Tại phiên họp lần thứ 10 Ủy ban quốc gia về chuyển đổi số chiều 6/2, Thủ tướng Phạm Minh Chính chỉ đạo đẩy mạnh cắt giảm và xóa bỏ thủ tục hành chính, chuyển trạng thái từ "xin - cho" sang chủ động phục vụ, cung cấp dịch vụ công cho người dân, doanh nghiệp, yêu cầu các đơn vị nâng cao chất lượng dịch vụ công trực tuyến toàn trình, hướng tới cung cấp dịch vụ số cá nhân không phụ thuộc vào địa giới hành chính.
Đây không chỉ là câu chuyện chuyển đổi số, mà còn là quyết tâm kiến tạo một hệ thống hành chính mang tinh thần phục vụ nhân dân.
Tôi rất ấn tượng, và tâm đắc với ý niệm “hướng tới cung cấp dịch vụ số cá nhân không phụ thuộc vào địa giới hành chính.” mà Thủ tướng đề cập trong phiên họp về chuyển đổi số chiều 6/2. Bởi, ý niệm đó, thực sự đã chỉ rõ bản chất của công cuộc chuyển đổi số, là giúp cho người dân có thể thụ hưởng dịch vụ công một cách dễ dàng, ở bất cứ nơi đâu.
Điều đó cũng có nghĩa là thành quả chuyển đổi số sẽ phải mang đến những lợi ích thực tế, có ý nghĩa cách mạng, như là một công cụ để người dân có không gian sống rộng lớn hơn, không phụ thuộc vào địa giới hành chính.
Tôi có cô em gái mà phần lớn thời gian sống và làm việc ở nước ngoài, lâu nay, mỗi khi phải làm việc gì đó liên quan đến thủ tục hành chính, như xin cấp giấy tờ, hay ủy quyền mua bán tài sản... đều phải tốn kém thời gian và tiền bạc để bay về nước, thậm chí bay về rồi, cũng thấp thỏm không biết lúc nào có thể giải quyết xong để bay đi.
Dù không ở nước ngoài, cậu em trai tôi có hộ khẩu thường trú ở Hà Nội, nhưng thường trú tại một tỉnh ền núi cách nhà 200km, cũng hạn chế tối đa mọi việc phải liên quan đến thủ tục hành chính vì không tiện đi lại, nhất là các cơ quan hành chính chỉ làm việc trong... giờ hành chính.
Sự ngại ngần ấy, không chỉ khiến người dân phải chấp nhận lựa chọn bỏ qua những cơ hội để sống một cách đàng hoàng, với đầy đủ giấy tờ, với những tài sản sau khi mua bán được chứng thực sang tên đầy đủ. Điều đó, mặt khác cũng gây khó khăn ngược lại cho các cơ quan nhà nước trong việc quản trị xã hội, bởi vì sự sai lệch trong thống kê, quản lý con người.
Khi các cơ quan hành chính có thể cung cấp dịch vụ số cá nhân không phụ thuộc vào địa giới hành chính, lợi ích của điều đó không chỉ giới hạn trong lĩnh vực quản lý hành chính. Bởi người dân có thể được cung cấp dịch vụ công tại nhà, nhu cầu đi lại sẽ giảm bớt, có nghĩa là giảm ùn tắc, giảm phát thải, giảm chi phí giao thông.
Nhưng điều quan trọng hơn, là không gian sống của người dân có thể được mở rộng dễ dàng với ít rào cản hơn, với những quyết định dễ dàng hơn.
Việc không phải lo tìm đến Ủy ban nhân dân phường, xã để được cung cấp dịch vụ công khiến chúng ta dễ dàng quyết định nhận một công việc ở xa nhà, tập trung cho công việc ở xa quê. Vì thế, ý nghĩa của việc cung cấp dịch vụ công không phụ thuộc vào địa giới hành chính còn góp phần thúc đẩy giải quyết vấn đề điều chuyển nhân lực giữa các địa phương, các vùng ền, xóa bỏ tình trạng mất cân bằng về nhân lực.
Chuyển đổi số là một chương trình mục tiêu trọng điểm của quốc gia. Dĩ nhiên, nội dung liên quan đến chuyển đổi số không chỉ là ý niệm về việc cung cấp dịch vụ không phụ thuộc địa giới hành chính.
Tuy nhiên, tôi cho rằng đây là một ý niệm quan trọng vì nó đề cập trực tiếp vào lợi ích cụ thể mà chuyển đổi số có thể tạo ra cho nhân dân, và nhà nước.