Hợp tác công - tư hỗ trợ startup phát triển xanh

Trong số này, ước tính có khoảng 200 - 300 doanh nghiệp, tương đương khoảng 5–7% tổng số startup, tập trung vào lĩnh vực chuyển đổi xanh, bao gồm các lĩnh vực như năng lượng tái tạo, công nghệ môi trường, nông nghiệp bền vững và kinh tế tuần hoàn. Việt Nam cần có những chính sách gì nhằm hỗ trợ các startup trong lĩnh vực chuyển đổi xanh?

PV VOV Giao thông đã có cuộc trao đổi với ông Phạm Hồng Quất, Cục trưởng Cục Khởi nghiệp và doanh nghiệp công nghệ, Bộ Khoa học và công nghệ bên lề Diễn đàn đối thoại chính sách: Khuyến khích đầu tư, kinh doanh, thúc đẩy khởi nghiệp sáng tạo trong lĩnh vực chuyển đổi xanh và phát triển bền vững tổ chức hôm qua. Đây là sự kiện nằm trong chuỗi hoạt động của Hội nghị thượng đỉnh Diễn đàn Đối tác vì tăng trưởng xanh và mục tiêu toàn cầu 2030 (P4G) lần thứ tư đang diễn ra tại Hà Nội.

PV: Thưa ông, hiện nay các doanh nghiệp khởi nghiệp khi chuyển đổi và phát triển xanh đang gặp những khó khăn, thách thức như thế nào

Ông Phạm Hồng Quất: Các doanh nghiệp khởi nghiệp xanh gặp khó khăn đầu tiên là nguồn vốn, các nguồn vốn tín dụng, các nguồn vốn đầu tư mạo hiểm, các nguồn vốn tài trợ cho các doanh nghiệp khởi nghiệp xanh ở Việt Nam ta vẫn còn hạn chế, nói chung khu vực toàn cầu cũng còn hạn chế.

Bởi vì, thông thường với sự khó khăn, thách thức nền kinh tế, nhà đầu tư thường tìm đến những dự án phải có những lợi nhuận sớm, thành ra những dự án mà vì lợi ích dài hạn về biến đổi khí hậu về giải quyết vấn đề môi trường, tăng trưởng xanh thì sẽ gặp khó khăn trong việc huy động nguồn tài chính.

Thách thức thứ hai là tìm kiếm các cố vấn, các chuyên gia công nghệ sâu trong lĩnh vực vì tăng trưởng xanh gắn với chuyển đổi số, gắn với chuyển đổi tư duy, chuyển đổi năng lượng, chuyển đổi mô hình sản xuất kinh doanh trong các lĩnh vực chuyên sâu, thì lực lượng chuyên gia cố vấn để có thể tư vấn cho các bạn trẻ khởi nghiệp trong lĩnh vực này, biến những ý tưởng những giải pháp thành những sản phẩm cụ thể, đáp ứng yêu cầu thị trường cũng là một khó khăn.

Thứ ba là vấn đề về thị trường, người dùng có xanh không, những người doanh nghiệp có sẵn sàng chấp nhận những giải pháp xanh  không? Đây là một thách thức mà các bạn ấy không thể đủ năng lực để đi giáo dục thị trường đào tạo người dùng được, cái này cần cả sự nỗ lực của Chính phủ và nhiều bên.

PV: Thưa ông, các doanh nghiệp khởi nghiệp tập trung chủ yếu vào những lĩnh vực nào, trong đó lĩnh vực giao thông và năng lượng tái tạo đã được quan tâm hơn chưa, thưa ông?

Ông Phạm Hồng Quất: Lĩnh vực năng lượng tái tạo và giao thông hiện nay đang là một thách thức và cơ hội cho các startup. Không chỉ là vấn đề biến đổi khí hậu, vấn đề môi trường, mà nó còn giảm chi phí sản xuất và n cũng là đòi hỏi thách thức của những hàng Việt Nam xuất khẩu. Những cam kết xanh trong sản xuất, trong giao thông, logistic vừa giúp cho phát triển bền vững, vừa giúp cho đáp ứng nhu cầu mới của các nhà cung ứng.

Các bạn startup cũng đang chung tay để giải quyết thách thức này của doanh nghiệp. Tuy nhiên, để có những giải pháp có thể nhân rộng, có thể cho cộng đồng doanh nghiệp áp dụng rộng rãi thì phải đòi hỏi có những quỹ đầu tư tài chính, những chương trình hỗ trợ, những chương trình tiếp cận thị trường mạnh mẽ hơn nữa.

PV: Thưa ông, để có thể giúp đỡ thúc đẩy các doanh nghiệp khởi nghiệp và phát triển trong thời gian tới, từ phía Chính phủ và các bộ, ngành thì cần có chính sách hỗ trợ như thế nào?

Ông Phạm Hồng Quất: Các chương trình chuyển đổi xanh, chuyển đổi số, phát triển kinh tế tuần hoàn, hỗ trợ doanh nghiệp khu vực tư nhân phát triển bền vững, các chương trình hỗ trợ khởi nghiệp cần phải tập trung vào hướng ưu tiên cho các dự án xanh.

Chương trình tài trợ, chương trình quỹ đầu tư, đặc biệt là những sáng kiến hợp tác công- tư giữa doanh nghiệp, quỹ tư nhân và các quỹ của Chính phủ chỉ cần dành riêng ưu tiên cho chúng ta hội tụ được nguồn lực và chúng ta đưa ra những sáng kiến có thể tiếp cận thị trường, có những chương trình cấp giấy phép nhanh riêng và những chương trình tiếp thị chương trình tiếp thị riêng cho các sản phẩm xanh.

Với nỗ lực của nhiều bên như vậy bằng những chương trình hành động cụ thể, chúng ta có thể xây dựng được hệ sinh thái xanh nông thôn chúng hệ xanh cho các bạn khởi nghiệp xanh.

PV: Khi tham gia Hội nghị lần này, ông có kỳ vọng gì vào những cơ hội cho Việt Nam nói chung và doanh nghiệp của Việt Nam nói riêng trong hợp tác phát triển xanh?

Ông Phạm Hồng Quất: Diễn đàn chuyển đổi xanh và phát triển bền vững trong khuôn khổ Hội nghị thượng đỉnh P4G tổ chức tại Việt Nam cũng đã mời rất nhiều chuyên gia, các nhà cố vấn, các nhà đầu tư lớn, quỹ đầu tư mạo hiểm cho các hoạt động xanh.

Đây cũng là cơ hội của Việt Nam cho quốc tế biết Việt Nam đang có năng lực, hệ sinh thái hỗ trợ các sản phẩm xanh, thể hiện quyết tâm của Chính phủ bằng các chương trình hành động cụ thể các bộ, ngành cùng với khối tư nhân để triển khai những giải pháp phát triển xanh, giảm phát thải, phát triển kinh tế tuần hoàn.

Chủ đề đó đã được các quỹ, các vườn ươm, phòng lab của các bạn quốc tế và khu vực quan tâm. Đã có nhiều sáng kiến đề nghị hợp tác giữa chuyển xanh và chuyển đổi số, chuyển đổi dòng tài chính xanh hướng về trẻ khởi nghiệp của Việt Nam. Những sáng kiến hợp tác như thế này là kết quả rất tốt để chúng ta triển khai các bước tiếp theo.

PV: Vâng. Xin cảm ơn ông!