Cần hỗ trợ doanh nhân, doanh nghiệp đưa nông sản ra biển lớn

Nông nghiệp là thế mạnh của vùng ĐBSCL, đóng góp lớn trong kinh tế tổng thể của Vùng. Nhiều bạn trẻ khởi nghiệp, Doanh nghiệp - Doanh nhân đã thử sức với lĩnh vực này và đạt được nhiều thành công. Nhưng để các Doanh nghiệp, lực lượng doanh nhân hợp sức với nông dân đưa nông sản của Vùng ra biển lớn thì nhất thiết cần đến nhiều sự hỗ trợ từ địa phương.

- Muốn đi nhanh thì đi một mình, muốn đi xa thì đi cùng nhau. Như vậy chúng ta phải hình thành được hệ sinh thái, Liên minh giữa các doanh nghiệp có trách nhiệm đối với nền nông nghiệp, trách nhiệm với nông dân, trách nhiệm với thương hiệu quốc gia về nông sản. Chính Liên minh này sẽ ngồi lại với Nhà nước để hoạch định chiếc lược tầm xa hơn.

Đó là nhấn mạnh của Bộ trưởng Bộ NN&PTNT Lê Minh Hoan về tầm quan trọng của Doanh nghiệp đối với nền nông nghiệp ĐBSCL. Doanh nghiệp là lực lượng cực kỳ quan trọng trong mối liên kết chế biến và tiêu thụ sản phẩm nông sản – một lĩnh vực thế mạnh của ĐBSCL.

Trong lĩnh vực xuất khẩu nông sản, nhiều người biết đến Công ty TNHH Xuất nhập khẩu trái cây Chánh Thu là doanh nghiệp được lựa chọn xuất khẩu lô Xoài đầu tiên vào thị trường Mỹ năm 2019, xuất khẩu lô Vải Thiều đầu tiên vào thị trường Nhật Bản năm 2020, là doanh nghiệp xuất khẩu trái cây hàng đầu với sản lượng xấp xỉ gần 10 nghìn tấn, doanh thu hằng năm dao động ở khoảng 600 tỉ đồng.

Vươn lên từ vùng nông sản đặc trưng của quê hương Việt Nam, Chánh Thu đã thật sự trở thành địa chỉ uy tín và hàng đầu trong lĩnh vực kinh doanh xuất nhập khẩu, nâng cao giá trị và tăng sức cạnh tranh cho trái cây Việt Nam trên trường quốc tế, mang lại lợi nhuận về cho nông dân. Lợi thế về chiến lược và mối quan hệ sâu rộng với khách hàng, nhưng Doanh nghiệp này cũng đang “than khó” khi đang chịu một khoảng phí logistics “trên trời” cho mỗi lần xuất hàng.

Doanh nghiệp này cho biết, giá cước vận chuyển trái cây tươi của Việt Nam vào Mỹ là 6 USD đến 6,2 USD/ kg, chi phí logistic vào thị trường trọng điểm thì giá gấp đôi so với giá cập nhật. Như vậy, ít nhất doanh nghiệp phải tốn 12 USD để đưa 1 kg trái cây vào thị trường khó tính.

Bà Ngô Tường Vy - Phó Giám đốc công ty Xuất nhập khẩu trái cây Chánh Thu, tỉnh Bến Tre cho biết: Chi phí Logistics của chúng ta đối với các thị trường Mỹ và Châu Âu thì đang gặp rất nhiều khó khăn. Điểm nghẽn lớn đối với trái cây tươi và một số mặt hàng mà công nghệ bảo quản của chúng ta chưa đảm bảo, phải đi bằng đường hàng không thì sản lượng đang giảm dần. Với chi phí quá cao thì chúng ta rất khó cạnh trạnh.

Khác với Chánh Thu, công ty TNHH Trà Vinh Farm chỉ là doanh nghiệp nhỏ với xuất phát điểm là hộ sản xuất và chế biến mật hoa dừa. Với chiến lược đúng, mật hoa dừa được chế biến thành nước tương, mật thực vật, giấm mật… cung ứng cho người tiêu dùng ăn chay và ăn trị bệnh đã giúp công ty ngày càng khẳng định được thương hiệu. Hiện nay, trung bình, công ty thu mua 45 tấn mật tươi/tháng và sản phẩm đã xuất khẩu đến các nước khu vực châu Á, châu Âu. Giúp tăng giá trị kinh tế nông hộ từ 3-5 lần, cải thiện sinh kế cho đồng bào Khmer tại Trà Vinh.

