Chuyện về chiếc máy bay huấn luyện và tuần tra lần đầu tiên được sản xuất tại Việt Nam
Ở tuổi 50, ông Trần Hải Đăng đã có một quyết định táo bạo: cùng các đồng sáng lập khởi nghiệp bằng việc sản xuất chiếc máy bay huấn luyện tuần tra TP-150.
Theo tư liệu của CLB truyền thống kháng chiến khối vũ trang Biệt động Quân khu Sài Gòn - Gia Định, cơ sở cách mạng, địa chỉ đỏ nhà số 499/20 Cách Mạng Tháng Tám, phường 13, quận 10 là Garage Tự Lực của ông Dương Văn Đức có nhiều đóng góp lớn lao và quý giá cho công cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước. Garage Biệt động Sài Gòn ngày ấy vẫn còn nhân chứng là những người thợ năm xưa nay đã ở vào tuổi xưa nay hiếm.
>>> Bộ tứ tại garage Biệt động Sài Gòn
Garage Tự Lực hiện nay đã được phục dựng, và được đề xuất thống nhất mang tên Garage Biệt động Sài Gòn, có nguồn gốc do ông Dương Văn Đức (sinh năm 1928, thường gọi là Hai Diện, Hai Đức) gầy dựng.
Từ năm 1963, thông qua Thiếu tướng - Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân Trần Văn Lai (tự Mai Hồng Quế, cán bộ Biệt động Sài Gòn), cụ Hai Đức đã bắt liên lạc với lực lượng Biệt động Sài Gòn. Garage Tự Lực được giao nhiệm vụ bảo trì, sửa chữa, thay đổi thiết kế xe ôtô, để vận chuyển tài liệu, vũ khí, thuốc men..., phục vụ công tác chiến đấu của BĐSG và lực lượng cách mạng trong nội đô Sài Gòn. Garage trở thành nơi liên lạc hợp pháp, bảo vệ cán bộ khi hội họp, tạm trú...
Đồng chí Năm Lai chuẩn bị xe chở đơn vị vào tấn công dinh Độc Lập trong chiến dịch xuân 1968
Người thợ máy Lê Văn Thương năm nay đã 77 tuổi. Ông vào làm việc tại garage từ lúc mới 16 tuổi (năm 1962) với nhiệm vụ giao nhận xe, thử xe và làm phần gầm.
Bao nhiêu năm trôi qua, nay được tận tay chạm vào chiếc xe Citroen NCE-345 đã quá thân thuộc, ông xúc động: “Anh Năm Lai (tức Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân Trần Văn Lai) lại đây gửi xe, tôi cất xe vô, giữ chìa khoá. Có nhiều khi anh gửi một tuần, có khi 2-3 ngày, có khi vô chút xíu rồi lại đi giống như khách sửa xe bình thường.
Bật capot, nhìn lại từng bộ phận, đặc biệt là chiếc “hộp bí mật” cất giấu tài liệu, ông Thương chia sẻ: “Muốn làm hộp bí mật phải dỡ hai băng ghế này ra, khoét xong, rồi nắp cái hộp lại như cũ. Thùng xe phía sau cao khoảng 35cm, dài 80cm. Hai thùng hai bên và chassis (sắt xi) cải tạo thành ba chỗ bí mật. Tôi và những người thợ đã từng làm việc ở đây rất xúc động khi đã góp phần nhỏ bé của mình để miền Nam hoàn toàn được giải phóng”.
