Đi bộ trên cao tốc - Thách thức với an nguy tính mạng

Thế nhưng, thực tế thời gian qua cho thấy, hành vi đi bộ, thậm chí đi xe đạp, bán hàng rong, thả rông trâu bò trên cao tốc đang diễn ra ngày một phổ biến, nhất là tại các đoạn tuyến gần khu dân cư. Trong những năm gần đây, tình trạng người dân đi bộ trên các tuyến cao tốc tại Việt Nam ngày càng gia tăng, gây ra nhiều vụ tai nạn giao thông nghiêm trọng và đặt ra những cảnh báo đáng lo ngại về ý thức tham gia giao thông cũng như lỗ hổng trong hạ tầng kết nối.

Đường cao tốc được thiết kế dành riêng cho các phương tiện cơ giới di chuyển với tốc độ cao. Với đặc thù này, người đi bộ, xe đạp, xe thô sơ... tuyệt đối không được phép lưu thông trên cao tốc. Tuy nhiên, thực tế cho thấy hành vi đi bộ, băng qua, thậm chí đứng, ngồi, nghỉ ngơi trên cao tốc vẫn xuất hiện ngày càng phổ biến. Ở một số tuyến cao tốc nước ta hình ảnh người dân đi bộ dọc theo làn dừng khẩn cấp, băng qua mặt đường để “đi tắt”, hoặc tìm đường ra khỏi cao tốc không còn là chuyện lạ.

Hành vi đi bộ trên cao tốc không chỉ vi phạm pháp luật mà còn tiềm ẩn nguy cơ tai nạn cực kỳ cao. Chỉ một sơ suất nhỏ, cả người đi bộ lẫn tài xế đều có thể phải trả giá bằng tính mạng. Khi xe đang chạy với tốc độ cao, chỉ cần một người bất ngờ xuất hiện trên đường, phản xạ không kịp sẽ gây tai nạn nghiêm trọng, thậm chí dẫn đến tai nạn liên hoàn. Không ít vụ va chạm chết người đã xảy ra khi người dân băng qua cao tốc vào ban đêm, hoặc đi bộ quá gần làn xe chạy mà không hề ý thức được rủi ro. Một người đi bộ có thể khiến cả đoạn đường tê liệt, gây hậu quả lớn về giao thông và thiệt hại vật chất.

Nhận định về mức độ nguy hiểm của hành vi trên, Ông Bùi Xuân Kiên - Đội phó đội vận hành công ty cổ phần dịch vụ đường cao tốc Việt Nam cho biết:

"Tăng nguy cơ xảy ra tai nạn đối với người đi bộ, do không có bất cứ biện pháp bảo vệ nào trên đường cao tốc đang khai thác, khi xảy ra va chạm sẽ gần như dẫn đến chấn thương nặng hoặc tử vong; Gây ra các vụ tai nạn/va chạm liên hoàn đối với các phương tiện đang di chuyển trên cao tốc khi phát hiện người đi bộ có thể thắng gấp hoặc đánh lái. Xảy ra tình trạng mất an ninh trật tự, khi các tuyến cao tốc thường xuyên xảy ra mất cắp tài sản như: hàng rào bảo vệ, dây cáp điện....

Đối với một số tuyến cao tốc đang trong quá trình triển khai dự án mở rộng, công nhân thi công trên tuyến tự ý đi lại trên đường cao tốc dẫn đến tình trạng hỗn loạn và gây ra nhiều tiềm ẩn về nguy cơ mất an toàn giao thông."

Lưu thông ra sao khi cao tốc thi công mở rộng?

Sau 1 tháng cấm xe tải đi vào làn 1 cao tốc, giao thông thế nào?

Nguy hiểm là vậy nhưng người dân vẫn phớt lờ chỉ vì “tiện lợi”. Nguyên nhân có thể kể đến là: Thiếu hiểu biết; hạn chế về hạ tầng; thói quen và sự tiện lợi. Theo quy định tại Luật Giao thông đường bộ, người đi bộ không được phép xuất hiện trên đường cao tốc dưới bất kỳ hình thức nào. Mức xử phạt hành chính có thể lên đến hàng trăm nghìn đồng.

