Nghỉ Tết bao lâu là vừa?

Vì sao năm nào người dân và doanh nghiệp cũng phải đợi cơ quan chức năng chốt số ngày nghỉ Tết? sao không cố định số ngày, hoặc cố định một công thức đơn giản, dễ tính, để người dân chủ động, thay vì xin ý kiến từng năm?

Cùng VOVGT bàn luận về những câu hỏi này trong Diễn đàn 91 với chủ đề: “Nghỉ Tết bao lâu là vừa?”, 12h30, thứ năm, ngày 26/9, trực tiếp trên FM91 và vovgiaothong.vn.

Cùng sự tham gia của các vị khách mời: Ông Hoàng Nhân Chính, Trưởng Ban thư ký Hội đồng Tư vấn Du lịch Việt Nam và ông Nguyễn Quang Đông, CEO LeadsGen Group - Hệ sinh thái thương mại điện tử xuyên biên giới.

 Tết 9 ngày, người mừng, kẻ ngại 

Tết Nguyên đán 2025, thời gian nghỉ dự kiến là 9 ngày, từ ngày 26 tháng Chạp đến hết mùng 5 tháng Giêng.

Thông tin này khiến anh Phan Văn Tới, công nhân tại khu công nghiệp Bắc Thăng Long, Hà Nội rất phấn khởi bởi dịp Tết, riêng việc đi lại đã mất thời gian mà sau một năm xa cha mẹ, con cái, vợ chồng anh luôn mong có kỳ nghỉ Tết Nguyên đán kéo dài để được ở cùng con lâu hơn: "Như mọi năm 28 mới được nghỉ là phải xin nghỉ trước để về quê, ở trọ sửa soạn đã mất 1 ngày rồi, đồ đạc đi về mất 1 ngày nữa, như mọi năm có người về còn không kịp sắm sửa gì".

Chị Trần Thu Trang, nhân viên công ty cổ phần Sơn Hải Phòng cũng đang mong chờ kỳ nghỉ Tết Nguyên đán dài ngày để có thêm thời gian tái tạo sức lao động và sum họp với gia đình: "Cả năm vất vả nên nghỉ Tết là thời gian tái tạo sức lao động và dành thời gian cho gia đình. So với các nước trong khu vực, Việt Nam đang có số ngày nghỉ thấp nên tôi mong muốn có kỳ nghỉ Tết dài".

Tuy nhiên, nhiều nhân viên văn phòng tại Hà Nội lại cho rằng, chỉ nên nghỉ tết vừa đủ vì nghỉ kéo dài thì vất vả, cật lực "cày" việc trước Tết, còn sau Tết lại ì trệ, khó bắt nhịp công việc:

"Những đợt nghỉ Tết dài rất là áp lực vì các công việc của mình dồn vào Tết và quý 1 của năm tiếp theo nên cứ năm nào nhuận hoặc nghỉ Tết dài là vắt chân lên cổ chạy trước khi nghỉ Tết"

"Mình thấy vừa phải thôi, chứ nghỉ nhiều quá thì chơi cũng có giới hạn thôi"

"Nghỉ thế là vừa đủ, không quá lâu để quên đi công việc nhưng cũng vừa đủ để lấy lại sức lực, tinh thần".

Còn khoảng 4 tháng nữa là đến Tết Nguyên đán 2025, theo ông Mạc Quốc Anh, Phó Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp nhỏ và vừa Hà Nội, hiện nay, một số doanh nghiệp đã chuẩn bị lên phương án nghỉ Tết cho người lao động để chủ động kế hoạch sản xuất dịp cuối năm.

Ông Mạc Quốc Anh đánh giá, phương án nghỉ tết Nguyên đán 9 ngày là hợp lý bởi đảm bảo tổng số ngày nghỉ liên tục không quá dài đồng thời hài hòa thời gian nghỉ trước và sau Tết: "Kỳ nghỉ 9 ngày là phù hợp với nhu cầu nghỉ ngơi của người lao động, đây là thời gian đủ để họ di chuyển, sum họp cùng gia đình. Tuy nhiên với các doanh nghiệp ở các khu và cụm công nghiệp có các hoạt động phục vụ xuất khẩu thì kỳ nghỉ dài có thể ảnh hưởng đến năng suất và tiến độ công việc; một số ngành như sản xuất công nghiệp, xuất khẩu có thể gặp khó khăn trong việc đảm bảo tiến độ đơn hàng, đặc biệt là những ngành có yêu cầu giao hàng quốc tế đúng hạn".

