Cỏ Vetiver và canh tác cộng sinh: Giải pháp cấp nước tự nhiên cho đất

Tại Việt Nam, cộng đồng những người nông dân canh tác dùng cỏ vetiver được ghi nhận có nhiều sáng kiến hay, áp dụng thực tế hiệu quả cao, đặc biệt là sáng kiến Canh tác cộng sinh ngày càng được chú ý trong bối cảnh biến đổi khí hậu, nắng nóng và khô hạn làm ảnh hưởng lớn đến canh tác nông nghiệp như hiện nay.

Xuất phát điểm là một chuyên viên của Sở nông nghiệp tỉnh Phú Thọ, anh Ngô Đức Thọ được bén duyên cùng cỏ vetiver từ năm 2017 trong dự án tìm giải pháp chống sạt lở cho các công trình thủy lợi.

Cho đến nay, càng miệt mài với loài cỏ bụi tưởng như bé nhỏ này, anh Thọ càng khám phá được nhiều công dụng to lớn của cỏ vetiver với canh tác nông nghiệp, đặc biệt với việc chăm sóc và bảo vệ nguồn đất từ việc đầu tiên là che phủ tại chỗ cho đất.

Anh Thọ cho biết: "Che phủ tại chỗ là mình trồng cỏ ngay tại luống rau hay vườn đó và cắt cỏ để che phủ luôn, sẽ giải quyết được vấn đề không phải di chuyển rơm rạ từ nơi khác, không lo hạt lúa nảy mầm trên ruộng rau, cũng không phải lo ngại dư lượng thuốc bảo vệ thực vật trên cây lúa khi dùng tấp phủ lên rau, thứ 4 là vấn đề về lưu trữ thời vụ thì lúc nào cần đến cỏ mình chỉ cần đưa liềm lên cắt là được."

Chỉ bằng một cách đơn giản là che phủ bằng cỏ vetiver thì đất sẽ không bị tác động của ánh nắng mặt trời vừa làm mất nước và lượng vi sinh vật bị giảm, giúp người nông dân tiết kiệm được rất nhiều nguồn lực. Đặc biệt, trong điều kiện thời tiết ngày càng nắng nóng, khô hạn như hiện nay thì cỏ vetiver không chỉ có khả năng che phủ mà còn phát huy một khả năng vô cùng tuyệt vời khác nữa.

Anh Ngô Đức Thọ cho biết thêm về sáng kiến Canh tác cộng sinh với cỏ vetiver mang lại hiệu quả đặc biệt biệt này: "Nhờ hiện tượng cấp bù thủy lực, là những loại cây trồng có tầng rễ sâu sẽ hút nước từ dưới sâu lên trên bề mặt vào ban đêm, trong quá trình đó thì làm ẩm lớp đất bề mặt nên những cây trồng rễ nông sẽ được hưởng lợi, được cấp nước 1 cách tự nhiên.

Cấu trúc của cỏ vetive có rất nhiều rễ sợi, đi thẳng xuống đất, việc tiếp cận với tầng nước ẩm dưới sâu của cỏ vetive sẽ cao hơn rất nhiều so với cây trồng thông thường. Thế thì tại sao lại không trồng 1 cây thông thường bên cạnh rễ cỏ thì khả năng thích nghi với khô hạn của các loại cây trồng sẽ tăng lên rất nhiều."