Đây là một trong đề xuất nhằm thúc đẩy tài chính xanh tại Việt Nam được TS Cấn Văn Lực, Chuyên gia Kinh tế trưởng Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BIDV), Giám đốc Viện Đào tạo và Nghiên cứu BIDV đề xuất tại hội thảo công bố báo cáo "Thị trường tài chính Việt Nam 2022 và triển vọng 2023" diễn ra sáng 20/4 ở Hà Nội.
Ông Trần Phương, Phó Tổng Giám đốc BIDV chia sẻ: "Tiếp nối thành công của năm 2022, năm nay BIDV tiếp tục phối hợp với ADB đồng tổ chức Hội thảo công bố Báo cáo "Thị trường tài chính Việt Nam 2022 và triển vọng 2023". Cho đến nay đây là báo cáo duy nhất đánh giá toàn cảnh về thị trường tài chính Việt Nam, bao hàm đầy đủ các lĩnh vực ngân hàng - chứng khoán - bảo hiểm với sự cộng tác nghiên cứu của ADB".
"Tiếp thu các ý kiến góp ý của các cơ quan hữu quan, các chuyên gia, báo cáo năm nay tập trung đưa ra những nhận định về xu hướng của thị trường tài chính trong và ngoài nước năm 2022 và triển vọng năm 2023, đặc biệt là nhìn nhận, đánh giá thực trạng, xu hướng và tiềm năng phát triển tài chính xanh", ông Trần Phương cho hay.
Theo đó, tập trung vào giải pháp phát triển tài chính xanh, ngoài kiến nghị về xác định rõ tiêu chí, TS Cấn Văn Lực còn đề xuất đẩy nhanh hoàn thiện cơ chế, chính sách, kể cả cơ chế thử nghiệm (sandbox) cho các mô hình kinh doanh mới, thúc đẩy phát triển thị trường trái phiếu xanh, cổ phiếu xanh và tín dụng xanh. Với thị trường tín chỉ carbon, cần phát triển, hoàn thiện Sàn giao dịch tín chỉ carbon, các sản phẩm giao dịch, thành viên thị trường và môi giới giao dịch, đối tượng giao dịch…
Bên cạnh đó, phát triển hạ tầng công nghệ, dữ liệu, thị trường thứ cấp và kể cả phái sinh cho những sản phẩm xanh này về lâu dài và tăng cường truyền thông, phổ cập, hướng dẫn bằng nhiều hình thức, góp phần nâng cao nhận thức và hành động cũng được vị chuyên gia này nhấn mạnh.
Đồng quan điểm, ông Phạm Minh Tú, Phó Viện trưởng Viện Chiến lược ngân hàng còn đề xuất cần định nghĩa bao quát hơn về tăng trưởng xanh, định hướng xanh hóa nền kinh tế, không chỉ dừng ở riêng tín dụng xanh, nhất là khi ngành ngân hàng đang chuyển đổi số mạnh mẽ, nhiều nghiệp vụ, sản phẩm đã số hóa 100%.
Ông Tú cũng nhận định dù tăng trưởng xanh đang là xu hướng chung, nhưng để vận hành được, cần nghiên cứu thêm về các mô hình như thành lập ngân hàng xanh chuyên biệt hoặc quỹ đầu tư xanh... là kênh hấp thụ tất cả các dòng vốn phục vụ tăng trưởng xanh, thu hút các doanh nghiệp, tổ chức triển khai dự án xanh...
Tại báo cáo "Thị trường tài chính Việt Nam 2022 và triển vọng 2023", giới phân tích nhìn nhận các cơ chế, chính sách cho thị trường tài chính xanh tại Việt Nam đang được dần hoàn thiện với từng loại công cụ như trái phiếu xanh-xã hội-bền vững (GSS), cổ phiếu xanh, thị trường Carbon, tín dụng xanh.
Môi trường pháp lý đang tương đối mở với các sản phẩm tài chính xanh tại Việt Nam và tạo điều kiện cho các doanh nghiệp huy động nguồn vốn xanh trong nước và quốc tế. Tuy nhiên, việc triển khai tín dụng xanh, trái phiếu xanh theo quy định mới của Luật Bảo vệ môi trường 2020 vẫn đang chờ hướng dẫn chi tiết hơn.
