Chuyện về nghề lái máy bay phun thuốc ở miền Tây

Điển hình như tại Hậu Giang còn hình thành cả "đội bay" chuyên phun thuốc cho bà con trong vùng.

Hãy cùng gặp gỡ ông Võ Xuân Tân, Giám đốc Trung tâm Khuyến nông và Dịch vụ nông nghiệp tỉnh, để nghe ông chia sẻ về câu chuyện đổi mới, áp dụng công nghệ vào sản xuất nông nghiệp tại địa phương.

PV:  Xin ông cho biết, việc áp dụng cơ giới hóa, đặc biệt là máy bay không người lái phun thuốc bảo vệ thực vật trên địa bàn tỉnh ra sao?

Ông Võ Xuân Tân: Khoảng 2 năm trở lại đây, nó có chiều hướng phát triển, mạnh lên. Tập huấn đào tạo, trình diễn, xây dựng mô hình, xong đó máy thương mại nhiều công ty, hiện nay Hậu Giang gần 40 máy, của khuyến nông khoảng 10 máy, còn 20 mấy, 30 máy là của người dân.

Rồi một số doanh nghiệp nữa, chi phí tùy theo máy dao động từ 350-700 triệu/máy, khả năng mình bay diện tích vòng vòng nhỏ, ít thì sắm chiếc nhỏ thôi, sắm chiếc 10 lít hoặc 20 lít, còn muốn làm dịch vụ lâu dài, dịch tích lớn thì máy 40 lít, bình lần bay là chưa được 40 lít nước, mấy máy nhỏ thì 10 lít.

PV: Được biết, Trung tâm Khuyến nông và Dịch vụ nông nghiệp tỉnh cũng có đội bay và có thể nói hoạt động sớm nhất trong tỉnh. Ông có thể nói rõ hơn về điều này?

Ông Võ Xuân Tân: Trung tâm vẫn có đội bay mấy năm rồi, anh em vẫn tiếp tục bay nhưng sắp tới sẽ mở rộng thêm các doanh nghiệp nữa, hiện nay đội của anh trên 20 mấy người, trung tâm cũng 4-5 người gì đó, mỗi trạm cũng 2-3 người, khi bà con có nhu cầu bay dính địa bàn đó, trên đây xuống 1 người, huyện 1 người, xã 1 người sẽ xuống làm dịch vụ.

Bà con cho hay diện tích phun bao nhiêu, thời gian nào thì anh em có đội trưởng, đội phó, anh đội bay sẽ phân công, nếu bà con có nhu cầu liên hệ với trung tâm khuyến nông. Hôm giờ triển khai cho các HTX, nếu có nhu cầu đăng ký đầu vụ, ký hợp đồng, khi nào ngày nào thông tin bay thì anh em sẽ sắp xếp đi bay.

PV:  Ông đánh giá thế nào về hiệu quả của máy bay phun thuốc mang lại, cũng như có những loại máy nào và chi phí cho mỗi lần phun?

Ông Võ Xuân Tân:  Anh nghĩ hiệu quả chắc 10 lần trở lên, 1ha phun 10 phút hà, như máy 20 lít hôm rồi mới bay khoảng 1 tuần 1 buổi bay gần 30ha.

Hiện có 2 dòng máy, 1 là béc phun ly tâm, có những bộ phận, nước xuống đánh nhiễm ra dạng sương mù, không bị nghẹt bét, dạng thứ 2 phun áp lực, giống như phun bình thường nhưng gắn vào máy, do có lực cánh quạt cũng mịt ra nhưng bằng béc ly tâm, thuốc dạng bột hay  nghẹt .

Giá dịch vụ trước đây là 200 ngàn/ha/lần phu, nhưng giờ máy nhiều giảm xuống còn 180 ngàn/ha/lần phun.

PV: Cảm ơn ông Võ Xuân Tân, đã dành thời gian chia sẻ cùng Mekong FM hôm nay.

Cầm trên tay lịch hẹn, ông Bùi Văn Út ở xã Tân Bình, huyện Phụng Hiệp, tỉnh Hậu Giang cùng thành viên trong tổ phun thuốc bảo vệ thực vật dịch vụ bằng máy bay không người lái (drone) lại lên đường làm nhiệm vụ.

Hành trang của biệt đội phun thuốc của ông Út rất cơ động, gồm máy bay phun thuốc, bộ điều khiển, pin, sổ sách và các dụng cụ pha thuốc… Nhờ được xá nông thôn được thuận lợi mà “đồ nghề”, được ông Út chở bằng xe máy tới thẳng địa điểm nông dân cần phun.

Hôm nay, khách hàng của ông Út là ông Lê Văn Sáu ở xã Tân Bình, huyện Phụng Hiệp, người nông dân được mệnh danh là tỷ phú sầu riêng ở Hậu Giang. Vườn sầu riêng rộng khoảng 5,5 ha, cây cao, tán lớn được trồng theo hàng thẳng tắp nên việc phun thuốc được diễn ra dễ dàng nhờ vào chức năng định vị để máy lập trình đường bay.