Để bước vào giai đoạn tăng trưởng, Trà Vinh Farm đã nhận được rất nhiều sự hỗ trợ từ địa phương, như: được hỗ trợ máy móc để tăng hiệu quả sản xuất, được đưa đi tham dự và quảng bá sản phẩm tại các hội chợ trong nước, được hỗ trợ kinh phí mở rộng sản xuất và được tư vấn về tiêu chuẩn sản xuất sản phẩm hữu cơ. Cũng ở giai đoạn nay, doanh nghiệp lại cần thêm trợ lực mới để vươn lên đứng vào hàng ngũ doanh nghiệp vừa và nhỏ.

Anh Phạm Đình Ngãi – Giám đốc điều hành công ty TNHH Trà Vinh Farm cho biết: Ở giai đoạn này doanh nghiệp cần sự hỗ trợ chính sách và định hướng, cần mở rộng vùng nguyên liệu thì như vậy địa phương quy hoạch diện tích bao nhiêu để giúp chúng tôi có nguồn nguyên liệu dừa. Chính sự quy hoạch đó sẽ giúp cho doanh nghiệp lớn lên từ từ, sau 3 hay 5 năm gì đó, doanh nghiệp sẽ tự bơi.

Để hỗ trợ mở rộng sản xuất cho mô hình của Trà Vinh Farm, ông Lê Văn Đông – Phó GĐ Sở NN&PTNT tỉnh Trà Vinh cho biết: Ngành nông nghiệp tỉnh cũng như các ngành/các cấp và cả TW luôn đồng hành, tạo mọi điều kiện thuận lợi để doanh nghiệp trẻ đủ điều kiện “cất cánh” vươn xa. Riêng ngành nông nghiệp Trà Vinh đã xây dựng cho công ty Trà Vinh Farm 22 hecta vùng nguyên liệu dừa đạt 3 chứng nhận quốc tế của USDA, JAS, EU. Trong thời gian tới, khi công ty mở rộng thị trường và có nhu cầu mở rộng vùng nguyên liệu, Ngành luôn sẳn sàng hỗ trợ, đồng hành nhằm cam kết với người tiêu dùng trong nước và thế giới về sự an toàn của sản phẩm.

Vùng ĐBSCL có hơn 59.450 doanh nghiệp đang hoạt động, hàng năm trung bình có khoảng 400 - 500 dự án khởi nghiệp, 20 - 30% trong số này là các dự án khởi nghiệp có yếu tố sáng tạo và có tiềm năng phát triển trong lĩnh vực nông nghiệp. Và tất cả họ đã có những đóng góp đáng kể cho ngành nông nghiệp của Vùng. Tuy nhiên, song song với những bước phát triển này, Doanh nghiệp và Doanh nhân đầu tư vào nông nghiệp cũng cần nhận được sự hỗ trợ đúng trọng tâm từ Nhà nước.

Theo ghi nhận của VCCI Việt Nam từ ý kiến của nhà đầu tư trong và ngoài nước, khu vực ĐBSCL đáp ứng yêu cầu, xứng đáng là điểm đến của nhà đầu tư. Tuy nhiên, doanh nghiệp cũng đề cập đến một trong những vấn đề lớn còn tồn tại ở khu vực là: Hệ thống hạ tầng giao thông kết nối giữa trung tâm kinh tế lớn nhất cả nước là TP Hồ Chí Minh với các tỉnh, thành trong khu vực ĐBSCL và nội vùng chưa đồng bộ, thiếu liên kết.

Vấn đề logistic, kho bãi là trở ngại lớn cho doanh nghiệp khi Vùng vẫn đang lệ thuộc vào các cảng của TP.HCM và Bà Rịa – Vũng Tàu khiến chi phí vận chuyển tăng từ 10 – 40%. Việc thiếu kho vận là vấn đề không mới, tuy nhiên việc quy hoạch logistic lại không dễ dàng vì chúng mang tính cạnh tranh.

Ông Nguyễn Phương Lam – Giám đốc Chi nhánh VCCI Cần Thơ chỉ ra rằng: Chúng ta dễ nhìn thấy một điều, trong vùng có một trung tâm nào làm việc hiệu quả thì tỉnh nào cũng có một trung tâm mới. Như vậy rơi vào cạnh tranh và khai thác không tốt. Như vậy, chúng ta phải có thứ tự phân bố quy mô lớn, quy mô vừa, quy mô nhỏ. Những quy mô, trạm này liên kết mới tạo ra dòng chảy liên mạch.

Ngoài hỗ trợ vốn thì các doanh nghiệp có dự án đầu tư vào nông nghiệp cũng cần được hưởng chế độ ưu tiên về thủ tục hải quan và thuế, miễn tiền thuê đất trong thời gian nhất định để có thể tập trung mọi nguồn lực cho việc quảng bá, đưa nông sản đi xa hơn.