Dù vậy, những kết quả đến nay của thị trường tài chính xanh tại Việt Nam đã có nhiều chuyển biến tích cực. Một số doanh nghiệp Việt Nam đã bước đầu thu hút được nguồn vốn trái phiếu xanh trên thị trường quốc tế, các tổ chức tín dụng chủ động tiếp cận các nguồn vốn quốc tế cho tín dụng xanh, ban hành các quy định nội bộ về khung tín dụng xanh…
"Trong tương lai, Việt Nam hứa hẹn sẽ là điểm đến hấp dẫn cho nguồn vốn xanh quốc tế", các chuyên gia đánh giá.
Đánh giá về triển vọng năm 2023, báo cáo nêu rõ kinh tế Việt Nam dự báo tăng trưởng chậm lại ở mức khoảng từ 5,5-6% với lạm phát có thể sẽ cao hơn năm 2022, khoảng 4-4,5%. Trong bối cảnh đó, chính sách tiền tệ của Ngân hàng Nhà nước đã và đang chủ động, linh hoạt, thích ứng, ưu tiên hỗ trợ thanh khoản cho hệ thống ngân hàng, hạ dần lãi suất nhưng không chủ quan với lạm phát. Chính sách tài khóa mở rộng, có trọng tâm, trọng điểm với việc thúc đẩy giải ngân đầu tư công, tiếp tục một số chính sách giãn, hoãn, giảm thuế, phí nhằm hỗ trợ người dân và doanh nghiệp, kích thích tăng trưởng.
Ngoài ra, các điều chỉnh chính sách như việc Chính phủ ban hành Nghị định 08/2023/NĐ-CP về phát hành trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ, Nghị quyết 33/2023/NQ-CP về phát triển thị trường bất động sản, Nghị định 10/2023/NĐ-CP về sửa đổi, bổ sung một số nghị định hướng dẫn Luật đất đai, Đề án phát triển nhà ở xã hội… được kỳ vọng ổn định và lành mạnh hóa thị trường chứng khoán, bất động sản nhưng cần theo dõi sát sao và phản ứng chính sách kịp thời vì rủi ro tài chính – ngân hàng toàn cầu gia tăng cũng như những tồn tại trên thị trường tài chính, bất động sản cần thời gian để khắc phục...
Phản biện và góp ý cho báo cáo trên, các diễn giả và chuyên gia tham dự hội thảo cũng đã đưa ra một số kiến nghị chính sách đối với Quốc hội, Chính phủ, Ngân hàng Nhà nước, Bộ Tài chính và một số bộ ngành liên quan, tập trung vào 2 nhóm chính là ổn định, phát triển thị trường tài chính và phát triển tài chính xanh.
Trong đó, để ổn định và phát triển thị trường tài chính, cần nâng cao hơn nữa hiệu quả phối hợp chính sách tiền tệ và tài khóa; tiếp tục đẩy nhanh giải ngân Chương trình phục hồi 2022-2023, các chương trình mục tiêu quốc gia và đầu tư công.
Song song với đó, thực hiện đồng bộ các giải pháp nhằm hỗ trợ thanh khoản cho hệ thống tài chính, đẩy mạnh cơ cấu lại các tổ chức tín dụng yếu kém nhằm hạn chế cạnh tranh không lành mạnh, tiếp tục giảm mặt bằng lãi suất; tạo điều kiện cho các tổ chức tài chính tăng vốn chủ sở hữu, đáp ứng nhu cầu cung ứng và phân bổ vốn cho nền kinh tế, đảm bảo an toàn...
PGS.TS. Phạm Thị Hoàng Anh, Phó Giám đốc Học viện Ngân hàng cho rằng trong năm 2022 và những tháng đầu năm 2023, Ngân hàng Nhà nước đã điều hành rất linh hoạt chính sách tiền tệ, ứng phó trước những "cú sốc" từ thế giới.
Tuy nhiên, bà Hoàng Anh đề xuất nhóm nghiên cứu cần đưa đậm thêm vào báo cáo những dự báo về triển vọng, định hướng điều hành lãi suất của Ngân hàng Nhà nước từ nay tới cuối năm, những tác động từ quyết định điều hành của cơ quan này tới thị trường chung...
"Những dự báo tốt sẽ giúp thị trường phản ứng chính sách một cách kịp thời", bà Hoàng Anh nhấn mạnh.
Ngoài ra, nói về chính sách tỷ giá, vị chuyên gia này cho rằng báo cáo đang đặt ra kỳ vọng dự trữ ngoại hối có thể trở về mốc kỷ lục là 110 tỷ USD của thời kỳ thịnh vượng, tuy nhiên trước thực tế nhiều khó khăn như hiện nay, dự trữ ngoại hối khó đạt được mức kỳ vọng này. Do đó, nhóm nghiên cứu cần đưa ra dự báo sát hơn với thị trường./.