Ngập lụt diện rộng: Cần nhìn thẳng vào phần “nhân tai” để giảm thiệt hại
Những đợt mưa lớn trong thời gian vừa qua gây ngập lụt trên diện rộng tiếp tục đặt ra câu hỏi lớn cho công tác phòng, tránh thiên tai và quản lý đô thị ở Việt Nam.
Đây không chỉ là một thay đổi về tổ chức giao thông, mà là phép thử để xác định liệu phân làn có thể là một trong các giải pháp tăng cường công tác đảm bảo TTATGT và giải tỏa áp lực trên những tuyến đường xương sống - cửa ngõ của Thủ đô Hà Nội hay không?
PV VOV Giao thông Quốc gia đã có mặt trên các cung đường này, gặp gỡ tài xế, lực lượng CSGT và đơn vị quản lý cao tốc để đi tìm câu trả lời.
Theo ghi nhận của PV, trên 2 tuyến cao tốc Pháp Vân - Cầu Giẽ và Hà Nội - Hải Phòng gần như không còn cảnh xe tải “lấn” vào làn 1, các làn đường lưu thông thông thoáng, ổn định.
Nhiều tài xế cho rằng việc cấm xe tải đi vào làn số 1 là khá hợp lý với cao tốc có 3 làn xe chạy, vì xe tải đi tốc độ chậm hơn nếu đi ở làn số 1 sẽ gây cản trở và ảnh hưởng đến việc đi lại cho các phương tiện nhỏ đi nhanh hơn.
Từ 15/8 đơn vị quản lý vận hành tuyến đường cao tốc Hà Nội - Hải Phòng đã hoàn tất việc điều chỉnh, bổ sung biển báo, sơn chỉ dẫn và bố trí đầy đủ nhân sự để thực hiện...
Điều này sẽ tránh được các tình huống phanh gấp, tránh né, nguy cơ tai nạn giữa các phương tiện nhỏ với những chiếc xe tải đang ì ạch bò ở làn 1 – từng là nỗi ám ảnh của nhiều người đi cao tốc. Một số tài xế chia sẻ:
"Tôi thấy việc phân làn thế này hợp lý, xe con chạy nhanh, lướt hơn thì để họ đi ở làn 1. Xe tải chở hàng nặng, đi chậm, bám làn ngoài là hợp lý, đỡ gây ức chế, đỡ nguy hiểm. Bản thân các lái xe tải chúng tôi cảm thấy thích hơn với việc phân làn như thế này".
"Tôi cũng thấy việc cấm xe tải đi vào làn 1 là thuận lợi hơn, bởi xe tải nặng thì nên đi vào làn tốc độ chậm hơn, xe con đi nhanh hơn nên ưu tiên cho họ đi vào làn tốc độ cao".
Đằng sau sự thay đổi ấy, không thể thiếu vai trò của lực lượng CSGT. Trung úy Vũ Duy Dũng, Cán bộ Đội CSGT đường bộ cao tốc số 3, Phòng 6, Cục CSGT cho biết:
"Từ 15/8 đến nay, lực lượng CSGT thuộc Đội CSGT đường bộ cao tốc số 3 đã thường xuyên dừng các phương tiện để tuyên truyền nhắc nhở các tài xế xe tải không đi vào làn số 1. Ngoài ra tuyên truyền phổ biến tại các điểm ra/vào cao tốc. Qua quá trình tuần tra, kiểm soát lưu động kết hợp với việc hóa trang, sử dụng xe cá nhân đi ghi hình chúng tôi khẳng định đến thời điểm này việc chấp hành của các lái xe tải rất tốt".
Tại Km14 Cao tốc Hà Nội - Hải Phòng tài xế xe tải đã chấp hành đi vào làn 01
Ghi nhận thực tế và qua hệ thống camera giám sát trên tuyến cao tốc Hà Nội – Hải Phòng cũng cho thấy trong 1 tháng qua có rất ít trường hợp tài xế xe tải điều khiển xe vào làn 1. Trung tá Cao Thế Giáp, Cán bộ Đội CSGT đường bộ cao tốc số 2 khẳng định, việc thí điểm phân làn và điều chỉnh tốc độ đối với xe tải đã có tác động rất tích cực.
"Sau một tháng phân làn và điều chỉnh tốc độ đối với xe tải không đi vào làn 1 trên tuyến cao tốc Hà Nội – Hải Phòng chúng tôi đã tuyên truyền, hướng dẫn cho xe tải lưu thông trên tuyến. Chúng tôi cũng đã cử cán bộ trực tiếp đến Hệ thống giám sát của Công ty quản lý và khai thác đường cao tốc (Vidifi) và tuần tra kiểm soát trên tuyến để ghi lại hành vi vi phạm của lái xe.
Qua đó cho thấy đa số mọi người chấp hành rất tốt, chỉ có một số ít đi vào làn 1, chúng tôi sẽ dừng xe lại để tuyên truyền nhắc nhở; việc phân làn đã làm giảm nguy gây cơ ùn tắc và TNGT. Bởi nếu xe tải cứ bám vào làn 1 thì sẽ gây cản trở giao thông và nguyên nhân gây TNGT".
