Thực trạng này đang đặt ra yêu cầu cần có giải pháp đồng bộ và quyết liệt hơn trong xử lý.
Tại tuyến đường kênh Mười Thước, phường Vị Tân, bể chứa bao gói, chai thuốc bảo vệ thực vật đã qua sử dụng được địa phương bố trí để phục vụ công tác thu gom, xử lý rác thải nguy hại. Thế nhưng, thay vì sử dụng đúng mục đích, người dân nơi đây lại biến chúng thành nơi chứa rác sinh hoạt tạo nên một khung cảnh nhếch nhác và tiềm ẩn nhiều nguy cơ.
Ông Trần Ngọc Hưởng, người dân khu vực này cho biết: "Hố rác chứa bao gói thuốc bảo vệ thực vật qua sử dụng nhưng một số người dân thiếu ý thức, để đủ thứ loại ểng".
Trong khi đó, khảo sát tại Khu dân cư văn hoá Tây Đô ở phường Cái Răng, mặc dù tại các tuyến đường ở khu dân cư này có bố trí các thùng chứa rác. Tuy nhiên, thay vì bỏ vào thùng theo quy định, một số bị vứt ra bên ngoài, thậm chí những bãi đất trống cũng biến thành các bãi rác một cách vô tội vạ và mất mỹ quan.
Ông Nguyễn Tuấn Tài ở phường Cái Răng, chia sẻ: "Người ta đâu có ý thức, chạy xe đến ào cái vứt vô trúng cái thùng, trúng thì trúng không trúng thì ra ngoài. Nói chung ý thức là quan trọng, quyết định con người. Làm gì thấy sạch sẽ, trong sạch thì mọi người được hưởng. Mình không có ý thức thì mọi người bị ô nhiễm, phải đầu tư thêm thùng rồi họp hành nhắc nhở bà con, chứ không nhắc nhở, đôn đốc thì ý thức con người không quan tâm nhiều".
Tại phường Ninh Kiều rác cũng tồn động, thậm chí vứt bừa bãi ở nhiều khu vực gây mất mỹ quan. Điển hình như: Khu vực hai bên đường dân sinh cầu Hưng Lợi, đường Mạc Thiên Tích và dưới chân cầu Trần Hoàng Na,…
Đáng chú ý là điểm tập kết rác tạm trước cổng Bệnh viện Y học Cổ truyền Cần Thơ kéo dài nhiều năm qua vẫn chưa được di dời. Xe rác đậu ngổn ngang, rác rơi vương vãi, bốc mùi hôi thối, nước rỉ rác chảy tràn ra đường, tạo nên hình ảnh nhếch nhác, phản cảm giữa lòng đô thị.
Cách đó không xa, tại khu vực dạ cầu Quang Trung, dù có bảng “cấm để rác ở khu vực này”, có camera giám sát và mức phạt tiền theo quy định pháp luật cụ thể nhưng người dân vẫn ngang nhiên xả rác, đổ xà bần.
Ông A Sển, người dân phường Ninh Kiều, TP. Cần Thơ, cho biết: "Buổi tối đa số, người ta buôn bán đổ nhiều, khút đó nhiều, bữa 2 bữa cúng có xe thu gom rác lại hốt, bảng cấm là cấm nhưng bỏ là cứ bỏ…"
Những bãi rác tự phát dưới dạ cầu, ven đường hay trước bệnh viện… trở thành nơi phát sinh ruồi nhặng, muỗi, mầm bệnh gây ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe, đặc biệt là người già và trẻ nhỏ. Chính sự thờ ơ, thiếu ý thức của một số ít hộ dân, khiến nhiều người dân dù ý thức tốt cũng phải “chịu trận” trong sự bức xúc và bất lực.
Ông Lê Văn Chí ở phường Ninh Kiều, cho biết: "Mong muốn người ta đừng để rác tầm bậy nữa, nhiều khi có để bảng cấm nhưng muốn bỏ thì bỏ hà, chạy ngang cái vứt".
Theo ông Nguyễn Ngọc Ánh, Phó Chủ tịch UBND phường Ninh Kiều, nguyên nhân khiến tình hình rác ứ đọng ở một số tuyến đường còn phức tạp là do các công ty thu gom rác trên địa bàn thiếu thu gom kịp thời. Đồng thời, một phần xuất phát từ việc thay đổi đơn vị quản lý thu gom rác. Ông Nguyễn Ngọc Ánh, thông tin thêm:
"Trước đây đối với Quận Ninh Kiều là đơn vị chủ quản ký hợp đồng trực tiếp với các công ty vệ sinh môi trường nên khi phản ảnh, quận sẽ làm việc trực tiếp với các công ty này để xuống thu gom rác tức thời, nó kịp thời nhanh hơn. Tuy nhiên từ ngày 1-7, các công ty thu gom rác và các nhiệm vụ thu gom rác dân sinh thành phố đã tạm giao cho Sở để diều phối từ nay đến hết năm, khi phát sinh phường sẽ phản ảnh về đơn vị chủ quản nên việc giải quyết có chậm hơn. Phường cơ sở phát lý xử lý là có nhưng trong quá trình xử lý còn mang tính e dè, nể nang cũng có."
Việc thay đổi thói quen xả rác bừa bãi rõ ràng không thể thực hiện trong ngày một, ngày hai. Nhưng nếu các địa phương vẫn thiếu quyết liệt trong kiểm tra, giám sát, xử lý vi phạm thì cảnh quan môi trường sẽ tiếp tục bị “bào mòn”. Điều cần thiết lúc này không chỉ là những bảng cấm, những camera giám sát mà quan trọng hơn, là hành động cụ thể từ chính quyền cơ sở: Tăng cường tuyên truyền, tổ chức kiểm tra thường xuyên và xử phạt nghiêm nh.
Quan trọng nhất vẫn là ý thức tự giác của mỗi người dân. Bởi chỉ khi cộng đồng cùng chung tay gìn giữ vệ sinh môi trường thì những điểm đen về rác thải mới được xóa bỏ, để thành phố thực sự trở thành nơi “đáng sống”, sáng - xanh - sạch, đẹp và văn nh.