Garage ô tô “chật vật” trong làn sóng chuyển đổi sang xe điện

Theo đài CNA, nhiều xưởng sửa chữa ô tô tại Singapore đang gặp khó khăn trong quá trình chuyển đổi sang cung cấp các dịch vụ bảo dưỡng, sửa chữa xe điện trong bối cảnh đảo quốc sư tử đang đẩy nhanh tốc độ phổ biến xe điện.

Các xưởng sửa chữa buộc phải tăng tốc chuyển đổi theo để đáp ứng nhu cầu ngày một nhiều của khách hàng, nhưng những khó khăn như thiếu nhân sự lành nghề và chi phí đào tạo cao đang là những thách thức chính.

Xưởng sửa chữa Hong Sheh là một ví dụ. Là một xưởng sửa chữa đáp ứng đủ các dịch vụ sửa chữa, bảo dưỡng xe điện, nhưng ông Edward Tan, chủ xưởng, cho biết vào thời gian đầu của làn sóng chuyển đổi xe điện, xưởng đã phải chịu tốn kém để đào tạo ra các nhân sự lành nghề:

“Hiện có bao nhiêu người có khả năng sửa chữa hay chí ít là am hiểu về xe điện? Tôi khẳng định là không nhiều. Trước đây, chúng tôi phải gửi thợ của mình về các nhà máy để được đào tạo kĩ năng cụ thể, từ quy trình sửa chữa, bảo dưỡng xe an toàn, hay kết nối phương tiện về nơi sản xuất để cập nhật phần mềm”.

Ông Edward Tan cho biết thêm, xưởng của ông đã phải chi gần 35 nghìn USD để gửi 10 thợ sửa chữa đi đào tạo ở nước ngoài. Dù việc đào tạo đã đem lại hiệu quả khi xưởng Hong Seh hiện đã được uỷ quyền cung cấp dịch vụ bảo dưỡng, sửa chữa cho nhiều thương hiệu xe điện, nhưng nhìn chung, đây vẫn là khoản phí đắt đỏ mà không phải xưởng xe nào cũng chấp nhận bỏ ra.

Ông Kwan Kian Hong, giáo sư, giám đốc Học viện Temasek SkillsFuture của Trường Cao đẳng Bách khoa Temasek Polytechnic, Singapore chia sẻ:

“Chúng tôi dự đoán hiện chỉ có khoảng 10% nhân lực trong ngành có đủ trình độ để làm việc trong các dịch vụ sửa chữa xe điện. Thách thức chính hiện nay là làm thế nào để cung cấp đầy đủ kĩ năng để các lao động có thể làm việc trong ngành công nghiệp xe điện, vừa có thể tiếp tục học tập, cải thiện thêm trước những cải tiến mới liên tục trong ngành công nghiệp này.”

Cũng theo ông Kwan, hiện trường Bách khoa Temasek Polytechnic đang liên tục mở các khoá học mới bao gồm nhiều chủ đề liên quan tới xe điện. Kể từ khoá học đầu tiên vào tháng 11 năm ngoái, đến nay trường đã tiếp nhận khoảng 100 học viên, trong đó có nhiều người là thợ máy, chủ xưởng ô tô.

Quá trình chuyển đổi sang xe điện tại Singapore đang diễn ra chậm rãi, nhưng theo Cơ quan Giao thông đường bộ nước này, tốc độ chuyển đổi sẽ tăng nhanh khoảng từ sau năm 2030. Hiện xe điện chỉ chiếm 5% tổng số phương tiện tại Singapore, nhưng số xe đăng ký vào năm 2024 đã tăng gấp đôi so với năm 2023, từ khoảng 12 nghìn xe lên tới hơn 26 nghìn xe. Dù vậy, nhiều xưởng xe vẫn chưa mặn mà với việc bổ sung các dịch vụ liên quan tới xe điện.

Lí giải về tình trạng này, ông Joey Lim, chủ tịch Hiệp hội Xưởng sửa chữa ô tô Singapore cho biết:

“Phần lớn xe điện hiện tại còn mới và trong thời gian bảo hành, nên các chủ xe có xu hướng gửi xe đi sửa chữa, bảo dưỡng tại các xưởng xe của nhà sản xuất thay vì bên thứ ba. Đó là lí do mà xe điện vẫn còn ít xuất hiện tại các xưởng sửa chữa độc lập”.

Ông Joey cho biết thêm, dù Cơ quan Giao thông đường bộ Singapore đã có chương trình chứng nhận Chuyên gia an toàn xe điện quốc gia với mục đích đào tạo ra lực lượng lao động lành nghề, nhưng thực tế chương trình đào tạo lại chỉ dừng ở mức sửa chữa, bảo dưỡng cơ bản chung, chứ chưa hướng dẫn về xử lý riêng biệt hệ thống của từng thương hiệu xe điện.

Vì lẽ đó mà Hiệp hội Xưởng sửa chữa ô tô Singapore đang nỗ lực hợp tác với các nhà sản xuất xe điện lớn như BYD và công ty công nghệ ô tô Bosch của Đức để mở thêm các khoá đào tạo. Một số nhà sản xuất ô tô khác nhưu Huyndai của Hàn Quốc cho biết sẵn sàng gửi các nhóm chuyên gia tới Singapore để giúp quốc gia này sẵn sàng cho các công nghệ xe điện mới trong tương lai.

Nỗi lo thiếu nhân lực chuyên môn trong lĩnh vực bảo dưỡng, sửa chữa xe điện không chỉ là vấn đề tại Singapore mà còn là vấn đề toàn cầu, trong đó không loại trừ Việt Nam. Hiện nhiều garage, xưởng sửa chữa ô tô vẫn đang lúng túng khi tiếp nhận xe điện hay xe hybrid do nhân lực chưa được đào tạo bài bản để xử lý.

Theo PGS, TS Đàm Hoàng Phúc, Giám đốc Chương trình đào tạo kỹ thuật ô-tô (Đại học Bách khoa Hà Nội) hiện nay gần như các trường đào tạo đều chưa có chương trình giảng dạy về xe điện. Tại Đại học Bách khoa Hà Nội có hai chương trình đào tạo tiêu chuẩn là Công nghệ ô-tô và Kỹ thuật ô-tô. Tại Trường đại học Giao thông vận tải Hà Nội cũng chỉ mới có khoa Kỹ thuật ô-tô. Những khóa học về ô-tô điện mới chỉ ở mức thí điểm.

Trước sự phát triển nhanh chóng của xe điện thì việc đào tạo nguồn nhân lực phục vụ phát triển ngành công nghiệp ô-tô của Việt Nam cần phải đổi mới để “bắt kịp” những xu hướng, đòi hỏi mới của người tiêu dùng, trong đó bao gồm cải cách và cải tiến mô hình đào tạo hiện tại.