Đăng kiểm ô tô lại sắp ùn tắc?

Đặc biệt, thời gian tới, khi các đăng kiểm viên bị đưa ra xét xử, sẽ có hàng loạt đăng kiểm viên bị thu hồi giấy phép, không thể tiếp tục hoạt động, thậm chí có trung tâm phải đóng cửa. Điều này khiến nguy cơ tái khủng hoảng đăng kiểm càng hiện rõ.

Ngồi chờ đến lượt tại Trung tâm đăng kiểm 29-03V, chị Nguyễn Thị Thủy, ở Đống Đa (Hà Nội) không nghĩ thời điểm này việc đăng kiểm lại vắng đến vậy. Chỉ hơn 1 tiếng, chị Thủy đã hoàn thành việc đăng kiểm phương tiện:

"Xe gần đến hạn đăng kiểm, và hôm nay em nghĩ là nhanh hơn, chắc chỉ mất tiếng rưỡi từ lúc đến đây đến bây giờ đã xong".

Cũng vừa hoàn thành việc đăng kiểm, ông Nguyễn Minh Đức (phường Mỹ Đình 2, quận Nam Từ Liêm, Hà Nội) thấy việc đăng kiểm khá thuận lợi, sau khi nộp giấy tờ làm thủ tục, chỉ 5 phút sau, ô tô của ông Đức đã được đưa vào kiểm định:

"Năm nay bình thường, không đông. Xe của tôi hết tháng này hết hạn đăng kiểm".

Ông Trần Quốc Hoan, Phó Giám đốc Trung tâm Đăng kiểm 2903V cho biết, hiện đơn vị có 10 đăng kiểm viên, vận hành 2 dây chuyển kiểm định, với công suất tối đa có thể đạt 180 xe/ngày. Tuy vậy, hiện tại, mỗi ngày đơn vị kiểm định được khoảng 150 xe.

Ông Trần Quốc Hoan cho hay, hiện tại, có thể đáp ứng đủ nhu cầu kiểm định phương tiện, song tình trạng quá tải hoàn toàn có khả năng xảy ra khi thời gian tới, hàng loạt đăng kiểm viên bị khởi tố, bị thu hồi giấy chứng nhận kiểm định viên, nên không thể hoạt động:

"Số lượng trung tâm đăng kiểm và số lượng dây chuyền kiểm định thì không thể thiếu, nhưng cái chính là con người. Chỉ sợ thiếu người thôi. Sợ là đợt tới mà xét xử, đồng loạt đưa ra xét xử thì khả năng sẽ thiếu. Không có người làm".

Lãnh đạo một số trung tâm đăng kiểm cũng lo lắng, tình trạng còn bi đát hơn khi thời gian tới, hàng loạt đăng kiểm viên bị khởi tố, không chỉ thiếu nhân lực vận hành, mà có thể có những trung tâm đăng kiểm phải dừng hoạt động.

Ông Phan Văn Chính, Phó giám đốc Trung tâm đăng kiểm 3301S cho hay, trung tâm có 15 đăng kiểm viên, thì hiện có 5 người không được thực hiện đăng kiểm, 10 người còn lại cũng thuộc diện có thể bị thu hồi giấy chứng nhận đăng kiểm bất cứ lúc nào:

"Theo Nghị định mới, bên em 15 đăng kiểm viên thì đang ở nhà 5, còn 10 đăng kiểm viên nữa thì toàn trong diện treo như thế. Khả năng cao là như vậy. Hầu như trung tâm của Hà Nội cũng tương đối nhiều như vậy nên là nguy cơ ùn tắc. Trong khi đó còn mục nữa, nếu 2 đăng kiểm viên bị thu hồi trong 1 năm thì trạm phải đóng cửa. Như trạm em, xử xong nếu các anh treo hết thì khả năng cũng đóng cửa trạm. Nguy cơ là như vậy".

Thông tin từ Cục Đăng kiểm VN cho hay, đến nay đã có gần 900 đăng kiểm viên bị khởi tố. Bên cạnh một lượng lớn đăng kiểm viên bị buộc thôi việc, còn có nhiều đăng kiểm viên đã xin nghỉ việc hoặc tự ý bỏ việc.

