Mặc dù việc sản xuất xe điện còn hạn chế, nhưng để giảm thiểu tác động từ cuộc khủng hoảng nhiên liệu và các lệnh cấm vận, người dân Cuba đã chuyển sang sử dụng các phương tiện thay thế nhỏ gọn hơn, rẻ hơn và có thể chạy bằng điện.
Tài xế taxi Sixto Gonzalez (58 tuổi) đang ngồi trên chiếc xe điện 4 bánh màu xanh, có thể di chuyển qua các con phố với tốc độ tối đa khoảng 40km/h chia sẻ: “Hãy thử tưởng tượng mà xem, sau 50 năm chật vật hàng ngày, tôi gần như không còn muốn ngửi thấy mùi xăng nữa”.
Vị tài xế này đã bỏ lại chiếc ô tô động cơ đốt trong đời cổ của mình (một trong số 600.000 ô tô được đăng ký trên quốc đảo gồm 11,2 triệu dân) để sở hữu xe điện: “Lần gần nhất tôi tìm cách đổ xăng đã phải xếp hàng chờ 8 tiếng liền”.
Trước khi các lệnh trừng phạt bắt đầu, cho đến nay, đa số ô tô đang hoạt động ở đường phố Cuba là các mẫu xe cũ của Mỹ từ những năm 1950 và những chiếc Ladas nhỏ gọn từ thời Liên Xô.
Ngoài ra, không mấy người dân Cuba có thể sử dụng các dòng xe có mẫu mã mới; nếu có thể sử dụng thì cũng chưa chắc đã sở hữu, bởi một chiếc xe như vậy, người dân Cuba phải bỏ túi ra từ 20.000 USD đến 100.000 USD.
Trong khi như chiếc ô tô động cơ đốt trong mà tài xế Sixto Gonzalez sở hữu chỉ quanh quẩn với mức giá 4.000 USD đến 8.000 USD. Tuy chạy chậm, nhưng chiếc xe này có thể chở 4 – 5 người.
Ngoài ra, hiện nay trên đường phố Cuba có khoảng 40.000 – 50.000 người sở hữu mẫu xe máy điện, cùng loại xe 3 bánh để chở hành khách hoặc hàng hóa.
Tại một nhà máy xe tải ở Trung tâm thành phố Santa Clara, từng bị bỏ hoang từ thời Liên Xô, đang có khoảng 100 công nhân của Công ty Minerva vẫn ệt mài lắp ráp xe điện với các bộ phận nhập khẩu từ Châu Á. Ông Elier Perez – Người điều hành Công ty Minerva cho biết, mục tiêu năm 2022 của Công ty là sản xuất 10.000 xe máy điện, gấp đôi kỷ lục trước đó của nhà máy và 2.000 xe 3 bánh.
Đứng cạnh chiếc xe máy điện mới mua của mình, nhân viên an ninh Raul Suazer (52 tuổi) cho biết: “Công việc của tôi buộc phải di chuyển nhiều, trong khi nhiên liệu đang khan hiếm, nên tôi đã quyết định mua một chiếc xe máy điện. Nếu muốn mua các bạn sẽ phải xếp hàng dài để chờ mua, vì nhiều nhiều người cũng có nhu cầu”.
Không chỉ giá thành ô tô đắt đỏ và khan hiếm, phương tiện giao thông công cộng ở Thủ đô Cuba cũng đang là một thử thách với nhiều người. Theo chia sẻ của một quan chức của Bộ GTVT Cuba – Guillermo Gonzalez, một nửa số xe buýt đã ngừng hoạt động vì thiếu lốp và ắc quy, do không thể nhập khẩu mặt hàng này vì lệnh cấm vận của Mỹ.
“Người dân Havana mỗi ngày phải đợi xe buýt hàng giờ đồng hồ để đi làm hoặc trở về nhà. Chưa kể, tình trạng thiếu nhiên liệu ngày càng nghiêm trọng khi Mỹ tăng cường lệnh cấm vận kinh tế kéo dài 6 thập kỷ, kéo theo cấm các tàu chở nhiên liệu từ Venezuela đến Cuba”, ông Guillermo Gonzalez cho biết.
Theo ông Jorge Pinon – Chuyên gia về chính sách năng lượng Cuba tại Đại học Texas, nguồn cung xăng trung bình từ mức 100.000 thùng/ngày đã giảm xuống còn 56.000 thùng/ngày trong năm 2021. Cách đấy 3 năm, Chính phủ đã khuyến khích người dân sử dụng ô tô điện, đưa xe điện vào các công ty Nhà nước cho nhân viên sử dụng.
Chia sẻ về những chiếc xe máy tiêu thụ nhiên liệu trong hàng thập kỷ qua, ông Guillermo Gonzalez hy vọng việc phổ biến dùng ô tô điện sẽ làm giảm mức tiêu thụ nhiên liệu và nhờ đó giảm thiểu ô nhiễm.
Dẫu vậy, nguồn cung cấp điện ở Cuba đang là một vấn đề đáng lo ngại. Nhiều tuần nay, người dân Cuba phải sống trong tình trạng mất điện thường xuyên, đôi khi kéo dài hàng giờ đồng hồ do lỗi phát điện và bảo trì các nhà máy nhiệt điện.
Mặc dù để bù đắp sự thiếu hụt điện năng, nhà chức trách đã chuyển sang sử dụng các máy phát điện được sử dụng từ lượng dầu dự trữ hạn chế. Nhưng vẫn còn 3 tháng hè nữa, đây là thời điểm thời tiết nóng hơn hàng năm, nên nhu cầu sử dụng điều hòa của người dân cao.
Ông Ramses Calzadilla – Giám đốc chiến lược của Bộ Năng lượng Cuba bày tỏ: “Tôi tin tưởng rằng việc phát điện sẽ sớm được khôi phục hết công suất và nó sẽ không đe dọa đến lĩnh vực xe điện đang phát triển. Bởi, một chiếc xe máy điện sử dụng năng lượng tương đương với một chiếc tủ lạnh và có thể được sạc nhanh chóng, tiết kiệm giữa các lần cắt điện định kỳ”.