Tuy nhiên, công tác giám sát, phát hiện và xử lý hành vi này vẫn còn gặp nhiều khó khăn, nhất là ở các đoạn tuyến vắng người hoặc không có hệ thống camera giám sát. Nói về chế tài xử phạt, Ông Bùi Xuân Kiên - Đội phó đội vận hành công ty cổ phần dịch vụ đường cao tốc Việt Nam cho biết thêm:

"Theo Nghị định số 168/2024/NĐ-CP ngày 26/12/2024 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính về trật tự, an toàn giao thông trong lĩnh vực giao thông đường bộ; trừ điểm, phục hồi điểm giấy phép lái xe đã có quy định xử phạm hành chính đối với các hành vi người đi bộ vi phạm quy tắc giao thông đường bộ.

Ngoài xử phạt hành chính, người đi bộ còn có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội Vi phạm quy định về tham gia giao thông đường bộ. Trường hợp cố tình đi vào đường cao tốc và gây cản trở giao thông thì có thể bị áp dụng biện pháp ngăn chặn, buộc rời khỏi cao tốc ngay lập tức để đảm bảo an toàn giao thông."

Cao tốc không dành cho người đi bộ – đó không chỉ là một quy định, mà là một rào chắn bảo vệ tính mạng. Mỗi bước chân liều lĩnh trên cao tốc có thể là bước cuối cùng. Đừng vì sự chủ quan hay tiện lợi nhất thời mà đánh đổi cả mạng sống của mình và người khác. An toàn giao thông là trách nhiệm của cả cộng đồng. Để những cung đường cao tốc thực sự là “xa lộ tốc độ” chứ không phải “con đường tử thần”, cần sự chung tay của cả người dân, chính quyền và lực lượng chức năng.

Người dân tuyệt đối không đi bộ, băng qua hay di chuyển bằng các phương tiện thô sơ trên đường cao tốc dưới bất kỳ hình thức nào. Đây là hành vi vi phạm pháp luật, tiềm ẩn nguy cơ tai nạn đặc biệt nghiêm trọng, ảnh hưởng đến an toàn tính mạng của chính người vi phạm và các phương tiện đang lưu thông. Ngành chức năng cũng đề nghị các địa phương tăng cường tuyên truyền, hướng dẫn người dân sử dụng đúng các lối đi hợp pháp như cầu vượt, hầm chui hoặc đường gom.

Đồng thời, khuyến khích người tham gia giao thông chủ động phản ánh các hành vi vi phạm để cơ quan chức năng có biện pháp xử lý kịp thời. Ông Bùi Xuân Kiên - Đội phó đội vận hành công ty cổ phần dịch vụ đường cao tốc Việt Nam đưa ra khuyến cáo:

"Khi tham gia giao thông trên đường cao tốc gặp phải tình huống người đi bộ là tình huống cực kỳ nguy hiểm, do tốc độ di chuyển cao việc xử lý phanh và thước lái đòi hỏi nhiều kỹ năng. Do đó, khi gặp phải những tình huống như trên chúng ta cần lưu ý một số vấn đề như sau:

Ngay khi phát hiện người đi bộ, tài xế cần giảm ngay tốc độ từ từ, không được phanh đột ngột để tránh gây ra tai nạn liên hoàn. Sử dụng đèn ưu tiên và sử dụng còi hợp lý để cảnh báo cho các phương tiện di chuyển cùng chiều và người đi bộ được biết.

Giữ khoảng cách an toàn giữa các xe, tuyệt đối không đánh lái đột ngột sang làn khác và tập trung giữ tay lái, di chuyển ổn định. Thông báo ngay cho lực lượng Cảnh sát giao thông và đơn vị quản lý, vận hành tuyến đường đang làm nhiệm vụ trên đường cao tốc."