Chính sách đầu tư cho hạ tầng của Donald Trump sẽ thay đổi ra sao sau khi nhậm chức?

Quay trở lại năm 2021, vào ngày 15/11, Tổng thống Mỹ Joe Biden ban hành Đạo luật Đầu tư Cơ sở hạ tầng và Việc làm trị giá 1.200 tỷ USD, đánh dấu một thành tựu quan trọng trong nhiệm kỳ của ông Biden. Phiên bản cuối của dự luật dài 1.039 trang, bao gồm 550 tỷ USD chi tiêu mới, trong đó có nhiều chi tiêu cho hạ tầng giao thông.

Theo đó, Đạo luật Đầu tư Cơ sở hạ tầng phân bổ 110 tỷ USD cho các tuyến đường, cầu và nhiều dự án khác, tập trung vào “giảm thiểu biến đổi khí hậu, khả năng phục hồi, công bằng và an toàn cho tất cả người dùng", bao gồm cả người đi xe đạp và người đi bộ; 39 tỷ USD được đầu tư cho phương tiện công cộng, hướng tới việc nâng cấp và hiện đại hóa cơ sở hạ tầng của Mỹ, đồng thời tăng khả năng tiếp cận của người dân; 66 tỷ USD được phân bổ đầu tư cho đường sắt và 7,5 tỷ USD cho hạ tầng trạm sạc xe điện.

Cho đến nay, Bộ GTVT Mỹ ước tính đã có khoảng 700 tỷ USD đã được công bố cho hơn 74.000 dự án theo Đạo luật Đầu tư Cơ sở hạ tầng. Dù vậy, với việc ông Donald Trump đắc cử tổng thống, trước ngày nhậm chức 20/1/2025, Chính quyền Biden được cho là đang có những bước "chạy nước rút" để phân bổ hàng tỷ USD tiền đã được cấp.

Nguyên nhân, theo tờ Washington Post, dù trong các chiến dịch tranh cử của ông Trump chỉ đề cập đến việc phản đối ô tô điện, nhưng trong Dự án 2025 – Một bản kế hoạch do các đồng minh và cố vấn cũ của ông Trump soạn thảo cho nhiệm kỳ thứ hai của ông, thì có đề cập đến việc loại bỏ mọi nguồn tài trợ liên quan cho các dự án giao thông, hoặc loại bỏ một số các khoản tài trợ cụ thể và để các tiểu bang tự quyết cách sử dụng tiền của họ.

Dù ông Trump cho biết bản thân chưa đọc bản kế hoạch đó, nhưng tờ Washington Post cũng chỉ ra rằng, trong chiến dịch tranh cử năm 2016, ông Trump cũng từng hứa sẽ đầu tư thêm cho cơ sở hạ tầng giao thông, nhưng kết quả sau đó là ông đã cắt giảm đáng kể chi tiêu cho hạ tầng giao thông, cũng như nhiều lần cố gắng cắt giảm tài trợ cho giao thông công cộng.

Các quan chức chính quyền Biden hy vọng các dự án theo Luật Cơ sở hạ tầng và theo Luật khí hậu sẽ được kế thừa sau khi ông Biden kết thúc nhiệm kỳ. Đồng thời, nhóm này cũng đang nỗ lực để đảm bảo rằng nguồn tiền vẫn tiếp tục chảy vào các dự án trên khi ông Trump kế nhiệm.

Việc công bố các khoản tài trợ môi trường lớn và phê duyệt dự án của Chính quyền Biden đã diễn ra nhanh hơn trong những tháng gần đây. Động thái này được các quan chức Nhà Trắng mô tả là cuộc "chạy nước rút về đích" trong nhiệm kỳ 4 năm của ông Biden.

Dù vậy, theo ông Yonah Freemark, một nhà nghiên cứu đô thị cho biết vẫn còn khoảng 1/4 số tiền thuộc Đạo luật Đầu tư Cơ sở hạ tầng của ông Biden hiện vẫn chưa được phân bổ. Hướng đi của số tiền đó sẽ phụ thuộc vào vị tổng thống tiếp theo, chính là ông Trump. Và cũng chưa chắc liệu chính quyền ông Trump có muốn dùng số tiền đó cho cơ sở hạ tầng.

Chia sẻ thông tin với hãng thông tấn AP, các trợ lý của ông Biden cho biết họ kỳ vọng ông Trump sẽ tiếp tục các dự án đang dang dở của ông Biden và nhận công lao về mình. Chính quyền Biden đã chi hàng triệu đô la để dựng biển báo đường bộ nhằm quảng bá vai trò của Biden trong các dự án; tất cả những gì ông Trump cần làm là dán nhãn lại chúng bằng tên của chính mình.

Bộ trưởng Bộ GTVT Mỹ, ông Pete Buttigieg chia sẻ:  “Đã có những nhà lập pháp đang cố dành công trạng, ghi tên mình vào những dự án mà họ đã từng phản đối. Tôi nghĩ rằng trong 4 năm tới có lẽ sẽ lại thấy một số người như vậy, vì ông Trump chưa đưa ra một gói trợ cấp hạ tầng nào và ông ấy cũng phản đối những gì ông Biden đã gây dựng. Nhưng không chỉ 4 năm mà nhiều năm tới, chúng ta sẽ thấy nhiều dự án từ Đạo luật hạ tầng được hoàn thành, đem lại công việc cho người dân trên toàn quốc”.

Theo thông tin mới nhất, ngày 18/11 vừa qua, ông Donald Trump tuyên bố sẽ đề cử cựu Hạ nghị sĩ bang Wisconsin, ông Sean Duffy, hiện là người dẫn chương trình trên Đài Fox News làm Bộ trưởng Giao thông Mỹ.

Thông báo và giải thích về lựa chọn, ông Donald Trump cho biết: "Ông Duffy sẽ ưu tiên tập trung tái thiết hệ thống đường cao tốc, đường hầm, cầu và sân bay, đảm bảo rằng hạ tầng sẽ phục vụ cho mục tiêu phát triển kinh tế đất nước nhưng không gây tổn hại đến an ninh quốc gia".

Theo hãng tin Reuters, nếu được Thượng viện Mỹ phê chuẩn, ông Duffy sẽ phụ trách quản lý hàng không, hàng thủy, đường sắt, đường bộ và nhiều chính sách giao thông khác với nguồn ngân sách 110 tỷ USD/năm. Bên cạnh đó, ông Duffy cũng được thừa hưởng ngân sách khổng lồ lên đến hơn 1 tỷ USD để xây dựng hạ tầng và trạm sạc xe điện dưới thời Tổng thống Joe Biden, dù chưa rõ chính quyền ông Trump sẽ làm gì với số ngân sách này.