Trước khi cất cánh, máy được đến bãi đất trống, kiểm tra béc phun, thuốc được nhận từ chủ vườn, pha đúng liều lượng và được cho vào bình chứa. Điều mà chủ vườn hài lòng nhất là lượng thuốc xuống đều, thấm tới gốc do lực đẩy của các cánh quạt. việc phun thuốc bằng máy khá nhẹ nhàng. Ông Út tâm sự, thấy nông dân mang bình đi phun thuốc nhiều độc hại nên khi làm công việc này có niềm vui nhỏ nhỏ là giúp được bà con đỡ nhọc nhằn.

Ông Bùi Văn Út ở xã Tân Bình, huyện Phụng Hiệp, tỉnh Hậu Giang, chủ máy bay phun thuốc dịch vụ chia sẻ: "Làm dịch vụ giá xịt lúa nếu công tầm nhỏ 18 ngàn, còn xịt vườn, cây ăn trái thì tính bình, xịt nhiều thì một bình 80 ngàn, còn mấy người lẻ lẻ thì ăn 100 ngàn/bình. Bây giờ người ta xài dữ lắm, xịt lúa đồ khách hàng dữ lắm, cỡ 400-500 khách hàng, lúc đầu người ta chưa biết nên ít kêu, bây giờ người ta kêu dữ lắm, xịt không kịp".

Ưu điểm của thiết bị bay này cho thấy hạt thuốc khi ra khỏi béc phun có kích cỡ rất nhỏ, mịn, giúp tiết kiệm tối đa đến 90% lượng nước thực tế cần dùng và giảm từ 20 – 30% lượng thuốc BVTV sử dụng. Không những vậy, việc sử dụng thiết bị bay không người lái trong nông nghiệp giúp tiết kiệm nhân công lao động, thời gian phun chỉ từ 15 – 20 phút/ha mang lại hiệu suất cao gấp 20 lần so với hiệu suất của việc phun thuốc bằng phương pháp thủ công.

Xong việc, cả hai thu gom dụng cụ mang lên xe rồi di chuyển sang vườn cạnh bên. Sau vài lượt bay ra bay vào máy đã hoàn thành nhiệm vụ. Nhanh, gọn lại hiệu quả cao. Ngoài ra, chỉ cần định vị lần đầu, máy sẽ lập trình đường bay và phun tự động cho các lần tiếp theo. 

Ông Bùi Văn Út, chia sẻ thêm: "Lúa đất liền liền nhau thì ngày cũng vài trăm công, cỡ 200-300 còn vườn cây ăn trái thì vô chừng lắm như gặp vườn ông sáu thì quất buổi sáng cũng 50-60 công, làm nhiều thì mối nhiều còn mấy người lẽ lẽ người ta cũng kêu, ké ké vậy người 5-6 công, 10 công dài dài đây nè, thuốc của người ta người ta muốn xịt gì thì xịt, mình chỉ ra công xịt thôi, xịt có khi người ta đuổi thừa thuốc giả này kia mất công lắm, thuốc người ta không có đuổi thừa, nói chung làm suốt luôn không có nghỉ ngày nào. Ngày nào cũng có, ít nhiều thôi, nói chung lúc này ít do lúa vụ 3 bỏ nhiều nên hơi giảm".

Nói với chúng tôi về lý do chọn hình thức phun mới này, ông Lê Văn Sáu (thường gọi là ông Sáu Bờ) ở xã Tân Bình, huyện Phụng Hiệp, tỉnh Hậu Giang bộc bạch: "Chú đi ngang chú thấy chiếc máy bay đang xịt lúa, chú mới đúng chú coi thì như vậy con rầy ở dưới lúa phải nằm sát gốc, mà máy bay bay ở trên nó liệt con rầy phải bay ra, lượng thuốc trên chụp xuống, chú nghiên cứu chú kêu ông chủ máy bay qua xịt cho chú thử một mẫu, xịt rồi chú ra coi là con rầy té liền, từ đó chú xịt bằng máy bay, một là hạn chế chi phí, thứ 2 là hạn chế công lao động của mình".

Trung tâm khuyến nông và Dịch vụ nông nghiệp Hậu Giang cho biết, Mô hình sử dụng thiết bị bay không người lái (drone) phun thuốc bảo vệ thực vật trong sản xuất nông nghiệp. Quy mô mô hình 02 máy cho 02 hợp tác xã trên địa bàn tỉnh.

Kết quả mô hình đã nhân rộng khá lớn. Hiện nay, người dân tự đầu tư nhân rộng mô hình đã nâng tổng số máy bay phun thuốc trên địa bàn hiện có 37 chiếc. Đến thời điểm hiện tại, máy bay phun thuốc trong mô hình của Trung tâm Khuyến nông và Dịch vụ nông nghiệp Hậu Giang hỗ trợ từ năm 2021 đến nay đã phun dịch vụ trên 2.000 ha.

Thay đổi cách thức phun thuốc là một trong những cách thay đổi thói quen canh tác, ứng dụng mạnh cơ giới hóa vào sản xuất nông nghiệp của nông dân. Vấn đề cốt lõi là phải liên kết để tạo ra quy mô lớn, nhằm phát hiệu quả tối đa của cơ giới hóa, tạo ra những sản phẩm chất lượng, đủ cả về số lượng đáp ứng nhu cầu của các doanh nghiệp, xa hơn là xuất khẩu.