Không chỉ CSGT, đơn vị quản lý cao tốc cũng phải “gấp rút chuẩn bị, huy động nhân sự, thiết bị” để thực hiện thí điểm giải pháp này. Ông Nguyễn Thanh Tùng, Trưởng phòng Quản lý và khai thác, Công ty TNHH MTV Quản lý và Khai thác đường ô tô cao tốc Hà Nội - Hải Phòng thông tin, từ ngày 15/8 đơn vị quản lý vận hành tuyến đường cao tốc Hà Nội - Hải Phòng đã hoàn tất việc điều chỉnh, bổ sung biển báo, cấm xe tải trên làn 01 và điều chỉnh bố sung biển quy định tốc độ theo làn trên các giá long môn; sơn chỉ dẫn màu trắng tốc độ tối đa trên mặt đường theo làn đường cao tốc và bố trí nhân sự để thực hiện thí điểm.
Video: Theo Công ty cổ phần BOT Pháp Vân - Cầu Giẽ sau 1 tháng thí điểm lượng xe tải đi vào làn số 1 đã giảm trên 40%
Qua hệ thống Camera giám sát cho thấy tài xế xe tải đã chấp hành khá tốt các quy định về phân làn và tốc độ tối đa/tối thiểu theo làn; tốc độ tầm nhìn làn 01 thông thoáng hơn, không xẩy ra hiện tượng ùn tắc, giao thông thông suốt; việc phân làn là phù hợp và cần thiết, phát huy hiệu quả kết cấu hạ tầng và đảm bảo TTATGT:
"Ngay từ đầu khi xác định được nội dung thí điểm chúng tôi phải chuẩn bị kịp thời nhân lực về công tác vận hành và hệ thống thiết bị như biển báo để khi thực hiện phân làn xe tải và phân làn theo tốc độ kịp thời, đầy đủ hệ thống ATGT để người tham gia giao thông lưu thông thuận lợi và đúng quy định.
Qua đánh giá và quan sát chúng tôi thấy rằng việc phân làn xe tải và phân làn theo tốc độ là tương đối phù hợp, việc tham giai giao thông trên tuyến tương đối ổn định, trật tự; nâng cao năng lực khai thác của tuyến đường, đáp ứng được lưu lượng ngày càng gia tăng. Vấn đề quan trọng nữa là đảm bảo TTATGT và hạn chế TNGT trên tuyến".
Ông Nguyễn Thanh Tùng cũng cho biết, sau thí điểm đơn vị đang kiến nghị Cục Đường bộ Việt Nam xem xét hạn chế xe khách lớn đi vào làn 01 để tăng cường năng lực lưu thông cũng như tăng cường đảm bảo an toàn cho các phương tiện lưu thông trên đường cao tốc; sớm chấp thuận sửa chữa hệ thống (VDS, CCTV, hệ thống camera...) và xem xét điều chỉnh nâng tốc độ khai thác tối đa làn số 03 từ 100Km/h, lên 120km/h như làn số 01 và làn số 2.
Công ty cổ phần BOT Pháp Vân - Cầu Giẽ đề xuất Cục Đường bộ VN cấm xe khách từ 29 chỗ trở lên đi vào làn 1
Còn theo ông Vũ Ngọc Oánh, Phó Tổng giám đốc Công ty cổ phần BOT Pháp Vân - Cầu Giẽ sau 1 tháng thí điểm lượng xe tải đi vào làn số 1 đã giảm trên 40%; đơn vị cũng đề xuất Cục Đường bộ VN cấm xe khách từ 29 chỗ trở lên đi vào làn 1.
"Với xe khách cỡ lớn, đặc biệt là xe giường nằm – là loại xe có khối lượng lớn, kích thước lớn, khi chạy tốc độ cao do quán tính và do trọng tâm không cân bằng, nên nguy cơ có thể gây lật đổ và va chạm với các xe khác. Vì vậy BOT Pháp Vân - Cầu Giẽ chính thức đề xuất cấm xe khách xe khách từ 29 chỗ trở lên đi vào làn từ ngày 1/10/2025".
Dự kiến từ ngày mai 15/9, giai đoạn 2 sẽ được triển khai, không chỉ cấm xe tải, mà có thể cả xe khách lớn cũng sẽ bị hạn chế đi vào làn 1. Đặc biệt từ 0h ngày 9/9, Cục CSGT chính thức xử phạt vi phạm kết hợp với tuyên truyền để nâng cao hiệu quả chấp hành phương án tổ chức, phân làn giao thông mới trên 2 tuyến cao tốc Pháp Vân - Cầu Giẽ và Hà Nội - Hải Phòng.
Tuy nhiên, câu hỏi đặt ra là khi cả xe tải lẫn xe khách đều bị cấm ở làn 01, liệu hai làn còn lại có chịu nổi áp lực khổng lồ của hàng vạn phương tiện mỗi ngày? Việc phân làn giúp tăng tốc độ khai thác và hạn chế tai nạn, nhưng liệu nó tiềm ẩn nguy cơ tạo “nút thắt cổ chai” ở làn ngoài?
Ngoài yếu tố về giải pháp tổ chức giao thông, rất cần đến sự đồng thuận, tinh thần, trách nhiệm tuân thủ các quy định của người điều khiển phương tiện giao thông khi tham gia giao thông trên đường cao tốc, để mỗi “hành trình an toàn-kiến tạo tương lai”.