Theo số liệu thống kê của dịp nghỉ Tết Nguyên đán năm ngoái, sản lượng sản xuất công nghiệp trong tháng Tết giảm 15% so với tháng trước do ảnh hưởng bởi thời gian nghỉ Tết. Tuy nhiên, các doanh nghiệp thương mại, dịch vụ, du lịch có cơ hội tăng doanh thu, với mức tăng được ghi nhận là 12%. 

Cố định kỳ nghỉ Tết để chủ động kế hoạch đi lại, du lịch 

Với phương pháp hàng năm, khi gần đến Tết Nguyên đán, các bộ ngành liên quan sẽ lấy ý kiến về các đề xuất số ngày nghỉ, theo PGS-TS Nguyễn Lan Hương, nguyên Viện trưởng Viện khoa học Lao động - Xã hội là cách làm lạc hậu, cần có sự thay đổi: "Hiện nay đang làm thủ công quá, như nước Mỹ không quy định ngày mà quy định thứ 2 của tuần đầu tiên còn mình thì mất công quá. Giờ mình cứ quy định luôn Tết là nghỉ 9 ngày, nếu rơi vào ngày weekend thì không phải làm bù, còn không rơi vào này weekend thì phải làm bù"

Theo quy định hiện hành, người lao động được nghỉ 5 ngày Tết Nguyên đán, nhưng số ngày nghỉ Tết hàng năm đều nhiều hơn 5 ngày nhờ hoán đổi, nghỉ bù ngày nghỉ cuối tuần. Nhưng hiện chưa có quy định về việc hoán đổi ngày nghỉ nên năm nào, kỳ nghỉ nào cũng phải xin ý kiến.

PGS.TS Bùi Hoài Sơn, Ủy viên thường trực Ủy ban Văn hóa Giáo dục của Quốc hội cho rằng, nên đưa ra nguyên tắc chung cho lịch nghỉ Tết Nguyên đán, áp dụng lâu dài thay vì năm nào cũng phải gửi văn bản xin ý kiến bộ ngành: "Căn cứ vào chính sách pháp luật hiện hành, cân đối hợp lý giữa kinh tế và văn hóa để bố trí ngày nghỉ phù hợp. Việc bố trí ngày nghỉ, nếu ngày nghỉ Tết rơi vào cuối tuần thì bố trí nghỉ bù vào những ngày tiếp theo, và nghỉ Tết trong khoảng 7-10 ngày là phù hợp, giúp duy trì sự cân bằng bền vững giữa cuộc sống cá nhân và sự phát triển kinh tế, xã hội".

Ông Phạm Minh Huân - Nguyên Thứ trưởng Bộ LĐ-TB&XH nêu quan điểm, Chính phủ nên đưa ra nguyên tắc chung về nghỉ Tết; Bộ Lao động Thương binh và Xã hội căn cứ vào đó để xây dựng và công bố sớm lịch nghỉ Tết hàng năm. Việc này vừa đỡ mất thời gian lấy ý kiến của các bộ, ngành, vừa tạo điều kiện cho doanh nghiệp và người lao động chủ động được kế hoạch công việc: "Bộ Luật Lao động quy định số ngày nghỉ Tết, nếu trùng ngày nghỉ thì sẽ nghỉ tiếp theo, còn nếu giữa đó có khoảng trống thì mình áp dụng nguyên tắc cho nghỉ trước và làm bù sau, để vừa linh hoạt, tiết kiệm và hiệu quả, tạo thuận lợi cho người lao động nhất là người ở xa quê hương đảm bảo được nhu cầu và vẫn giữ đúng quy định của Luật".

Đối với hoạt động giao thông vận tải, ông Nguyễn Văn Quyền, Chủ tịch Hiệp hội vận tải ô tô Việt Nam thông tin, nhu cầu đi lại của người dân thường tăng cao đột biến vào dịp Tết khiến cho dịch vụ vận chuyển quá tải.

Trong khi các phương án nghỉ Tết khi được đưa ra đã sát Tết, vì thế nên điều chỉnh lại để người lao động có thể chủ động sắp xếp đi lại cho hợp lý; đồng thời giảm áp lực cho các doanh nghiệp vận tải: "Nếu mình bố trí một kỳ nghỉ Tết liên thông được với những ngày nghỉ cuối tuần trước Tết hoặc sau Tết thì giúp người dân bố trí kế hoạch nghỉ Tết phù hợp với từng người. Các đơn vị vận tải căn cứ và dự báo tình hình khách đi lại để họ bố trí kế hoạch phục vụ phù hợp"

Nhiều người dân cũng cho rằng, việc thống nhất cố định về kỳ nghỉ Tết sẽ giúp mọi người biết khi nào họ sẽ được nghỉ Tết từ sớm, giúp họ lên kế hoạch cho các hoạt động và tận dụng tối đa kỳ nghỉ này.