Cẩn trọng bẫy lừa đảo huy động vốn (Phần 1)

Thời gian qua, vụ việc huy động vốn hàng nghìn tỉ đồng của Công ty Cổ phần Tập đoàn Sen Tài Thu Việt Nam đã thu hút sự quan tâm của dư luận bởi hàng loạt những dấu hiệu bất thường.

Cụ thể, Tập đoàn Sen Tài Thu đã huy động vốn 1.021 tỉ đồng dưới hình thức chào bán cổ phần và cam kết sẽ mua lại với lãi suất 12%/năm nhưng đến nay đã mất khả năng chi trả theo cam kết.

Và mới đây nhất, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước cũng đã đưa ra cảnh báo về các trang web, app cung cấp dịch vụ chứng khoán trên không gian mạng thực hiện huy động vốn và có dấu hiệu hoạt động quản lý quỹ, quản lý danh mục đầu tư chứng khoán khi chưa được UBCKNN cấp phép.

Ông Đỗ Bảo Ngọc, Phó Tổng Giám đốc Công ty chứng khoán Kiến thiết Việt Nam nhận định: "Các hình thức huy động hiện nay thường lách qua các sản phẩm chính thống từ thị trường chứng khoán. Tuy nhiên, lại được thực hiện bởi các pháp nhân không được cấp phép bởi UBCKNN. Đấy là cách mà chúng ta có thể tìm hiểu xem tổ chức phát hành đó đã được cấp phép hay chưa, hay các đợt phát hành đó có được nhà nước cấp phép hay không".

Thực tế, tìm kiếm các kênh đầu tư để sinh lời cho khoản tiền nhàn rỗi, đó luôn là nhu cầu kiếm tiền chính đáng của người dân. Tuy nhiên, không ít đơn vị lợi dụng vào nhu cầu đó lập nên nhiều khoản huy động vốn núp bóng dưới nhiều hình thức đầu tư, để kêu gọi số tiền lớn từ người dân. Chỉ đến khi mô hình này sụp đổ, doanh nghiệp không còn khả năng chi trả, sự việc mới vỡ lở.

Chuyên gia kinh tế Đinh Trọng Thịnh. Giảng viên cao cấp Học viện Tài chính cho biết: "Đây vẫn là những mô hình lừa đảo Ponzi, lấy tiền của người sau trả vốn và lãi cho người trước và đến một lúc nào đó họ không còn khả năng thanh khoản thì lúc đó họ sẽ đóng lại các tài khoản. Nếu là các tài khoản trên mạng xã hội thì họ sẽ đóng, còn với những doanh nghiệp, công ty, thì họ sẽ tuyên bố phá sản hoặc không có khả năng trả nợ".

Từ các vụ việc, các chuyên gia cho rằng,  lãi suất cao luôn là "miếng bánh" hấp dẫn nhất mà thường các công ty muốn huy động vốn sử dụng để lôi kéo nhà đầu tư.

Luật sư Thanh Hà, Chủ tịch công ty Luật S&B Law cho biết: "Hiện thực tế nhiều doanh nghiệp huy động vốn, đặc biệt bằng hình thức ký hợp đồng hợp tác – đầu tư và nhiều hình thức khác. Nhưng nói chung là để các lãi suất huy động vốn rất là cao. Và với những lãi suất cao đấy thì họ dụ rất nhiều người. Thay vì mức lãi suất ngân hàng 5-6% thì họ đưa mức lãi suất cao gấp đôi hay thậm chí là mức lãi suất cao gấp mấy chục lần, dẫn đến nhà đầu tư bị lãi suất đó hấp dẫn nên đưa tiền".

Đồng tình với quan điểm, chuyên gia kinh tế Lê Duy Bình, Giám đốc Công ty Economica Việt Nam cho rằng, cam kết trả lợi nhuận cao là một trong những “chiêu” mà các nhà đầu tư cần cân nhắc trước khi xuống tiền đầu tư. Nhấn mạnh việc nhận diện thủ đoạn lừa đảo thông qua hoạt động huy động vốn trái phép có ý nghĩa rất quan trọng, giúp các nhà đầu tư có thể tránh sập bẫy lừa đảo huy động vốn.

Chuyên gia kinh tế Lê Duy Bình cho biết: "Có rất nhiều những dấu hiệu cho thấy hoạt động đầu tư đó cần phải xem xét hoặc có dấu hiệu không phù hợp với quy định của pháp luật, như hình thức huy động với lãi suất cao và rất khác biệt so với các khoản đầu tư thông thường. Đặc biệt, những dự án không có đủ sự kiểm chứng của nhiều nguồn thông tin khác nhau. Cách tốt nhất để các nhà đầu tư nhận diện được đó là cần nâng cao kiến thức, sự hiểu biết của mình và cần đề phòng với các hình thức mà các đối tượng tham gia dứoi hình thức bán hàng đa cấp hay những điều kiện mà nhà đầu tư cảm thấy lợi lớn".

