Luật TT ATGT ưu tiên bảo vệ an toàn cho trẻ em

Ngày 10/10, Ban ATGT TP.HCM phối hợp với Trung tâm tư vấn sức khỏe cộng đồng (CHD) thuộc Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam tổ chức Hội nghị thông tin về một số điểm mới trong Luật Trật tự, ATGT đường bộ về đảm bảo an toàn cho trẻ em khi tham gia giao thông bằng ô tô.

Ưu tiên bảo vệ an toàn cho trẻ em

Tại Hội nghị, Đại tá Nguyễn Quang Nhật, Trưởng Phòng Hướng dẫn tuyên truyền, điều tra, giải quyết tai nạn giao thông, Cục CSGT cho biết Luật Trật tự, an toàn giao thông (TT ATGT) đường bộ được Quốc hội thông qua ngày 27/06/2024 và sẽ có hiệu lực từ ngày 01/01/2025.

Luật lần này đặc biệt lưu ý, quan tâm đến việc sử dụng thiết bị an toàn cho trẻ em trên xe ô tô khi tham gia giao thông. Đây là một trong những điểm mới, tiến bộ, quan tâm đến đối tượng tham gia giao thông là trẻ em. 

“Đối với trẻ em, chưa bao giờ chúng ta có một luật về Trật tự an toàn giao thông mà quan tâm nhiều đến bảo vệ đối tượng yếu thế nói chung, mà bảo vệ trẻ em như Luật lần này. Nó được thể hiện ở khoản 4, Điều 4 với quy định là trẻ em là một đối tượng được bảo vệ và được ưu tiên khi tham gia giao thông”, Đại tá Nhật nhấn mạnh.

Cũng theo Đại tá Nguyễn Quang Nhật, trẻ em ngồi trên ô tô tham gia giao thông đối được quy định ở khoản 3, Điều 10 của Luật quy định rõ: khi chở trẻ em dưới 10 tuổi và chiều cao dưới 1,35m trên xe ô tô không được cho trẻ em ngồi cùng hàng ghế với người lái xe, trừ loại xe ô tô chỉ có một hàng ghế; người lái xe phải sử dụng, hướng dẫn sử dụng thiết bị an toàn phù hợp cho trẻ em. Và quy định này có hiệu lực thi hành từ ngày 01/01/2026.

Chỉ 1,3 % xe ô tô có sử dụng thiết bị an toàn cho trẻ

Về góc độ nghiên cứu việc sử dụng ghế an toàn cho trẻ em khi ngồi trên ô tô, chia sẻ tại Hội nghị PGS. TS. Phạm Việt Cường - Trung tâm nghiên cứu chính sách và phòng chống chấn thương Đại học Y tế Công Cộng dẫn số liệu nghiên cứu vào năm 2021 khảo sát ở 3 thành phố gồm Hà Nội, Đà Nẵng, TP.HCM với khoảng 15.000 xe ô tô, trong đó có 7% chở trẻ em, nhận thấy chỉ 1,3 % xe ô tô có sử dụng thiết bị an toàn trên xe. Và việc để trẻ em ngồi ghế trước diễn ra khá phổ biến với tỷ lệ 22,8 % xe có trẻ em ngồi ghế trước một mình và gần 20 % xe có trẻ ngồi ghế trước chung với người lớn.

Tại sao không nên để trẻ em ngồi ghế trước trên ô tô?

PGS. TS. Phạm Việt Cường cho biết khi ngồi trên ô tô chỉ cần bật tấm chắn nắng ở trước ghế phụ thì chúng ta sẽ thấy lưu ý đối với trẻ em dưới 12 tuổi hoặc dưới 1,35m, hoặc tùy từng loại xe dưới 1,50m, không ngồi ở vị trí này. 

Có rất nhiều nguyên nhân. Đây là vị trí chịu nhiều lực tác động hơn khi xảy ra va chạm, dễ văng ra ngoài xe trong các trường hợp không cài dây an toàn, chịu sự va đập của túi khí.

