Cẩn trọng rủi ro khi sử dụng dịch vụ ngân hàng số

Công nghệ đang đem đến một diện mạo mới cho ngành ngân hàng với những tác động lan tỏa ngày càng sâu rộng đặc biệt trong xu hướng chuyển đổi số . Tuy nhiên, với “độ mở” ngày càng lớn, các ngân hàng cũng đối mặt với nhiều vấn đề. Thực tế, tội phạm không gian mạng với đích nhắm là tài khoản ngân hàng của người dùng hiện đang bùng phát.

Nhận định về những rủi ro đối với người sử dụng dịch vụ ngân hàng số, ông Vũ Ngọc Sơn – Giám đốc Công ty CP Công nghệ An ninh mạng Quốc gia cho biết: "Ở Việt Nam hiện nay, các hình thức lừa đảo Thực trạng khá nhiều, theo thống kê có đâu đó trên dưới 20 tình huống khác nhau về lừa đảo người dùng ngân hàng số.

Tội phạm khai thác vào yếu tố tâm lý, Trước đây nạn nhân là những người không hiểu biết, không có  thông tin, nhưng giờ là người có kiến thức. Gần đây tôi có xử lý một khách hàng là doanh nghiệp cẩn thận dùng 2 tài khoản thanh toán: 1 cho công việc và 1 cá nhân nhưng bằng cách nào đó, các đối tượng lừa cài phần mềm, sau khi cài xong thì k thấy gì và khi tiền đổ về thì khi toàn bộ tiền chuyển về 2 tỷ bị mất. Nhìn thấy tài khoản vơi dần nhưng k làm thế nào được cả."

Thực tế, trong số các lĩnh vực bị tấn công, tài chính – ngân hàng là lĩnh vực thu hút sự chú ý nhất của tội phạm mạng. Trong báo cáo toàn cầu về An ninh mạng của Keepersecurity (2020), gần 70% tổ chức tài chính từng là nạn nhân của các cuộc tấn công mạng. Còn theo báo cáo về an ninh mạng của Insights (2021), hơn 25% các cuộc tấn công bằng phần mềm độc hại là nhằm vào các ngân hàng và tổ chức tài chính; số lượng này nhiều hơn bất kỳ ngành nào khác.

Đáng chú ý, ông Đỗ Minh Hoàng, Thành viên Hội đồng quản trị Công ty cổ phần Bảo hiểm Ngân hàng Nông nghiệp, Bảo hiểm Agribank nhận định: "Theo thống kê, nhóm bị lừa nhiều nhất là nông nghiệp, nông thông, đay cũng là nhóm khách hàng chủ yếu của Ngân hàng NN&PT NT VN . Nhóm người này rất thiếu kinh nghiệm dùng tài khoản số trên không gian mạng và trong việc sử dụng các dịch vụ ngân hàng. Họ tấn công nhóm này bởi tần suất nhiều nhưng quy mô nhỏ. Theo tính toán, món lừa đảo chiếm đoạt với nhóm này là dưới ngưỡng 2.000 USD bởi không gây sự chú ý của cơ quan, phù hợp với mức thấu chi của ngân hàng."

Là chuyên gia hoạt động trong lĩnh vực công nghệ tài chính, ngân hàng, ông Nguyễn Hải Nam, Giám đốc Công ty trách nhiệm hữu hạn Credit 360.AI cho rằng, tình trạng lộ lọt thông tin cá nhân là tiền đề để tội phạm có thể lợi dụng, xây dựng các kịch bản và phương án lừa đảo:

"Tình hình lộ lọt thông tin là tiền đề các đói tượng lợi dụng để lên kịch bản, phương thức tấn công người sử dụng . Cùng với đó là sự bùng nổ Internet và thói quen dễ dãi của mọi người là vấn nạn. Một số hình thức mới hiện nay như deepfake hay Ai giả giọng như thật, thì về cơ bản là nó thu thập từ các dữ liệu."

Điểm mấu chốt khi người dùng chưa ý thức đầy đủ về vấn đề này cũng như việc bảo vệ dữ liệu hình ảnh cá nhân trên môi trường mạng đã vô tình tiếp tay cho các đối tượng lừa đảo có cơ hội lợi dụng để thực hiện những mục đích xấu, lừa đảo.

Trước bối cảnh này, hiện nay, các ngân hàng và các công ty fintech cũng đã nâng cao giải pháp nhằm bảo vệ khách hàng trước những hình thức lừa đảo mới đến từ trí tuệ nhân tạo như chia sẻ của ông Nguyễn Hải Nam:

"Ngay từ khi xuất hiện, các ngân hàng đã có động thái, với deepfake thì một số ngân hàng đã dùng eKYC, sinh trắc học. Tuy nhiên có nhiều cấp độ nên hiện nay ngân hàng đang cập nhật. Thứ 2, hình thức lừa đảo OTP SMS, đây là vấn đề nhức nhối, tinh vi đến mức giả trạm của nhà mạng, taọ tin nhắn tên của ngân hàng và khách hàng không thể phòng chống được. Các ngân hàng hiện chuyển qua dùng app OTP để giảm thiểu thiệt hại cho khách hàng, góc độ xác thực…"

Từ thực trạng này, ông Vũ Ngọc Sơn – Giám đốc Công ty CP Công nghệ An ninh mạng Quốc gia cũng cho rằng , một mặt người dùng cần phải có trách nhiệm bảo vệ thông tin dữ liệu cá nhân của mình nhưng mặt khác, các cơ sở, nhà cung cấp dịch vụ cũng cần phải nâng cao ý thức để bảo vệ dữ liệu cho người dùng. Đặc biệt với việc đẩy mạnh thực thi Nghị định 13, các cơ quan chức năng sẽ thường xuyên rà soát, kiểm tra và xử lý những tình huống vi phạm liên quan đến việc bảo vệ dữ liệu cá nhân cho người dùng.

