CAO HƠN 0,6% SO VỚI MỨC SỐNG TỐI THIỂU
Dự thảo Nghị định quy định mức lương tối thiểu đối với người lao động làm việc theo hợp đồng lao động, do Bộ Nội vụ soạn thảo, có 5 điều, gồm: Phạm vi điều chỉnh; Đối tượng áp dụng; Mức lương tối thiểu; Áp dụng mức lương tối thiểu và Hiệu lực thi hành.
Cụ thể, về phạm vi điều chỉnh, dự thảo Nghị định này quy định mức lương tối thiểu tháng và mức lương tối thiểu giờ áp dụng đối với người lao động làm việc theo hợp đồng lao động.
Về đối tượng áp dụng, dự thảo Nghị định quy định: đối tượng áp dụng là người lao động làm việc theo hợp đồng lao động; người sử dụng lao động, doanh nghiệp, cơ quan, tổ chức, hợp tác xã, hộ gia đình, cá nhân có thuê mướn, sử dụng người lao động…
Đặc biệt, tại dự thảo Nghị định này, Bộ Nội vụ đã đề xuất tăng mức tăng 7,2% lương tối thiểu tháng và mức lương tối thiểu giờ áp dụng đối với người lao động làm việc theo hợp đồng lao động so với mức hiện hành. Cụ thể, quy định các mức lương tối thiểu tháng theo 4 vùng, trong đó vùng I là 5,31 triệu đồng/tháng, vùng II là 4,73 triệu đồng/tháng, vùng III là 4,14 triệu đồng/tháng, vùng IV là 3,7 triệu đồng/tháng.
Theo Bộ Nội vụ, mức lương tối thiểu nêu trên cao hơn khoảng 0,6% so với mức sống tối thiểu của người lao động đến hết năm 2026 để cải thiện cho người lao động.
Ngoài ra, dự thảo Nghị định này cũng quy định mức lương tối thiểu giờ theo 4 vùng: vùng I là 25.500 đồng/giờ, vùng II là 22.700 đồng/giờ, vùng III là 20.000 đồng/giờ, vùng IV là 17.800 đồng/giờ.
Theo Bộ Nội vụ, mức lương tối thiểu giờ tiếp tục được xác định dựa trên phương pháp quy đổi tương đương từ mức lương tối thiểu tháng và thời gian làm việc tiêu chuẩn theo quy định của Bộ luật Lao động. Đây là phương pháp được các chuyên gia của Tổ chức Lao động quốc tế (ILO) đã khuyến nghị Việt Nam lựa chọn và đã sử dụng khi tính mức lương tối thiểu giờ từ năm 2022 đến nay.
Dự thảo Nghị định quy định mức lương tối thiểu đối với người lao động làm việc theo hợp đồng lao động đang được Bộ Nội vụ lấy ý kiến rộng rãi các Bộ, ngành, địa phương và lấy ý kiến rộng rãi nhân dân. Dự thảo Nghị định sẽ tiếp tục được Bộ Nội vụ chỉnh lý, hoàn thiện trước khi gửi Bộ Tư pháp thẩm định, để trình Chính phủ ban hành vào cuối năm nay.
CƠ SỞ ĐỂ THỎA THUẬN TIỀN LƯƠNG
Vì sao Bộ Nội vụ lại đề xuất tăng mức lương tối thiểu vùng lên 7,2% so với hiện hành?
PV VOV Giao thông đã có cuộc phỏng vấn bà Nguyễn Huyền Lê, Trưởng phòng Tiền lương khu vực sản xuất kinh doanh, Cục Tiền lương và Bảo hiểm xã hội, Bộ Nội vụ – đơn vị chủ trì soạn thảo Nghị định:
PV: Được biết, Bộ Nội vụ đang soạn thảo dự thảo Nghị định quy định mức lương tối thiểu đối với người lao động làm việc theo hợp đồng lao động. Xin bà cho biết những điểm mới nổi bật của dự thảo Nghị định này?
Bà Nguyễn Huyền Lê: Dự thảo Nghị định lần này có một số điểm mới rất đáng lưu ý. Thứ nhất là về mức lương tối thiểu. Hiện nay dự thảo Nghị định đang đề xuất mức điều chỉnh tăng tiền lương tối thiểu là 7,2% bình quân theo bốn vùng và tương ứng với mỗi mức tăng là từ 200 nghìn đồng đến 380 nghìn đồng tùy theo từng vùng.
