Tuy nhiên, thực tế, Hà Nội lại đang thiếu dữ liệu chất lượng không khí để đánh giá ô nhiễm.
Các chuyên gia môi trường đều khẳng định, để giám sát, dự báo và cảnh báo sớm về ô nhiễm không khí, thông tin, số liệu từ các trạm quan trắc chất lượng không khí có ý nghĩa quan trọng. Hiện nay, công nghệ quan trắc có hai loại trạm đo là tiêu chuẩn và cảm biến. TP Hà Nội hiện có khoảng 61 trạm đo, trong đó 6 trạm quan trắc tiêu chuẩn quản lý bởi nhà nước; 35 trạm cảm biến quản lý bởi Hà Nôi, 22 trạm cảm biến do các tổ chức tư nhân lắp đặt.
Tuy nhiên, đáng lưu ý là các trạm này đều phân bố ở khu vực trung tâm Hà Nội, chỉ một số ít ở khu vực ngoại thành. Trong số các trạm hiện có, chỉ 3 trạm tiêu chuẩn và 18 trạm cảm biến có số liệu năm 2024, còn nhiều trạm không hoạt động dẫn đến "khoảng trống" dữ liệu trong đánh giá ô nhiễm ở Thủ đô.
Theo TS Hoàng Dương Tùng, Chủ tịch Mạng lưới Không khí sạch Việt Nam, thành phố Hà Nội có 9 triệu dân, với nhiều hoạt động giao thông, kinh tế, xã hội sôi động, với số lượng và phân bổ trạm đo như hiện tại là chưa đủ:
"Tập trung một số điểm ở nội thành Hà Nội còn khu vực ngoại thành đang còn thiếu. Trong những năm tới đây, Hà Nội cần triển khai mạnh mẽ hệ thống quan trắc cả truyền thống và cảm biến để làm dày thêm không gian xuyên địa phương để có số liệu quan trắc về mặt không gian, thời gian tốt hơn".
PGS.TS Nguyễn Thị Nhật Thanh, Trường Đại học Công nghệ, Đại học Quốc gia Hà Nội nhấn mạnh, việc lắp đặt trạm chỉ là bước đầu, làm sao đảm bảo các trạm luôn hoạt động, có số liệu đầy đủ, chính xác là điều kiện quan trọng để đánh giá được chất lượng không khí ở đô thị.
Trên thực tế, các trạm quan trắc có thể dừng hoạt động do các yếu tố kỹ thuật, hỏng hoặc bảo trì … dẫn đến đến việc “đứt quãng”, thiếu số liệu. Hiện nay, các trạm tiêu chuẩn đang hoạt động, thì số liệu khá tốt nhưng số lượng lại quá ít. Trong khi đó, các trạm cảm biến thường xuyên mất dữ liệu kéo dài:
"Việc số lượng các trạm quan trắc ít, và phân bố không đều dẫn đến việc chúng ta không có được một bức tranh toàn diện về ô nhiễm không khí của Thủ đô, chúng ta không có thông tin kịp thời, cập nhật cho cộng đồng và nhà quản lý ra quyết định trong những trường hợp quan trọng như những đợt ô nhiễm không khí kéo dài, và nghiêm trọng".
Theo Quy hoạch Quan trắc môi trường quốc gia tháng 3/2024, đến năm 2030 cả nước sẽ xây dựng thêm 98 trạm quan trắc chất lượng không khí tự động, liên tục. Trong đó, Hà Nội bổ sung thêm 6 điểm mới tại các khu dân cư và khu công nghiệp ở Long Biên, Tây Hồ, Gia Lâm, Đông Anh, Mê Linh, Quốc Oai - Thạch Thất và Bắc Từ Liêm. Đây là tín hiệu đáng mừng cho việc giám sát và kiểm soát onkk trên địa bàn thành phố. Bên cạnh các trạm quan trắc, cần ứng dụng nhiều công nghệ, phương pháp hiện đại để khắc phục “khoảng trống” về dữ liệu chất lượng không khí.
Hiện nay, không chỉ riêng chính quyền thành phố Hà Nội mà nhiều cơ quan chức năng và viện nghiên cứu đã, đang tập trung triển khai lắp đặt hệ thống thiết bị cảm biến quan trắc môi trường không khí. Bà Ngô Thị Vân Anh, Viện Khoa học Khí tượng Thủy văn và Biến đổi khí hậu thông tin:
“Thiết bị LCS có một ưu điểm nổi bật là quan trắc được đa thông số đi kèm với các yếu tố khí tượng. Thiết bị này còn được tích hợp bộ truyền dữ liệu thời gian thực: sau khi thiết bị quan sát tại hiện trường thì dữ liệu sẽ được truyền trực tuyến và tức thì về máy chủ".