Diện mạo mới của cầu đi bộ trên phố Trần Nhật Duật
Cầu đi bộ trên phố Trần Nhật Duật, quận Hoàn Kiếm (Hà Nội) khoác áo mới lung linh ánh sáng, kết hợp với các tác phẩm nghệ thuật giống như một đường "hầm thủy cung".
Người ta không chỉ vẽ trên tường, thành cầu, khu dân cư mà còn cả ở cột điện, tủ điện; các nắp cống; thậm chí kể các cột nước, ống nước.
Có nơi hình vẽ dung dị, dễ hiểu, màu sắc êm dịu,dễ chịu; tạm thời chấp nhận được. Nhưng ngược lại nhiều hình vẽ loằng ngoằng, luận mãi không ra chữ gì, hình thù gì; vừa rối rắm, rối trí lại khiến mắt người nhìn tưng tức, khó chịu.
Khi thời tiết vào mùa hè nóng bức, xe cộ rồng rắn, chen chúc; bắt gặp các hình vẽ này trên đường phố càng thêm bức bối, ngột ngạt, căng thẳng.
Nghệ thuật tranh vẽ đường phố hay còn gọi là graffiti đã xuất hiện từ lâu trên thế giới. Có nước cho phép, ủng hộ, coi là tác phẩm nghệ thuật; có nước lại cho là bất hợp pháp; thậm chí cấm gần như tuyệt đối vì gây xáo trộn, hoang mang và mang tính phá hoại.
Nói điều này để thấy, dù có tuổi đời khá lâu nhưng đến nay, nghệ thuật vẽ đường phố vẫn còn gây nhiều tranh cãi; lằn ranh đúng sai nhiều nơi chưa rõ ràng.
Tại nước ta, dù chưa có quy định cụ thể về nghệ thuật này nhưng không thể phủ nhận những họa sĩ đường phố có tâm, có tầm, luôn chủ động xin phép và vẽ một cách nhiệt tình, đầy đam mê, sáng tạo.
Những hình vẽ che đi các nắp cống gồ gề, những khiếm khuyết của bức tường; hay phủ màu xanh dễ chịu ở từng nơi nhà chờ, trạm xe buýt. Các thông điệp của bức tranh nhẹ nhàng, tạo ấn tượng, đi vào lòng người; đem lại cảm giác thư thái, dễ chịu.
Đây chính là những nghệ sĩ garaffini chân chính. Họ không chỉ thể hiện sự đam mê, thỏa sức sáng tạo của mình qua từng nét vẽ, bức tranh mà còn mong muốn tạo ra các giá trị nghệ thuật đích thực để cộng đồng, chiêm ngưỡng, thưởng thức. Những việc làm của họ luôn được đề cao và ghi nhận; có nơi còn vinh danh và khuyến khích.
Ngược lại, việc nhiều người lợi dụng nghệ thuật đường phố để vẽ trộm; vẽ lung tung đang gây lên sự bất bình rất lớn đối với cộng đồng và toàn xã hội. Đỉnh điểm là sự vi phạm, thậm chí là xâm phạm tài sản nhà nước, tài sản công dân khi vẽ lên cả toa tàu Metro đang được bảo vệ, trông giữ cũng như nhiều nhà của người dân khác ở TP.HCM thời gian vừa qua.
Những hàng động lén lút; mờ ám này phải bị lên án và xử lý; không nhân nhượng. Chỉ vì thú vui bất thường, thậm chí là tầm thường của mình; những người vẽ này đang làm hoen ố đi hình ảnh của nghệ thuật garaffini cao thượng, sống động, làm đẹp đường phố; làm đẹp cho đời.
Hiện nay, Công an TP.HCM đang vào cuộc, điều tra rốt ráo để xử lý người cố tình vẽ bẩn trên toa tàu Metro trên tinh thần không né tránh, khoan nhượng; tạo sự nghiêm minh của luật pháp. Việc làm này được công luận ủng hộ.
Vấn đề còn lại là sự chấp hành tuân thủ của những người vẽ tranh đường phố; nếu cố tình, bất chấp quy tắc, luật pháp tiếp tục các hành vi bôi bẩn, vẽ bậy trên các công trình công cộng, nhà dân chắc chắn sẽ bị lên án và xử lý nghiêm khắc. Những người vẽ có trách nhiệm; khi vẽ là xin phép; đầu tư nghệ thuật nghiêm cẩn; hình vẽ có giá trị cho cộng đồng sẽ được đón nhận, vinh danh.
Lằn ranh giữa nghệ thuật và phá hoại đôi khi mong manh nhưng nếu biết vượt qua các cám dỗ, thú vui tầm thường thì chính là nghệ thuật garrafiti sinh động và hấp dẫn; được công chúng và cơ quan quản lý hoan nghênh và ngược lại.
Về phía các đơn vị quản lý nhà nước về lâu dài cũng cần thực hiện công tác kiểm tra, giám sát và định hướng cho sự phát triển nghệ thuật vẽ tranh đường phố một cách căn cơ, bài bản; để đưa garraffini vào hoạt động trong khuôn khổ, quy định; không thả nổi để nhiều người vẽ tự tung tự tác vi phạm các tiêu chuẩn cộng đồng, vi phạm pháp luật như thời gian vừa qua.