"Người dùng luôn luôn phải giữ nguyên tắc là tối thiểu. Điều này có nghĩa khi cung cấp thông tin cho một dịch vụ hoặc giao dịch nào đó, người dùng chỉ cung cấp các thông tin tối thiểu và phải biết rõ những thông tin, dữ liệu đó sẽ được phục vụ vào mục đích gì. Trong mua bán giao dịch online, hiện nay có rất nhiều người bán hàng dùng hình thức là livestream. Người dùng vào xem để lại tên tuổi và địa chỉ để người bán hàng liên hệ lại. Điều này sẽ rất khó khăn trong bảo mật thông tin bởi trên môi trường mạng xã hội sẽ có rất nhiều người thấy các thông tin này."

Do đó, ông Sơn khuyến cáo người dùng khi thực hiện các giao dịch trên mạng không nên cung cấp các thông tin quá nhạy cảm, đặc biệt là những thông tin cá nhân kiểu định danh để tránh trường hợp các đối tượng xấu có thể thu thập và bán lại cho những cái đối tượng khác để khai thác, xử lý.

Thông tin tài chính, kinh tế

# Theo Bộ Tài chính, tổng chi cân đối ngân sách nhà nước tháng 9 ước đạt 156 nghìn tỷ đồng. Luỹ kế chi 9 tháng đạt khoảng 1.235 nghìn tỷ đồng, bằng 60% dự toán, tăng 14% so cùng kỳ năm ngoái. 

# Bộ Tài chính cũng cho biết, công tác hoàn thuế giá trị gia tăng phải đúng quy định, đúng người, đúng việc. Cơ quan quản lý tạo thuận lợi cho doanh nghiệp nhưng nếu phát hiện gian lận sẽ xử lý rất nghiêm. 

# Bộ LĐ-TB&XH vừa có công văn gửi Văn phòng Chính phủ về việc lùi thời gian trình Nghị định quy định mức lương tối thiểu đối với người lao động làm việc theo hợp đồng lao động tới quý IV/2023. 

# Đáng chú ý, công nghệ thông tin là một trong những có nhu cầu tuyển dụng cao trong những tháng cuối năm 2023. Còn dự báo từ nay đến năm 2024, Việt Nam thiếu hụt khoảng 150.000 đến 200.000 kỹ sư IT mỗi năm. 

# Với lĩnh vực BĐS: Trong báo cáo gửi Quốc hội, theo Bộ Xây dựng thị trường BĐS vẫn tiềm ẩn những yếu tố gây bất ổn, từ nguy cơ bong bóng sang suy thoái, thiếu nguồn cung ở các phân khúc, nhất là nhà giá rẻ.

# Về gói tín dụng cho vay hỗ trợ 120.000 tỷ đồng, Bộ Xây dựng thông tin hiện có 21 dự án nhà ở xã hội, nhà ở cho công nhân, cải tạo chung cư cũ đủ điều kiện vay, số dự án này có quy mô gần 20.000 căn. 

# Theo thống kê, thời gian gần đây, hoạt động đặt đơn hàng ảo trên sàn thương mại điện tử ngày càng diễn ra phổ biến. Điều này không chỉ tác động xấu đến trải nghiệm mua sắm của người tiêu dùng thực, nhưng nghiêm trọng hơn, là nguồn cơn cho các hành vi lừa đảo. 

# Theo Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO), tăng trưởng thương mại toàn cầu trong năm 2023 sẽ giảm mạnh so với dự báo trước đó, do lạm phát dai dẳng, lãi suất cao và cuộc xung đột ở Ukraine.

# Và theo một cuộc khảo sát đưa ra mới đây cũng cho thấy, lĩnh vực dịch vụ của Mỹ chậm lại trong khi nền kinh tế khu vực đồng euro có thể suy giảm trong quý 3/2023. 

# Chính phủ Nga cho biết họ đã dỡ bỏ lệnh cấm xuất khẩu dầu diesel qua đường ống tại các cảng, tức là bỏ phần lớn các lệnh cấm đã được áp đặt từ ngày 21/9. Lệnh cấm xuất khẩu xăng vẫn còn hiệu lực. 

# Còn Tổng giám đốc Quỹ tiền tệ quốc tế (IMF) Kristalina Georgieva vừa kêu gọi IMF phản ánh tốt hơn những thay đổi trong nền kinh tế toàn cầu trong thập kỷ qua, bao gồm sự nổi lên của Trung Quốc. 

# 4 phiên liên tiếp, VN-Index tăng giảm đan xen với biên độ hai chữ số và kết phiên hôm nay tăng 15 điểm, lên 1.128,54 điểm.

VN Index tăng nhờ sự khởi sắc của 3 nhóm ngành quan trọng như ngân hàng, bất động sản, chứng khoán. VN30 chỉ duy nhất mã giảm giá là MSN, trong khi số lượng mã tăng áp đảo với 26 mã, 3 mã đi ngang là BVH, GAS và SSB.

Theo SSI Reseach, khối ngoại giao dịch khá tích cực khi mua ròng 135 tỷ đồng trên sàn HoSE. Thanh khoản khớp lệnh vẫn ở mức thấp, đạt 11.981 tỷ đồng./.