Sử dụng viễn thám, thiết bị không người lái để kiểm soát tình trạng đốt tự phát gây ô nhiễm

Ô nhiễm không khí (ONKK) đến từ những nguồn nào? Sở Nông nghiệp và môi trường Hà Nội đang sử dụng những công cụ gì để giám sát các hoạt động gây ô nhiễm như đốt rơm rạ, đốt rác

PV VOVGT đã có cuộc trao đổi với bà Lê Thanh Thủy, Phó Phòng Quản lý Môi trường, Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội xung quanh nội dung này:

PV: Bà đánh giá như thế nào về tình trạng và mức độ nghiêm trọng ô nhiễm không khí Hà Nội hiện tại khác biệt như thế nào so với những năm trước?

Bà Lê Thanh Thủy: Chúng ta có thể nhìn thấy, hiện nay, theo các cái số liệu ghi nhận được tại các trạm quan chắc chất lượng không khí và các chỉ số AQI theo thời gian thực tại các trạm quan chắc trên địa bàn thành phố Hà Nội, trên một số những cổng thông tin của Bộ Nông nghiệp và Môi trường hay là của thành phố, chúng ta có thể ghi nhận được rằng Hà Nội đang phải đối diện với cả cái tình trạng ô nhiễm không khí rất nặng nề.

Thậm chí đã có nhiều ngày liên tục có chất lượng không khí ở mức xấu và thậm chí là rất xấu. Điều này gây ra ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe của cộng đồng của người dân Thủ đô.

Trong khoảng 10-15 năm trở lại đây, tình trạng không khí của Hà Nội diễn ra theo mùa, từ tháng 10 năm trước đến tháng 2-3 năm sau. Tuy nhiên, năm nay mùa mùa ô nhiễm đến muộn hơn một chút là do những điều kiện thời tiết, mưa bão diễn ra nhiều hơn.

Tuy nhiên, mức độ ô nhiễm không có nhiều khác biệt so với mọi năm, đặc biệt tại thời điểm này, là thời điểm mà đang chịu tác động rất lớn của điều kiện khí hậu và thời tiết bất lợi là tích tụ chất ô nhiễm rất là cao và vì thế mức độ ô nhiễm không khí tại cái thời điểm này diễn ra rất mạnh là như vậy.

PV: Thưa bà, vậy nguyên nhân của tình trạng ô nhiễm không khí thời gian gần đây chủ yếu đến từ những nguồn nào? 

Bà Lê Thanh Thủy: Hiện nay, thành phố Hà Nội cũng chưa tiến hành kiểm kê một cách toàn diện tất cả những nguồn ô nhiễm không khí. Tuy nhiên, chúng ta cũng có thể nhìn thấy rằng một số những nguồn chính mà đang tác động đến ô nhiễm không khí cho thành phố Hà Nội. Bao gồm ba nhóm nguồn.

Nhóm nguồn thứ nhất đó là nguồn ô nhiễm từ các hoạt động giao thông vận tải, xây dựng, các hoạt động sản xuất công nghiệp, các hoạt động về đốt mở. Đây là những nguồn nội tại bên trong của thành phố. Đặc biệt, thời điểm cuối năm, các hoạt động này ngày càng gia tăng.

Cùng với đó là những nguồn ô nhiễm từ bên ngoài . Vì ô nhiễm không khí là nguồn di động, xuyên biên giới. Địa bàn của Hà Nội giống như cái long chảo và các chất ô nhiêm  từ các ở các địa phương khác, thậm chí từ những cái quốc gia khác cũng đang lan truyền đến địa bàn thành phố Hà Nội.

Nhóm nguồn ô nhiễm cuối cùng rất quan trọng đó là các yếu tố liên quan đến điều kiện khí hậu thời tiết, đặc biệt dịp cuối năm.Các tỉnh miền Bắc, trong đó có Hà Nội thường xảy ra với hiện tượng nghịch nhiệt vào cuối năm. Ban ngày nhiệt độ tăng lên rất nhanh nhưng bắt đầu về tối và đêm, nhiệt độ xuống thấp rất nhanh. Tổng hoà các nhóm nguồn này, khiến thành phố Hà Nội đang chịu tác động nặng nề của ONKK.

PV: Thưa bà, mọi năm thời điểm cũng hay xảy ra tình trạng đốt rơm rạ, đốt hở. Năm nay, nguồn gây ô nhiễm không khí đến từ hoạt động đốt hở có sự chuyển biến như thế nào so với mọi năm.

Bà Lê Thanh Thủy: Đốt hở không chỉ có đốt rơm rạ mà còn nhiều nguồn đốt khác nhau.

Một năm, có hai mùa đốt dơm rạ. Theo các năm, chúng tôi tiến hành kiểm kê và giám sát, chúng tôi thấy hiện tượng đốt rơm rạ vào tầm tháng 5-6 diễn ra phổ biến hơn, hiện tượng đốt rơm rạ diễn ra cuối năm ít hơn, nhưng hiện tượng đốt hở diễn ra nhiều. Đây là vấn đề nhức nhối mà Sở nông nghiệp và môi trường, các cơ quan tham mưu cũng đang xác định những cái giải pháp làm sao nó hiệu quả hơn.

Những năm trước, chúng ta cũng đã có những cái chỉ thị: Chỉ thị 15 của thành phố về cái hạn chế tiến tới là không đốt rơm rạ trên địa bàn thành phố Hà Nội và ở đó, chúng tôi đang giao người đứng đầu tại các quận huyện tại thời điểm đó sẽ phải chịu trách nhiệm toàn diện trước chủ tịch UBND thành phố về tình trạng đốt rơm rạ. Ngoài ra chúng tôi cũng có xây dựng một hệ thống sử dụng vệ tinh và các mô hình để chúng tôi xác định ra thực trạng tình trạng đốt rơm rạ trên địa bàn thành phố,  chúng tôi chưa làm được đến rác bởi vì đòi hỏi công nghệ cao hơn.

Đến thời điểm này, chúng tôi cũng đang phối hợp với cả Bộ Nông nghiệp và môi trường để tăng cường sử dụng hệ thống theo dõi và các giải pháp công nghệ cũng như là cái kỹ thuật để giám sát từ xa như là viễn thám, thiết bị không người lái hoặc là camera giao thông, rồi các cái ứng dụng để người dân cũng có thể đồng hành với cả các cơ quan cũng như chính quyền địa phương, cùng đồng hành với chúng tôi để có thể giám sát cái tình trạng đốt rơm rạ

Bên cạnh đó, vai trò của người đứng đầu tại chính quyền địa phương là vai trò rất quan trọng trong việc giám sát đồng hành cùng với Sở và chúng tôi cũng sẵn sàng đồng hành cùng với chính quyền địa phương để đưa ra thêm những giải pháp đồng độc, cùng sự tham gia tích cực giám sát của người dân. Tôi hy vọng rằng trong thời gian tới thì chúng ta cũng có thể giảm thiểu cũng như là hoặc là có thể dừng được cái tình trạng đốt hở mà nó đang diễn ra khá thường xuyên trên địa bàn thành phố.

PV: Vâng. Xin cảm ơn bà!