Khi nào bê bối mới "buông tha" Boeing 737 Max 9?

Các hành khách trên máy bay Boeing 737 Max 9, số hiệu chuyến bay 1282 của hãng hàng không Alaska Airlines cất cánh từ sân bay Portland, bang Oregon tối 5/1 đã trải qua khoảnh khắc kinh hoàng khi một cánh cửa của máy bay bị bung ra trên không ở độ cao 4,88km. Chỉ vài phút sau khi máy bay khởi hành, một cánh cửa đã bung ra ở khoảng giữa thân máy bay, để lại một lỗ hổng ngay cạnh một hàng ghế ngồi.

Máy bay sau đó phải hạ cánh khẩn cấp, quay trở lại sân bay an toàn. Nhưng sự việc này khiến một số hành khách bị bầm tím, chảy máu tai, kết hợp với lượng oxy thấp, tiếng gió lớn và chấn thương cũng gây ra những cơn đau đầu dữ dội. Hồ sơ cũng cho biết nhiều mặt nạ dưỡng khí dường như không hoạt động và các tiếp viên hàng không đã cố gắng mang bình oxy cho một số hành khách, nhưng không thể giúp đỡ tất cả mọi người gặp vấn đề với mặt nạ dưỡng khí.

Sau đó, ngày 8/1, các chuyên gia của Alaska Airlines và United Airlines đã phát hiện các bulông trên chốt cửa của một số máy bay Boeing 737 MAX 9 bị lỏng. Trước đó, vào cuối tháng 12/2023, tình trạng tương tự cũng đã được phát hiện khi một chiếc B737 MAX 9 được bảo trì định kỳ. Điều này dấy lên nghi ngờ Boeing đã có sai sót trong khâu chế tạo hoặc kiểm duyệt chất lượng máy bay.

Ông Ross Aimer, cựu phi công, giám đốc công ty tư vấn hàng không Aero Consulting Expert chia sẻ: “Đây là máy bay, với hàng tấn kiện hàng có giá trị, hàng trăm sinh mạng ở trên đó. Bạn không thể nào sơ sài hay quên bất cứu điều gì trong quá trình kiểm tra chất lượng được”.

Sau sự cố, không chỉ Alaska Airlines mà nhiều hãng hàng không, cơ quan hàng không trên thế giới đã tạm dừng bay đối với các máy bay Boeing 737 MAX 9 để kiểm tra vấn đề an toàn. Cục Hàng không Liên bang Mỹ (FAA) ngày 11/1 thông báo mở một cuộc điều tra chính thức về máy bay Boeing 737 MAX 9. Cơ quan này đã cho dừng bay 171 máy bay phản lực Boeing sử dụng cùng bảng điều khiển với máy bay gặp sự cố mới đây để chờ kiểm tra an toàn.

Ngày càng nhiều nhà lập pháp Mỹ công khai bày tỏ mối lo ngại đối với Boeing và đặt câu hỏi về việc kiểm soát chất lượng sản xuất của hãng này. Mới đây, Bộ trưởng Giao thông Mỹ Pete Buttigieg từ chối cho biết khi nào FAA có thể cho phép các máy bay tiếp tục hoạt động, nhưng cho biết Boeing phải đảm bảo máy bay của họ "an toàn 100%".

Còn theo Bloomberg, vào ngày 15/1 mới đây, cơ quan quản lý hàng không của Trung Quốc đã tạm thời ngưng việc khởi động lại việc đặt mua và giao hàng máy bay B737 Max cho quốc gia này. Tuy nhiên, Đại diện của Cục Hàng không Dân dụng Trung Quốc cũng như đại diện Boeing tại quốc gia này đã từ chối bình luận. Chỉ biết quyết định được đưa ra sau sự cố thiếu bulông trên máy bay B737 Max hồi tháng 12, và hiện Cục hàng không Trung Quốc đang đề nghị tất cả các hãng hàng không thực hiện kiểm tra an toàn các máy bay trước khi đợt “dân vận” Tết Nguyên đán bắt đầu.

Trước những rắc rối mới này, Boeing cho biết họ sẽ tăng cường kiểm tra chất lượng an toàn của toàn bộ máy bay. Và để lấy lại niềm tin của khách hàng, đại diện Boeing cho biết hãng sẽ cho phép đại diện các bên khách hàng, đối tác tới xưởng sản xuất máy bay để trực tiếp tham gia vào quá trình kiểm tra an toàn. Đồng thời, hãng cũng sẽ mời một bên thứ ba để kiểm tra, xem xét các quy trình sản xuất, bảo dưỡng máy bay v.v…

Bên cạnh đó, Spirit Aerosystems, đơn vị sản xuất cửa sổ cho máy bay B737 Max của Boeing cũng sẽ có một bên thứ ba tới giám sát quá trình sản xuất, bảo dưỡng.

Ông Bruce McClelland, chuyên gia hàng không cho biết: “Thực tế, đó là lựa chọn duy nhất của Boeing. Họ buộc phải cố gắng cải thiện quy trình giám sát, bởi những bê bối vừa rồi càng khiến dư luận đặt ra câu hỏi “rốt cuộc là B737 Max còn trục trặc tới mức nào nữa”.”

Trước đó, Boeing gần như đã bị loại khỏi thị trường Trung Quốc, chưa giao bất cứ một máy bay 737 Max nào kể từ năm 2019. Bê bối từ 2 vụ tai nạn thảm khốc hồi năm 2018 và 2019 đã khiến dòng máy bay này bị cấm toàn cầu. Hy vọng đã được nhen nhóm trở lại với Boeing khi giao thành công một chiếc B787 Dreamliner cho hãng hàng không Trung Quốc Juneyao Airlines vào cuối tháng 12 vừa qua.

Ông Murdo Morrison, chuyên gia của trang tin tức hàng không Flight Global chia sẻ: “Boeing đang cố tỏ ra minh bạch, tiên phong sửa chữa những sai lầm. Nhưng họ vẫn không thể phủ nhận rằng với những bê bối liên tục diễn ra trong vài năm vừa qua, danh tiếng của họ đã sụt giảm rất nhiều. Sẽ tốn rất nhiều thời gian để khôi phục lại niềm tin trong mắt khách hàng.”

Trong thông báo mới nhất Cục Hàng không Liên bang Mỹ (FAA) đã thông báo hoàn tất kiểm tra nhóm đầu tiên gồm 40 máy bay Boeing 737 MAX 9. FAA cho biết sẽ đánh giá kỹ lưỡng các dữ liệu thu được từ các cuộc kiểm tra trước khi quyết định cho phép các máy bay trên khôi phục hoạt động.

Còn tại Việt Nam, Phó Cục trưởng Hàng không Việt Nam Hồ Minh Tấn cho biết, hiện Việt Nam chưa có hãng hàng không nội địa nào khai thác dòng máy bay Boeing 737 Max 9. Với các hãng hàng không quốc tế đang khai thác đi, đến các sân bay Việt Nam, hiện có khoảng 10 hãng hàng không đang khai thác dòng máy bay Boeing 737 Max 800 hoặc 900. Tất cả các máy bay dòng này khi đi/đến Việt Nam, Cục Hàng không đều triển khai kiểm tra an toàn. Cho đến thời điểm hiện tại, các biện pháp đang được Việt Nam áp dụng chặt chẽ và đảm bảo an toàn.