Hàng ngàn hộ dân bị ảnh hưởng vì bãi rác quá tải

Đến khu dân cư Kiến Bình, xã Chợ Mới, tỉnh An Giang vào giữa trưa, từ xa đã có thể cảm nhận được mùi hôi nồng nặc theo gió lan tỏa khắp khu vực.

Theo ghi nhận, mùi hôi xuất phát từ bãi rác nằm phía sau khu dân cư, nơi rác thải được chất đống khổng lồ, cao như núi. Bà Lê Minh Vàng – người dân sống tại đây cho biết, bãi rác này hình thành từ năm 2012 với mục đích làm nơi tập kết rác từ nhiều địa phương của huyện Chợ Mới (cũ), sau đó vận chuyển đến nhà máy xử lý rác Mỹ Luông để đốt.

Tuy nhiên, theo thời gian, lượng rác đổ về ngày càng nhiều, vượt quá khả năng tiếp nhận, khiến bãi rác rơi vào tình trạng quá tải kéo dài, gây ô nhiễm nghiêm trọng. Trước vấn đề này, năm 2019, UBND tỉnh An Giang (cũ) đã có chỉ đạo ngừng hoạt động bãi tập kết rác này. Thế nhưng đến nay, bãi rác phía sau khu dân cư Kiến Bình vẫn trong tình trạng quá tải, không được thu gom, xử lý triệt để, khiến người dân vô cùng bức xúc:

“Mình nhà gần đây mà ngày hay đêm đều ngửi được mùi hôi của rác, rất hôi thối. Ruồi muỗi cũng phát sinh nhiều hơn. Giờ không ai xử lý, không ai quan tâm đến.”

Theo ghi nhận, bãi rác nằm phía sau khu dân cư Kiến Bình đang trở thành “điểm nóng” về ô nhiễm môi trường. Khối lượng rác thải khổng lồ chất cao như núi đã làm vỡ đê bao, khiến rác tràn thẳng xuống khu vực đất sản xuất của người dân. Không khí nồng nặc mùi hôi, đất bị nhiễm bẩn, nguồn nước chuyển màu đen đặc.

Ông Lê Thanh Hùng – nông dân trồng hoa màu ngay sát bãi rác cho biết, trước đây, mảnh đất của gia đình ông cùng nhiều hộ lân cận từng là nguồn thu ổn định, mang lại cuộc sống no đủ từ cây trái, hoa màu. Thế nhưng, kể từ khi bãi rác quá tải và rác thải tràn xuống ruộng vườn, vụ mùa nào cũng thất bại. Đất không còn màu mỡ, nước tưới màu đen kịt, cây trồng héo úa, cá chết nổi lềnh bènh:

“Nước bãi rác nó tràn xuống con kênh khiến nguồn nước ken kịt. Dùng nước tưới lên cây mà nó hôi kinh khủng. Cá dưới kênh chết nổi lềnh bềnh không còn con nào. Cá nhỏ cá lớn, bất cứ cá gì cũng chết, cá chết còn bốc mùi hôi hơn nữa. Ruồi muỗi thì ngày một nhiều hơn. Trồng cây ăn trái mà bị ô nhiễm nguồn nước rồi chết hết.”

Tình trạng ô nhiễm từ bãi rác quá tải không chỉ khiến người nông dân khó khăn trong sản xuất mà còn đe dọa trực tiếp đến sức khỏe của người dân sinh sống quanh khu vực. Đặc biệt, nhiều gia đình có con nhỏ đã buộc phải “cửa đóng then cài”, hoặc chọn giải pháp rời đi.

Ông Nguyễn Văn Hiệp - sống cạnh bãi rác cho biết, trước đây khu dân cư rất nhộn nhịp khi có nhiều trẻ nhỏ. Tuy nhiên, do tình trạng ô nhiễm quá nghiêm trọng nên nhiều gia đình đành chấp nhận chuyển nơi ở. Những người còn “trụ” lại đến thời điểm này phần vì kinh tế eo hẹp, phần vì tuổi cao sức yếu: “Cháu tôi còn nhỏ mà mỗi lần mùi hôi bay đến là phải đưa con, cháu đi lánh nạn. Sợ trẻ con còn nhỏ sức đề kháng yếu dễ bệnh. Vợ tôi già yếu mà giờ ô nhiễm như thế rồi bị bệnh phổi và đang điều trị ở lầu 9, bệnh viện Cánh Đồng Hoang.”

