Hiện tại, chỉ khoảng hơn 50% trong số 6,3 triệu xe đã hoàn tất, tức là hơn 3 triệu xe vẫn chưa chuyển đổi. Trong hai tuần còn lại, nếu tốc độ chuyển đổi không tăng, nguy cơ ùn tắc tại các trạm thu phí là điều khó tránh khỏi.
Hãy tưởng tượng bạn đang lái xe trên cao tốc Pháp Vân - Cầu Giẽ để về Hà Nội vào ngày chủ nhật đầu tiên của tháng 10. Thông thường, chỉ cần 3-4 xe phía trước hết tiền trong tài khoản ETC, dòng xe đã có thể chậm lại, mất 5-10 phút chờ đợi, thậm chí là ùn tắc nghiêm trọng nếu các xe phía sau không kịp chuyển làn sang cửa thu phí khác.
Nhưng, hôm đó lại là ngày chủ nhật đầu tiên của tháng 10, xe chưa chuyển đổi sang tài khoản giao thông sẽ không được qua làn ETC, buộc phải chuyển sang làn thủ công – nơi bạn phải dừng lại, trả tiền mặt hoặc quẹt thẻ. Với hang triệu chiếc xe chưa kịp chuyển đổi, lượng xe dồn vào làn thủ công có thể gây ùn tắc nghiêm trọng.
Câu hỏi đặt ra ở đây là điều gì khiến cho tốc độ chuyển đổi tài khoản ETC sang tài khoản giao thông lại chậm trễ như thế? Dù không hề phức tạp, cá nhân tôi mất đúng 7 phút để thực hiện quá trình chuyển đổi này.
Thực tế, vấn đề không nằm ở khả năng thao tác. Một mối lo lớn của nhiều người là liệu thông tin cá nhân có an toàn khi xác thực CCCD gắn chip hoặc liên kết tài khoản ngân hàng, ví điện tử. Thực tế, hệ thống của VETC và ePass sử dụng công nghệ bảo mật tương tự các ngân hàng lớn như Vietcombank hay BIDV. Dữ liệu CCCD chỉ được dùng để xác nh danh tính, lưu trữ trên máy chủ được quản lý chặt chẽ theo Luật An ninh mạng và Quyết định 1813/2021/QĐ-TTg, không chia sẻ cho bất kỳ bên thứ ba nào ngoài mục đích thanh toán ETC.
Hơn 3 triệu người dùng, từ tài xế xe tải đến người lái xe gia đình, đã chuyển đổi thành công mà không ghi nhận sự cố bảo mật nghiêm trọng. Để tăng an toàn, bạn có thể bật chế độ khóa thanh toán tự động trên ứng dụng, đảm bảo không có khoản chi nào thực hiện ngoài ý muốn.
Một phiền phức khác thường được nêu ra, đặc biệt là người lớn tuổi không rành công nghệ, đó là vấn đề cài ví điện tử như MoMo hay Viettel Money. Nhưng thực tế, quy trình chỉ mất 5-10 phút trên ứng dụng VETC hoặc ePass, với hướng dẫn bằng tiếng Việt rõ ràng. Nếu không quen công nghệ, hơn 1.400 điểm hỗ trợ tại trạm thu phí, siêu thị, hay ngân hàng sẵn sàng hướng dẫn trực tiếp. Nên, tôi cho rằng, chuyện này chỉ là vấn đề về tâm lý mà thôi.
Người dùng ePass có thể liên kết ví điện tử ễn phí, còn VETC hỗ trợ kết nối thẻ ATM của 32 ngân hàng nội địa – từ VietinBank đến Agribank – mà không tốn phí. Đây là các lựa chọn linh hoạt, phù hợp với thói quen của từng người.
Chuyển đổi sang tài khoản giao thông là một chủ trương cần thiết, nhằm mang lại lợi ích lâu dài. Tài khoản giao thông không chỉ dùng trả phí đường bộ, mà sẽ được dùng cho các dịch vụ như thanh toán đỗ xe, đăng kiểm, hay mua xăng dầu trong tương lai, đặc biệt là nộp tiền phạt vi phạm giao thông, giúp tiết kiệm thời gian và tiền bạc cho người dân.
Dù vậy, chỉ còn chưa đầy 2 tuần nữa, khi mà thời hạn thực thi đã cận kề, gần nửa số người dân trong nhóm chịu tác động vẫn còn băn khoăn trước quyết định chuyển đổi hay không chuyển đổi, khiến hệ thống đường bộ cả nước đứng trước nguy cơ đối mặt với khả năng ùn tắc nghiêm trọng sau 1/10. Thực tế này cho thấy một vấn đề đáng quan ngại về năng lực truyền thông và thực thi chính sách.
Nghị định 119/2024/NĐ-CP có ảnh hưởng trực tiêp tới hàng triệu người sử dụng ô tô, được ban hành ngày 30/9/2024, tức là đã gần tròn 1 năm. Tuy nhiên, chỉ đến tháng 8/2025, tức là cách thời điểm có hiệu lực hơn một tháng mới được truyền thông đề cập rầm rộ. Và ngay cả khi truyền thông đề cập, thì những vấn đề mà người dân băn khoăn, lo ngại cũng không được trả lời một cách rõ ràng, cặn kẽ từ những nguồn phát ngôn uy tín.
Cá nhân tôi cho rằng, với các chính sách dân sinh, có tác động trực tiếp với cộng đồng, việc truyền thông chính sách cần được chú trọng ưu tiên, và là trách nhiệm trực tiếp của chính cơ quan ban hành chính sách. Các giải pháp thực hiện chính sách cũng phải được xây dựng một cách mạch lạc, lộ trình cụ thể trước thời điểm chính sách có hiệu lực để hạn chế tối đa sự bị động của người dân, cũng như những đối tượng thụ hưởng và chịu tác động liên quan.