Công khai lãi suất cho vay, khơi thông tín dụng (Phần 2)

Công khai lãi suất cho vay, khơi thông tín dụng (Phần 1)

Sau khi Thủ tướng Chính phủ có yêu cầu và Ngân hàng Nhà nước Việt Nam nhiều lần thúc giục, đến nay, phần lớn các tổ chức tín dụng đã công khai lãi suất cho vay bình quân và chênh lệch lãi suất bình quân, ít nhất trên website.

Như tại VietinBank hiện đang có lãi suất cho vay bình quân là 6,3%/năm. Chênh lệch lãi suất cho vay và lãi suất huy động bình quân là 2,45%/năm. BIDV công bố thông tin trên trang web về lãi suất cho vay bình quân tháng 3 là 6,49%/năm.

Ngoài nhóm ngân hàng thương mại nhà nước, các ngân hàng thuộc nhóm ngân hàng thương mại cổ phần cũng lần lượt công bố lãi suất cho vay bình quân, cụ thể: TPBank (7,76%/năm); Vietbank (7,32%/năm); OCB (7,79%/năm đối với cá nhân và 9,29%/năm đối với doanh nghiệp)…

Thực tế, lãi suất cho vay thời gian gần đây được đánh giá là đã khá hấp dẫn. Ông Nguyễn Xuân Hiệp, đại diện Ngân hàng Vietcombank chi nhánh Tây Hồ cho biết, ngân hàng đang áp dụng gói lãi suất cố định cho vay trung và dài hạn ưu đãi:

"Cho vay trung và dài hạn chúng tôi đang áp dụng gói lãi suất cố định từ 18 tháng đến 3 năm, có các mức lãi suất thấp nhất là 6%/năm hỗ trợ cho khách hàng chủ động kế hoạch kinh doanh của mình trong những năm tiếp theo, không bị biến động bởi chi phí tài chính."

Việc yêu cầu phải công khai lãi suất cho vay bình quân đã buộc các ngân hàng thương mại phải cạnh tranh hơn. Bởi người vay sẽ có xu hướng so sánh lãi suất nơi nào thấp hơn, trước khi quyết định vay vốn:

"Tôi ủng hộ việc công khai cụ thể lãi suất cho vay để người vay có cơ sở so sánh và chọn lựa và ra quyết định"

"Tôi thấy việc công khai cả phí lẫn lãi suất sẽ giúp minh bạch thị trường hơn."

Tuy nhiên, theo ghi nhận của phóng viên Kênh VOV Giao thông, mỗi ngân hàng công bố một cách khác nhau. Thực tế, không phải ngân hàng nào cũng công bố lãi suất cơ sở hoặc nếu có công bố thì nội dung này không nằm ở trang chủ mà khách hàng phải tìm kiếm ở những trang trong nên không phải khách hàng nào cũng tiếp cận được.

Đơn cử, Ngân hàng TMCP Á Châu (ACB) công bố lãi suất bình quân của các khoản vay mới giải ngân trong kỳ tháng 03/2024 là 6,78%/năm song cũng lưu ý đây là lãi suất cho vay bình quân, không phải là lãi suất áp dụng đối với từng khoản vay cụ thể. Và để được tư vấn và biết thêm thông tin chi tiết về các chương trình tín dụng thì cần liên hệ Chi nhánh hoặc Phòng Giao dịch gần nhất. Trong khi đó, Ngân hàng Quốc tế Việt Nam (VIB) thay vì niêm yết lãi suất cơ sở chung lại chia thành từng mục đích vay cũng như thời gian giải ngân. Về vấn đề này, chuyên gia tài chính ngân hàng Nguyễn Trí Hiếu:

"Việc công khai lãi suất của các ngân hàng thời điểm này có thể nói còn lung tung. Bởi vì không có một chuẩn mực nào để các ngân hàng đăng biểu lãi suất. NHNN nên đưa ra một mẫu chung. Chẳng hạn thế chấp, thời hạn bao nhiêu… thì các ngân hàng phải liệt kê và đưa ra lãi suất theo từng tiêu chí như thế thì người dân và các doanh nghiệp có thể so sánh được. Nếu công khai theo những tiêu chí khác nhau thì không thể so sánh được."

Theo các chuyên gia, trong bối cảnh tăng trưởng tín dụng quý 1 thấp so với cuối năm 2023, việc công khai lãi suất cho vay là một trong những giải pháp để doanh nghiệp, người vay yên tâm vay vốn, qua đó cải thiện tăng trưởng tín dụng trong những tháng tiếp theo. Còn theo chuyên gia kinh tế Đinh Trọng Thịnh, Học viện Tài chính:

"Việc công khai mặt bằng lãi suất cho vay của các ngân hàng tạo điều kiện để các doanh nghiệp dễ dàng tiếp cận với các mức lãi suất. Trên cơ sở đó, đảm bảo tính công khai minh bạch cho các hoạt động cho vay của các ngân hàng thương mại và đem lại hiệu quả cho hoạt động sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp, giúp cho việc tiếp cận vốn tín dụng tốt và giúp cho nền kinh tế có mức lãi suất tốt hơn."

Không chỉ cạnh tranh bằng lãi suất, mỗi ngân hàng sẽ có những lựa chọn riêng như đơn giản thủ tục, hay thời gian giải ngân nhanh, nâng cao chất lượng dịch vụ Ông Mạc Quốc Anh, Phó Chủ tịch kiêm Tổng thư ký Hiệp hội DNVVN Hà Nội cho biết:

"Khi mà chúng ta thông tin công khai như vậy thì cũng tạo ra một cách làm mới, tư duy mới khi để người dân và doanh nghiệp biết thông tin đó thì sẽ có sự lựa chọn tốt hơn. Sau khi có việc công khai như vậy thì dịch vụ tín dụng hoặc dịch vụ cung cấp tài chính toàn diện của các ngân hàng phải cạnh tranh. Không chỉ về chất lượng mà còn cạnh tranh nhau cả các gói dịch vụ cung cấp. Vì nếu chỉ cạnh tranh về lãi suất thì sẽ không nâng cao được chất lượng của các gói dịch vụ mà mình cung cấp cho doanh nghiệp và người dân."

Có thể nói, việc các ngân hàng công khai lãi suất cho vay bình quân, doanh nghiệp sẽ có cơ hội tiếp cận nguồn vốn rẻ, minh bạch hơn và dự báo tăng trưởng tín dụng tiếp tục phục hồi trở lại trong thời gian tới.

Tuy nhiên, về phía người vay cũng mong muốn các ngân hàng công khai cụ thể lãi suất cho vay, không chỉ là lãi suất cơ sở mà nên công khai cả các khoản phí khi vay vốn cũng như phạt trả nợ trước hạn...