Cấp thiết định danh trên sàn thương mại điện tử

Gần 225.000 tỷ đồng, tương đương với 9 tỷ USD là số tiền người Việt mua hàng trên các sàn thương mại điện tử trong 9 tháng năm nay. Như vậy trung bình mỗi tháng gần 1 tỷ USD (khoảng gần 24.000 tỷ đồng tiền Việt). Tuy nhiên, sự phát triển nhanh chóng này kéo theo tình trạng hàng giả, hàng kém chất lượng, vi phạm quyền sở hữu trí tuệ, thất thoát thuế ngày càng tinh vi, phức tạp. Do đó, việc xác thực danh tính trên thương mại điện tử hiện nay là rất cấp thiết, giúp ngăn chặn kịp thời những hành vi gian lận, giúp minh bạch môi trường thương mại điện tử.

Động thái này cũng nhận được đánh giá cao từ phía người tiêu dùng. Chị Lê Ngọc Minh, sinh sống và làm việc tại Hà Nội bày tỏ quan điểm ủng hộ khi triển khai xác thực tài khoản người kinh doanh trên sàn thương mại điện tử: "Có quyết định thì tôi yên tâm hơn khi mua hàng, tin tưởng chủ shop đấy hơn. Nếu sản phẩm của mình có vấn đề gì thì có thể tìm đến để bảo hành hoặc đổi trả".

Theo ông Vũ Hoàng Liên, Chủ tịch Hiệp hội Internet Việt Nam, việc định danh sàn thương mại điện tử là cần thiết trong bối cảnh phát triển như hiện nay, giúp môi trường kinh doanh này trở nên minh bạch hơn:

"Việc này rất nên làm và rất cần thiết bởi chúng ta cần có môi trường giao dịch online tin cậy. Đặc biệt khi các đối tượng tương tác với nhau mà nhìn nhận được sự tin cậy đấy thì hiệu quả tương tác, nhất là trong giao dịch thương mại điện tử sẽ phát triển và sẽ đem lại những giá trị giao dich thực tế".

Cũng đồng tình với quan điểm là cần định danh người bán hàng trên thương mại điện tử để nhận diện các đối tượng vi phạm, ông Phan Minh Nhựt, Chủ tịch Hiệp hội Chống hàng giả và bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ của các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài tại Việt Nam cho biết:

"Về định danh người bán hàng thì ở Việt Nam mình có lợi thế đó là tại Việt Nam đã bắt đầu có định danh cá nhân rồi và việc tích hợp vào VNID thì sẽ giúp cho cơ quan nhà nước quản lý được toàn bộ thông tin đó, lấy ví dụ như một người khi có định danh, họ mở một tài khoản, một sàn thương mại điện tử và nếu như họ có hành vi buôn bán hàng giả trên mạng thì khi đó họ bị xử phạt thì định danh của họ sẽ bị khoá và đồng thời các sàn khác họ cũng khoá định danh đó, điều đó có nghĩa là họ không thể nào trốn được hành vi vi phạm, đó là cái cơ bản nhất".

Cho rằng còn nhiều lỗ hổng trong công tác quản lý về lĩnh vực thương mại điện tử, dẫn đến việc  không đảm bảo công bằng trong kinh doanh, bà Nguyễn Thị Việt Nga, đoàn ĐBQH tỉnh Hải Dương nêu ý kiến:

"Trong quá trình phát triển của thương mại điện tử, thì việc yêu cầu đăng ký, định danh người bán là rất quan trọng. Chúng ta phải sớm hoàn thành dữ liệu về dân cư, dữ liệu cá nhân, trên cơ sở nền tảng dữ liệu quốc gia đó để quản lý được các tài khoản mạng xã hội và việc liên thông dữ liệu giữa các bộ, ngành với nhau là rất cần thiết".

Về mặt công nghệ, theo ông Vũ Hoàng Liên, Chủ tịch Hiệp hội Internet Việt Nam, việc xác thực danh tính trên thương mại điện tử hiện nay là rất cấp thiết và hoàn toàn có thể triển khai sớm khi hạ tầng công nghệ đã hoàn thiện. Do đó, việc định danh trên sàn thương mại điện tử hoàn toàn khả thi:

"Về mặt công nghệ thì chắc chắn sẽ khả thi. Tất nhiên lúc đầu thì sẽ vất vả hơn bởi sẽ có rất nhiều việc cần làm như khởi tạo ban đầ, tạo ra những công cụ mới rồi vấn đề đối chứng liên kết, vấn đề quản trị và cập nhật thì chắc chắn công nghệ sẽ phải làm thêm rất nhiều việc. Nhưng nói chung là công nghệ khả thi. Hiện nay, chúng ta đã có thuận lợi, đó là Bộ công an đã có định danh, đã có VNEID và cả các hệ thống xác thực. Thế thì việc liên kết như vậy đảm bảo các nhà cung cấp dịch vụ, đặc biệt các sàn thương mại điện tử xác thực, đảm bảo dữ liệu đúng, thực chất và quản lý được".

Có thể thấy, việc thực hiện định danh trên sàn thương mại điện tử là yêu cầu cấp thiết để đảm bảo tính minh bạch trong các giao dịch và giúp môi trường kinh doanh điện tử thêm an toàn, từ đó tạo tiền đề trong việc phát triển thương mại điện tử lành mạnh và bền vững.

Tuy nhiên, một số chuyên gia cho rằng, để triển khai việc định danh điện tử người bán hàng online cần phải có lộ trình. Với những người bán có doanh số lớn cần thiết phải cho họ định danh trước, sau đó có thể thực hiện từng bước một đối với các mức doanh thu ít hơn để tránh tình trạng chuyển ồ ạt, định danh hàng loạt, kể cả những người bán có một vài sản phẩm cũng cố gắng định danh.

Điều này khiến hệ thống không quá tải bởi nếu làm dồn dập trong một thời điểm, hệ thống có thể bị quá tải, ngừng trệ và dẫn đến khó khăn trong việc kinh doanh của những người tham gia sàn thương mại điện tử cũng như các nền tảng số.