Hơn 10 năm sống chung với bãi rác và tình trạng ô nhiễm, người dân đã nhiều lần gửi đơn cầu cứu đến chính quyền địa phương, nhưng đến nay vẫn chưa được giải quyết.  Ông Phạm Văn Hòa – người dân có phần đất bị rác tràn xuống bức xúc nói: “Báo cáo với xã và huyện (cũ) thì họ cứ đùn đẩy cho nhau, không ai giải quyết cho người dân là khi nào sẽ cào múc phần rác tràn xuống, khi nào vận chuyển lượng rác tại đây đi xử lý.”

Ông Đoàn Thanh Lộc – Phó Chủ tịch UBND xã Chợ Mới, tỉnh An Giang cho biết, bãi rác nằm sau khu dân cư Kiến Bình có diện tích khoảng 10.000m2, là bãi rác lớn nhất trong số 12 điểm tập kết rác trên địa bàn huyện Chợ Mới trước đây. Ban đầu, bãi rác này chỉ phục vụ cho việc tiếp nhận rác thải của xã Kiến An (trước khi sáp nhập).

Tuy nhiên, do khối lượng rác phát sinh trên toàn huyện Chợ Mới cũ lên tới khoảng 160 tấn mỗi ngày, trong khi các điểm tập kết khác không đủ sức chứa, nên địa phương đã buộc phải tạm thời chuyển rác từ nhiều nơi về bãi rác sau khu dân cư Kiến Bình để tập kết.

Điều đáng nói, trên toàn địa bàn huyện Chợ Mới trước đây chỉ có duy nhất một nhà máy xử lý rác – nhà máy Mỹ Luông. Tuy nhiên, quá trình vận hành của nhà máy này thường xuyên gặp trục trặc, hoạt động thiếu ổn định. Công suất xử lý thực tế chỉ đạt hơn 60 tấn/ngày, thấp hơn nhiều so với thiết kế ban đầu là 100 tấn/ngày và hoàn toàn không đủ đáp ứng với lượng rác phát sinh khoảng 160 tấn/ngày trên toàn huyện.

Đây cũng chính là nguyên nhân khiến bãi rác phía sau khu dân cư Kiến Bình rơi vào tình trạng quá tải nghiêm trọng như hiện nay.

Trước tình trạng này, thời gian qua, địa phương đã cho ngưng hoạt động bãi rác và lên phương án khắc phục. Tới đây, trước mắt, xã Chợ Mới sẽ chỉ đạo đơn vị chức năng đến để khắc phục tình trạng rác tràn xuống đất người dân và giảm mùi hôi tại bãi rác. Về lâu dài sẽ nhanh chóng xây dựng bãi chôn lấp rác khoảng 3ha và thêm một nhà máy xử lý rác khác để có thể xử lý một lượng rác lớn đang tồn đọng.

“Trước đây, chúng tôi đã có văn bản xin chủ trương với tỉnh An Giang và đã được tỉnh chấp thuận làm một bãi chôn lấp rác thải rộng khoảng 3ha. Hiện nay, địa phương đang tiến hành các thủ tục bồi thường, giải phóng mặt bằng để xây dựng bãi chôn lấp. Trong thời gian tới, chúng tôi sẽ vừa xử lý, vừa chôn lấp rác nhằm giải quyết tình trạng quá tải hiện nay. Về lâu dài, sẽ có thêm một nhà máy xử lý rác đặt cạnh bãi chôn lấp. Dự án này đã có nhà đầu tư đến khảo sát thực tế, và hiện đang chờ mặt bằng hoàn thiện để triển khai xây dựng nhà máy”, ông Đoàn Thanh Lộc cho biết.

Hơn 10 năm sống chung với rác, người dân khu dân cư Kiến Bình đã quá mỏi mệt vì ô nhiễm. Những lời hứa, những kế hoạch trên giấy đã quá quen thuộc, nhưng rác thì vẫn ở đó, ngày một nhiều hơn, nặng hơn. Đã đến lúc chính quyền và các ngành chức năng phải hành động quyết liệt hơn để trả lại cuộc sống trong lành cho người dân.