm cá chăn nuôi thủy sản, gây ảnh hưởng môi trường xung quanh rất nhiều. Trong đó tác động nhất là nguồn nước xả thải ra môi trường, trực tiếp xuống mà đâu qua xử lý, lắng lọc. Từ ngày có những hầm cá là người dân đâu dùng nước dưới sông được, vì khi xuống tắm sẽ bị ngứa."

Trao đổi với phóng viên, ông Đinh Thành Nhân, Phó Chủ tịch UBND xã Chợ Vàm cho biết, địa phương đã nắm được tình hình thông qua đơn phản ánh của người dân. Sau đó, xã đã tổ chức buổi làm việc giữa các bên để tìm hướng cam kết bảo đảm môi trường. Theo đó, các hộ nuôi thủy sản đã thống nhất sau khi kết thúc vụ thu đông sẽ xây dựng hệ thống ống xả thải riêng, tránh việc xả trực tiếp ra môi trường và ảnh hưởng đến canh tác nông nghiệp của người dân. Ông Nhân cho biết thêm, địa phương sẽ tiếp tục lắng nghe ý kiến của người dân và theo dõi sát diễn biến vụ việc.

Ô nhiễm nguồn nước không chỉ làm mất mùa, mất thu nhập, mà còn bào mòn niềm tin của người dân vào một môi trường sống an toàn. Những cam kết từ phía các hộ nuôi thủy sản cần được thực hiện nghiêm túc, bởi phía sau mỗi hầm cá là cả sinh kế của hàng chục hộ trồng nếp đang chờ được bảo vệ. Khi lợi ích kinh tế không đi đôi với trách nhiệm môi trường, thì người chịu thiệt thòi nhất vẫn là nông dân - những người đang ngày đêm trông chờ vào một vụ mùa trúng và một dòng nước sạch.