Đây là mức tăng cao hơn so với mặt bằng trong những năm gần đây. Ví dụ, mức tăng của năm 2024 thì đang khoảng 6%. Đây là mức tăng cao hơn 0,6% so với mức sống tối thiểu của người lao động và gia đình họ tính hết đến năm 2026 với CPI tăng khoảng 3,7%. Thứ hai là liên quan đến thời điểm áp dụng, Bộ Nội vụ cũng đang điều chỉnh từ 1/1/2026.
PV: Xin bà cho biết, đâu là căn cứ để ban soạn thảo đề xuất mức tăng lương tối thiểu vùng lên 7,2% so với mức hiện hành?
Bà Nguyễn Huyền Lê: Theo quy định của pháp luật lao động, mức lương tối thiểu được điều chỉnh dựa trên các cái yếu tố như là: Mức sống tối thiểu của người lao động và gia đình họ; Tương quan giữa mức lương tối thiểu và mức lương trên thị trường; Chỉ số giá tiêu dùng; Tốc độ tăng trưởng kinh tế; Năng suất lao động và khả năng chi trả của doanh nghiệp…
Chính phủ quyết định và công bố trên cơ sở khuyến nghị của Hội đồng Tiền lương Quốc gia về mức lương tối thiểu này. Với dự kiến CPI năm 2025 và 2026 tăng bình quân mỗi năm khoảng 3,7%, nếu tiếp tục duy trì mức lương tối thiểu từ năm 2024 sẽ không đảm bảo đời sống cho người lao động đến hết năm 2026.
Trên cơ sở phân tích kỹ lưỡng các yếu tố này, và Hội đồng thương lượng, thống nhất và khuyến nghị với Chính phủ mức điều chỉnh là 7,2%.
PV: Ban soạn thảo kỳ vọng gì vào dự thảo Nghị định này và nếu được ban hành, theo bà sẽ có những tác động xã hội như thế nào?
Bà Nguyễn Huyền Lê: Trước hết, xuất phát từ mục đích và vai trò của lương tối thiểu, mức lương tối thiểu là mức thấp nhất trả cho người lao động làm công hưởng lương, nhằm bảo vệ người lao động yếu thế trên thị trường lao động, được luật hóa và không người sử dụng lao động nào được phép trả thấp hơn mức lương tối thiểu này. Cho nên, đây là cơ sở cho người sử dụng lao động và người lao động thương lượng, thỏa thuận về tiền lương.
Từ vai trò, mục đích của mức lương tối thiểu như vậy, chúng tôi nghĩ là mức lương tối thiểu sẽ tiếp tục phát huy vai trò quan trọng để bảo vệ người lao động; đảm bảo những quyền lợi cơ bản nhất của người lao động, đồng thời tạo ra một khung pháp lý và tạo ra một cơ sở để người lao động và người sử dụng lao động có thể thương lượng, thỏa thuận về tiền lương.
Thường thì khi Nhà nước điều chỉnh lương tối thiểu, các doanh nghiệp cũng thực hiện việc rà soát, điều chỉnh lại hệ thống thang bảng lương, cũng như chính sách tiền lương của doanh nghiệp. Đây cũng là một cơ hội để người sử dụng lao động quan tâm và xem xét lại chính sách tiền lương, cũng như thu hút và giữ chân người lao động để đảm bảo người lao động có tiền lương và thu nhập tốt hơn.
PV: Xin cảm ơn bà.
VỪA PHẢI, CHỨ KHÔNG PHẢI MỨC TĂNG CAO
Việc tăng mức lương tối thiểu vùng lên 7,2% so với hiện hành, nếu trở thành hiện thực sẽ có những tác động xã hội như thế nào?
PV VOV Giao thông đã có cuộc trao đổi với PGS.TS Vũ Quang Thọ, Khoa nhân sự, Học viện Hành chính Quốc gia xung quanh nội dung này.
PV: Thưa ông, Bộ Nội vụ đang dự thảo Nghị định quy định mức lương tối thiểu vùng. Ông đánh giá như thế nào về sự cần thiết ban hành Nghị định này?
PGS.TS Vũ Quang Thọ: Đầu tiên tôi thấy rằng đề xuất của Bộ Nội vụ đặt vấn đề tăng lương tối thiểu là cần thiết, vì chúng ta đã dừng lại cái đó gần chục năm nay rồi, bây giờ mới nhắc lại. Tôi thấy người lao động rất cần và đáp ứng đúng nguyện vọng của người lao động, đáp ứng đúng mong mỏi của những người, những lực lượng chính làm ra nguồn lực, làm ra tài sản cho Nhà nước.