Ngoài ra, trong trường hợp các đăng kiểm viên đã bị khởi tố, đang được tại ngoại, nếu bị kết tội bằng bản án có hiệu lực pháp luật cũng sẽ bị thu hồi chứng chỉ đăng kiểm viên và không thể tiếp tục tham gia hoạt động kiểm định. 

Ngoài ra, theo quy định tại Nghị định số 30/2023, trường hợp trung tâm đăng kiểm có từ 2 đăng kiểm viên trở lên bị thu hồi chứng chỉ trong thời gian 12 tháng liên tục sẽ bị tạm đình chỉ hoạt động trong thời gian 3 tháng.

Theo đó sẽ có 70 trung tâm đăng kiểm tại 24 tỉnh, thành phố buộc phải tạm dừng hoạt động, sẽ gây ùn tắc phương tiện đến kiểm định tại các địa phương này nếu không chủ động có phương án tháo gỡ.

Như vậy, với dự báo tình hình lượng phương tiện đến kiểm định gia tăng và tình hình nhân sự trong thời gian tới thì cả nước sẽ có 31 địa phương ùn tắc phương tiện đến kiểm định. Trong đó, có những địa phương không còn trung tâm đăng kiểm hoạt động như: Bắc Kạn, Hòa Bình và Thái Bình.

Đặc biệt, theo phân tích của Cục Đăng kiểm VN, tại Hà Nội trong tháng 4/2024 sẽ có khoảng 77.400 xe đến hạn đăng kiểm, các trung tâm chỉ đáp ứng được khoảng 87%; trong tháng 5, có 90.700 lượt phương tiện, khả năng đáp ứng khoảng 74% nhu cầu; tháng 6 các trung tâm đăng kiểm đáp ứng khoảng 77% nhu cầu.

Tỷ lệ này ở TP. HCM cũng ở mức tương tự, chỉ đáp ứng khoảng 70% nhu cầu. Cùng với việc một số đăng kiểm viên bị thu hồi chứng nhận đăng kiểm viên, một số trung tâm đăng kiểm có thể phải dừng hoạt động, càng khiến nguy cơ khủng hoảng đăng kiểm tái diễn.

Bởi vậy, Cục Đăng kiểm VN cũng nhiều lần kiến nghị Bộ GTVT tìm biện pháp tháo gỡ, như: cho phép Cục Đăng kiểm VN và các trung tâm đăng kiểm lựa chọn một số đăng kiểm viên có chuyên môn vững nhưng đã bị buộc thôi việc để ký hợp đồng lao động làm công tác chuyên môn tại các trung tâm đăng kiểm cho tới khi Tòa án đưa ra xét xử… nhưng đến thời điểm này, Bộ GTVT vẫn chưa có văn bản trả lời.

Ông Nguyễn Văn Phương, Trưởng phòng kiểm định xe cơ giới, Cục Đăng kiểm VN cho hay: "Hoạt động xét xử là việc của cơ quan tố tụng, tuy nhiên chúng tôi cũng rất mong muốn các cơ quan chức năng phân nhóm đối tượng, những đối tượng nào phạm tội nhẹ thì nên tạo cho họ cơ hội để sớm quay trở lại phục vụ nhân dân, lấy công chuộc tội và cũng giảm khó khăn cho ngành đăng kiểm".

Đặc biệt, trước đó, Cục Đăng kiểm VN cũng đề xuất Bộ GTVT có văn bản kiến nghị Chính phủ sửa đổi, bổ sung Nghị định số 30/2023 theo hướng lùi thời hạn thực hiện thu hồi chứng chỉ đăng kiểm viên cũng như tạm dừng hoạt động các trung tâm đăng kiểm có từ 2 đăng kiểm viên trở lên bị thu hồi chứng chỉ; cho phép các đăng kiểm viên hưởng án treo không bị nghiêm cấm hành nghề tiếp tục làm việc, các trung tâm đăng kiểm được tiếp tục hoạt động phục vụ người dân cho đến hết ngày 31/12/2025, nhưng đến nay vẫn chưa có phản hồi, khiến nguy cơ khủng hoảng đăng kiểm tiếp tục tái diễn.