Nêu vấn đề chất vấn Bộ trưởng Bộ Giao thông Vận tải (Bộ GTVT) sáng 7/11, đại biểu Vũ Xuân Hùng (Thanh Hóa) cho biết, quá trình xây dựng đường cao tốc Bắc - Nam đã khiến nhiều một số tuyến đê bị băm nát, sụt lún, nhà cửa rạn nứt, đường giao thông nội đồng bị chia cắt, người dân đi làm một số nơi phải băng cắt qua đường giao thông vì hầm chui dân sinh rất xa khu vực của người dân, rất dễ gây mất an toàn giao thông.
Đại biểu Hùng nhấn mạnh, theo phản ánh, cứ trung bình làm được 1km đường cao tốc thì có đến 2-3 km đường dân sinh bị hư hỏng, hàng trăm nhà dân khu vực dự án bị rạn nứt và hàng chục ha đất sản xuất bị ảnh hưởng.
"Ví dụ dự án TP Cao tốc Bắc Nam đoạn Mai Sơn - QL45 đoạn qua Thanh Hóa dài 49,2km, sau 3 năm thi công đã làm hư hỏng 92,7 km đường dân sinh, ảnh hưởng đến người dân rất lớn. Địa phương đã phản ánh, đề nghị các ban quản lý của Bộ GTVT, nhưng các nhà thầu không xử lý được. Theo tôi được biết, lý do là trong tổng mức đầu tư của dự án không bố trí kinh phí để khắc phục hoàn trả, đền bù cho người dân", ông Hùng nêu.
Qua đó, đại biểu đề nghị Bộ trưởng Bộ GTVT quan tâm chỉ đạo các cơ quan chức năng để chia sẻ những khó khăn của người dân, không vì mục tiêu làm đường cao tốc hoặc thiếu kinh phí mà gây ảnh hưởng cho người dân.
Trả lời chất vấn này, Bộ trưởng GTVT Nguyễn Văn Thắng cho rằng khi triển khai các dự án đường cao tốc và dự án kết cấu hạ tầng giao thông, môi trường dân sinh bị ảnh hưởng là điều không thể tránh khỏi.
"Khi chúng ta triển khai các dự án đường cao tốc cũng như các dự án về kết cấu hạ tầng giao thông thì chắc chắn môi trường, môi sinh sẽ bị ảnh hưởng. Nhận thức được vấn đề này, chúng tôi đã chỉ đạo các chủ đầu tư, nhà thầu thi công cố gắng tối đa tránh ảnh hưởng ít nhất đến người dân, công trình của người dân. Dù vậy, để khắc phục hoàn toàn thì không thể được", Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng nói.
Theo ông Thắng, ngoài những biện pháp khắc phục, Bộ GTVT đã có thư gửi các địa phương mong người dân cảm thông.
Còn về kinh phí, ông Thắng khẳng định không thiếu, hiện nay Bộ GTVT bố trí đầy đủ kinh phí để khắc phục những đường dân sinh và chi phí đền bù cho người dân khi nhà cửa bị ảnh hưởng.
"Hiện nay với tuyến đường Mai Sơn - QL45, các tuyến đường dân sinh cũng đã khắc phục hoàn chỉnh. Còn với việc xác định đâu là hầm chui dân sinh đều đã có sự thống nhất với người dân và chính quyền địa phương", Bộ trưởng GTVT thông tin.
Cũng quan tâm đến dự án đường cao tốc Bắc - Nam cũng được đại biểu Nguyễn Thị Minh Trang (đoàn ĐBQH Vĩnh Long) cho rằng sau khi hoàn thành và đưa vào khai thác các dự án thành phần cao tốc Bắc - Nam, các dự án thành phần BOT sẽ bị san tải lưu lượng, gây ảnh hưởng lớn đến phương án tài chính của các nhà đầu tư.
Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng thừa nhận có một số dự án BOT dọc quốc lộ 1 bị ảnh hưởng sau khi một số tuyến cao tốc thành phần dự án cao tốc Bắc - Nam đi vào hoạt động.
"Qua theo dõi, khi khánh thành hai dự án cao tốc Quốc lộ 45 - Nghi Sơn và Phan Thiết - Dầu Giây - Vĩnh Hảo, có dự án BOT ở Đồng Nai sụt giảm 86% doanh thu, một dự án ở Phan Thiết giảm 77%. Cái này dễ hiểu vì khi có cao tốc mới, đi nhanh, thuận tiện, không ùn tắc mà lại không mất phí thì đương nhiên người dân phải dồn ra.
Đây là vấn đề Bộ đã nhận diện đang trình Chính phủ và sắp tới trình Quốc hội ban hành các chính sách về thu phí trên đường cao tốc Nhà nước đầu tư, để đảm bảo lưu lượng hài hòa giữa các tuyến đường và hiệu quả cho các dự án BOT", Bộ trưởng GTVT thông tin.
Theo Bộ trưởng Thắng, dự kiến thời gian tới có 14 dự án BOT bị ảnh hưởng và phân lưu. Do vậy, Bộ đang tiếp tục theo dõi sát sao đánh giá mức độ sụt giảm doanh thu và hợp đồng BOT ký kết, trên cơ sở đó có kiến nghị đề xuất sửa đổi.