Tôi thấy cần thiết tăng lương tối thiểu, còn mức tăng như thế nào là tùy thuộc đề xuất tăng lương mỗi kỳ.
PV: Một trong những điểm mới nổi bật của dự thảo Nghị định là Ban soạn thảo đề xuất tăng 7,2% so với mức lương hiện hành. Ý kiến của ông về đề xuất này như thế nào?
PGS.TS Vũ Quang Thọ: Tôi thấy việc tăng 7,2% hay 8,2% hay 9,2% là tùy thuộc khả năng của Nhà nước và tùy thuộc khả năng của người sử dụng lao động.
Những cái chúng ta tích lũy được có thể làm tăng lên từ lương tối thiểu.
Đấy là sự chịu đựng được của Nhà nước, Nhà nước sẽ cân đối giữa mức tăng và khả năng đáp ứng như thế nào, khả năng làm lợi của người lao động như thế nào… thì Nhà nước đề xuất mức tăng. Nhưng cứ tăng 1% đã là có ích cho người lao động, đã đem lại lợi ích cho người lao động rồi. Tôi thấy mức 7,2% là vừa phải, chứ không phải mức tăng cao.
Nhưng tôi thấy đây là mức tăng cần thiết và đấy là đem lại lợi ích cho người lao động, vì với người lao động, dù chỉ tăng 1% thì đối với họ cũng là đáp ứng phần nào mong mỏi của họ.
PV: Theo ông, nếu dự thảo Nghị định được ban hành sẽ có những tác động xã hội như thế nào?
PGS.TS Vũ Quang Thọ: Dự thảo được ban hành, và tôi nghĩ cũng sẽ sớm phải ban hành thôi, bởi vì mong ước của người lao động lâu rồi, chứ không phải bây giờ mới thành hình. Vì thế, nếu dự thảo được ban hành, thì đầu tiên đem lại sự phấn khởi cho người lao động, từ đó góp phần đem lại lợi ích cho xã hội.
Bên cạnh đó, đem lại sinh kế cho những người làm công ăn lương đang kỳ vọng, họ bỏ sức lao động ra họ được đền đáp, ít nhiều cũng được trả công xứng đáng. Bây giờ dù chỉ được tăng thêm 1% nữa, hoặc 2-3% nữa, vài % nữa, đem lại lợi ích cho họ là họ phấn khởi. Bản thân tôi cũng thấy là hợp lý, là cần thiết.
PV: Xin cảm ơn ông.
Theo một khảo sát do Tổng liên đoàn Lao động Việt Nam thực hiện trong tháng 3 và tháng 4/2025 với gần 3.000 người lao động tại 10 tỉnh thành cho thấy, gần 55% lao động chỉ có thu nhập vừa đủ chi tiêu cơ bản của gia đình; hơn 26% khác phải tằn tiện, chi tiêu kham khổ, trong khi 8% không đủ sống, phải tìm việc làm thêm.
Thu nhập chưa đáp ứng được chi tiêu khiến họ phải “thắt lưng, buộc bụng”, vay mượn chi trả cho các nhu cầu phát sinh đột xuất. Bởi vậy, theo Bộ Nội vụ, mức tiền lương tối thiểu vùng được đề xuất tăng 7,2% sẽ góp phần tăng thu nhập cho người lao động, đồng thời, phù hợp với mục tiêu tăng trưởng kinh tế 8% trong năm 2025 và hai con số các năm tiếp theo.
Bạn kỳ vọng gì vào những đề xuất này? Nếu được ban hành, các quy định mới của dự thảo nghị định sẽ có những tác động xã hội như thế nào?
Mời các bạn cùng chia sẻ ý kiến, đóng góp cho Dự thảo qua hotline 02437.91.91.91, qua fanpage VOV Giao thông, hoặc có thể góp ý trực tiếp trên Cổng thông tin điện tử của Bộ Nội vụ.
----
Đừng quên đón nghe và tương tác với “Dự thảo trên tay” trong khung giờ “FM 91 chiều thứ Hai, thứ Tư và thứ Bảy hàng tuần trên VOV Giao thông FM 91 MHz, vovgiaothong.vn, hoặc trên các nền tảng podcasts dành cho di động.