Ngang nhiên nhập “lậu” rác (Kỳ 1): TP.HCM phải gánh chi phí xử lý

Đức Hòa – một huyện của tỉnh Long An giáp ranh với TP.HCM. Tỉnh lộ lộ 8, 9, 10 là những con đường huyết mạch nối địa phương này với các quận Bình Tân, huyện Hóc Môn, huyện Củ Chi của TP.HCM. Mỗi ngày có gần chục lượt xe rác mang biển số tỉnh qua đổ “chui” bên thành phố, con số từ vài chục tấn đến gần 100 tấn mỗi ngày.

Nắm bắt nguồn tin từ cơ sở, nhóm PV VOV Giao thông đã vào cuộc điều tra xác minh đường dây nhập rác lậu từ đầu tháng 3 đến giữa tháng 4/2022.

Video Hành trình của PV VOV Giao thông theo những chiếc xe rác lậu

Trưa một ngày cuối tháng 3, chúng tôi theo dõi chiếc xe từ ngã tư Đức Lập (huyện Đức Hoà, Long An) di chuyển trên Tỉnh lộ 8.

Chiếc xe BKS 62C-162.89 tải trọng khoảng 8-10 tấn chở đầy rác di chuyển từ hướng ngã tư Đức Lập (xã Đức Lập Hạ, huyện Đức Hòa, Long An) đến huyện Củ Chi. Khoảng 15 phút sau, chiếc xe vượt cầu Thầy Cai – nơi phân định địa phận tỉnh Long An và TP.HCM.

Chiếc xe rác mang biển số tỉnh Long An dễ dàng “vượt biên” bon bon trên Tỉnh lộ 8 đi sâu vào huyện Củ Chi thêm 2 km nữa thì giảm tốc, quẹo phải đỗ vào 1 trạm trung chuyển rác thuộc xã Tân An Hội. Tầm 20 phút xếp hàng, chiếc xe này đã trút hết rác xuống điểm tập kết rồi quay ngược trở về một căn nhà thuộc Ấp Chánh, xã Đức Lập Hạ.

Theo dõi liên tục trong nhiều ngày, song nhóm phóng viên khó nắm rõ quy luật của những xe rác “lậu” từ Long An qua đổ trộm bởi giờ giấc và lộ trình của những xe rác này rất thất thường.

Chưa hết, chúng tôi còn phát hiện thêm 1 - 2 xe rác mini tầm 500kg -1 tấn gắn biển số TP.HCM thỉnh thoảng vượt trạm Thầy Cai vào đổ trộm.

Đặc biệt, sáng 06/4/2022, phóng viên bắt gặp chiếc xe rác mang BKS: 62C-129.45 đang đi dọc trên tỉnh lộ 9 thuộc địa phận xã Mỹ Hạnh Bắc, huyện Đức Hòa, Long An. Chiếc xe cùng 2 công nhân di chuyển chầm chậm thu gom từng bịch rác của người dân. Sau khi gom rác đầy thùng xe, đầu giờ chiều chiếc xe này cùng về điểm tập kết tại ngôi nhà trên địa phận Ấp Chánh, xã Đức Lập Hạ.

Sau lưng ngôi nhà là một nhà xưởng rộng chừng 1.000m2, có nhiều xe rác mini cùng đậu. Từ một góc xa, ống kính phóng viên ghi được chiếc xe vẫn lưng lửng rác được 3 công nhân gom thêm rác đổ đẩy vào thùng xe. Ngay sau đó, chiếc xe BKS 62C-129.45 màu xanh lá chuối có dòng biểu ngữ: “Hãy giữ gìn vệ sinh sạch sẽ” lăn bánh ra tỉnh lộ 8 hướng về huyện Củ Chi.

Chiếc xe di chuyển với tốc độ nhanh hơn, tầm 60-70km/h, uớc chừng khoảng 15 phút xe vượt cầu Thầy Cai băng qua địa phận Củ Chi. Đáng chú ý, tỉnh lộ 8 hẹp, xe container, xe ben dập dìu, bụi mù mịt cùng mùi hôi nồng nặc của rác khiến cho việc bám đuôi chiếc xe rác “lậu” này không hề dễ dàng.

Đúng như dự đoán của nhóm PV, chiếc xe di chuyển đến điểm quen thuộc. Gần đến trạm trung chuyển rác tại xã Tân An Hội, chiếc xe BKS 62C-129.45 giảm tốc, đá xi nhan phải rồi từ từ tấp vào bô rác đổ hàng.

Chỉ hơn 10 phút chiếc xe trút bỏ hết hàng tấn rác, và theo lộ trình cũ quay xe hướng về ngôi ngã ở ngã tư Đức Lập.

Sau một ngày “vất vả” thu gom rác và đổ trộm, chiếc xe về đậu ở “sở chỉ huy” cũng là lúc trời chập choạng tối. Hai chiếc xe rác biển số 62C 129.45 với 62C 162.89 ngay ngắn xếp cạnh nhau…

Liên tục theo dõi nhiều ngày sau, những xe rác từ Long An “vượt biên” sang Củ Chi đổ trộm mà không hề có cơ quan chức năng nào kiểm soát.

Tỉnh lộ 8 đoạn từ cầu vượt Củ Chi hướng về cầu Thầy Cai và qua đường Tam Tân - là tuyến vận chuyển rác khu vực về Khu liên hợp xử lý rác Tây Bắc Củ Chi. Gần như đây là con đường huyết mạch của rác ở khu vực tây bắc TP.HCM, mỗi ngày có hàng nghìn lượt xe chở rác của các quận, huyện đổ về đây để xử lý.

Lợi dụng tình hình giáp ranh, bằng cách nào đó xe rác Long An cứ thản nhiên trà trộn biến hoá rác của Long An thành rác của TP.HCM. Hàng chục tấn rác lậu mỗi ngày được “hợp thức hoá” rồi chuyển về khu liên hợp xử rác Tây Bắc xử lý.

Có rất nhiều câu hỏi đặt ra, với mỗi tấn rác nhập lậu, con số chi phí mà phía Long An hưởng lợi là bao nhiêu? Và với hàng chục tấn cho đến gần trăm tấn rác đổ trộm, TP.HCM phải “gánh” chi phí xử lý rác lên con số như thế nào?

Đặc biệt, theo nguồn tin của VOV Giao thông, tình trạng này diễn ra được tính bằng năm, chứ không chỉ là đổ “trộm” lặt vặt mỗi ngày, không chỉ là Tỉnh lộ 8.

Câu chuyện sẽ được tiếp tục trong kỳ tới: Rác như núi, đêm đêm chở đi 'bán' tận nguồn.