Thực tế, vẽ các dự án bất động sản “ma”, lập các kênh đầu tư tài chính “ảo”... để huy động vốn từ nhiều cá nhân bằng hợp đồng hợp tác kinh doanh hay ủy thác đầu tư, lừa đảo các nhà đầu tư bằng việc hưởng lãi suất cao gấp nhiều lần ngân hàng nhưng thực chất là lấy tiền của người trước trả cho người sau - hình thức huy động vốn đa cấp. Mặc dù đã được cảnh báo nhưng vì sao vẫn rất nhiều người “sập bẫy”? Vấn đề này sẽ được chúng tôi tiếp tục tìm hiểu trong bài viết tiếp theo.

Thông tin trong nước và quốc tế

# Theo Tổng cục Thống kê, tổng sản phẩm trong nước (GDP) quý III/2023 ước tăng 5,33% so với cùng kỳ năm trước. GDP 9 tháng năm 2023 tăng 4,24% so với cùng kỳ năm trước.

Đáng chú ý, tăng trưởng GDP của Việt Nam nằm trong nhóm nước cao nhất thế giới, không chỉ cao hơn mặt bằng chung của ĐNÁ, mà còn cao hơn những nước châu Âu như Anh, Pháp và cả Mỹ. 

# Cũng liên quan đến mặt bằng tín dụng: Theo thống kê của Ngân hàng Nhà nước, tính đến trung tuần tháng 9, tín dụng toàn nền kinh tế đạt gần 12,6 triệu tỷ đồng, tăng 5,56%.

Trong khi đó, ngay từ đầu năm, Ngân hàng Nhà nước đã định hướng tăng trưởng tín dụng 14-15% trong cả năm 2023. Như vậy, mặc dù đã đi gần ¾ chặng đường nhưng tăng trưởng tín dụng mới chỉ đạt 1/3 kế hoạch đề ra. 

# Và mới đây, Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam vừa lưu ý nhiều hình thức, thủ đoạn của tội phạm rửa tiền đang ngày càng tinh vi, phức tạp, nhất là đối với lĩnh vực tiền kỹ thuật số, tiền ảo (tiền mã hóa).

# Sau chuỗi ngày tăng giá, từ chiều nay, xăng giảm giá mạnh theo xu hướng thế giới, xăng RON95 giảm hơn 900 đồng, xuống mức 24.900 đồng/lít.

Trong khi đó, Hai loại dầu được giữ nguyên so với giá bán lẻ hiện hành.

# Hiệp hội Gas Việt Nam vừa đề nghị các cơ quan chức năng sớm ban hành Nghị định mới thay thế Nghị định số 87 theo hướng tăng cường quản lý, kiểm soát các hoạt động kinh doanh và dịch vụ kinh doanh gas. 

# Sự giảm sút của thị trường trái phiếu chính phủ Mỹ đang khiến nhu cầu với đồng USD tăng, khi góp phần làm tăng lợi nhuận cho người mua đồng bạc xanh và duy trì đà tăng này.

# Trước đó, theo báo cáo vừa công bố, chỉ số về trái phiếu chính phủ toàn cầu tháng 9 của Bloomberg đang trên đà giảm mạnh nhất trong một năm, với mức giảm 2,9%. 

# Các nhà phân tích cho biết, thương mại điện tử giá rẻ sẽ thống trị toàn cầu trong mùa mua sắm quan trọng sắp tới ở phương Tây và Ngày lễ Độc thân ở Trung Quốc.

# Trong khi đó, dự báo, đến năm 2025, nguồn cung lithium trên toàn cầu sẽ không đủ để đáp ứng nhu cầu xe điện tăng cao.

Thông tin thị trường chứng khoán

# VNIndex đóng cửa tại 1.155,3 điểm, chỉ tăng hơn 1 điểm.

# Điểm số thị trường chung được giữ vững phần lớn nhờ nỗ lực của GVR, VNM, VRE, MSN. Nhóm Ngân hàng là nhóm có nhiều mã giảm đáng kể.

# Theo SSI Reseach, thanh khoản khớp lệnh sàn HOSE tiếp tục giảm 16%, chỉ còn 10 nghìn tỷ đồng thể hiện rõ tâm lý thận trọng ở giai đoạn hiện tại. NĐTNN thu hẹp mạnh GT mua vào lẫn bán ra và mua ròng 177 tỷ đồng.