Và trẻ em hiếu động, tò mò gây mất tập trung hơn cho người lái xe. Bây giờ xe số tự động, trẻ ngồi gần chỉ cần gạt cần lái thì chuyển số ngay lập tức. Không có hệ thống lắp thiết bị an toàn cho trẻ em ở ghế trước trong thiết kế xe.

Đây là các nghiên cứu đã được chứng minh trên thế giới. Do đó, khuyến cáo từ Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), trẻ em dưới 12 tuổi và chiều cao dưới 1,50 m không được ngồi ghế trước, không an toàn cho trẻ. Việc sử dụng thiết bị an toàn cho trẻ em khi ngồi trên xe ô tô sẽ giúp giảm thiểu các tai nạn, thương tích nặng cho trẻ em từ 25% đến 90%

Đối với công tác tuyên truyền Luật Đường bộ và Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ trên địa bàn TP.HCM, ông Nguyễn Thành Lợi, Phó Ban chuyên trách Ban An toàn giao thông TPHCM cũng đã chủ động xây dựng kế hoạch tuyên truyền, phổ biến đến người tham gia giao thông.

Và hiện nay cũng đã triển khai đến tất cả các đơn vị thành viên, trong đó có Sở Giáo dục và Đào tạo, Ban An toàn giao thông các quận, huyện, TP Thủ Đức để đẩy mạnh tuyên truyền đến các trường học.

Bên cạnh tuyên truyền chung các điểm mới của Luật trong công tác đảm bảo trật tự an toàn giao thông, Ban An toàn giao thông cũng tập trung vào các quy định đảm bảo an toàn cho các đối tượng yếu thế khi tham gia giao thông như trẻ em, người đi bộ.

“Việc triển khai các biện pháp bảo vệ an toàn cho trẻ em khi ngồi trên xe ô tô được quy định cụ thể trong Luật vừa được ban hành và sẽ có hiệu lực tới đây, Ban An toàn giao thông đánh giá rất cao và rất hữu ích đối với công tác đảm bảo trật tự an toàn giao thông”, ông Lợi đánh giá.

Hiện nay xu hướng sử dụng xe ô tô ở nước ta đang tăng nhanh, nhất là các đô thị lớn như TP.HCM, Hà Nội. Tuy nhiên, thực tế ở nước ta, vấn đề này chưa được quan tâm đúng mức, thực trạng việc sử dụng dây đai an toàn, thiết bị an toàn cho trẻ em trên ô tô khi tham gia thông chưa được chú trọng thực hiện.

Vì vậy, việc đảm bảo an toàn cho trẻ em khi tham gia giao thông bằng phương tiện xe ô tô là vấn đề phải được quan tâm.

Trên thới giới, việc sử dụng thiết bị an toàn cho trẻ em trên ô tô đã được thực hiện từ nhiều năm qua như một quy định bắt buộc. Nếu sử dụng thiết bị an toàn trên ô tô khi cho trẻ em tham gia giao thông hoàn toàn có thể hạn chế được những nguy cơ, tổn thương đáng tiếc khi có va chạm hoặc sự cố trong quá trình lưu thông như trong trường hợp xe phanh gấp, cha mẹ tập trung lái xe, trẻ em thì hiếu động tự ý di chuyển khỏi vị trí ngồi…

Theo Đại tá Nguyễn Quang Nhật, Trưởng Phòng Hướng dẫn tuyên truyền, điều tra, giải quyết tai nạn giao thông, Cục CSGT, năm 2023 tai nạn giao thông liên quan đến trẻ em ở lứa tuổi học sinh trên cả nước xảy ra 2158 vụ, làm chết 1034 người, bị thương 827 người. Riêng trong 9 tháng đầu năm 2024, xảy ra 1957 vụ, làm chết 783 người và 2018 người bị thương