Ngày 01/11/2021, Chính phủ ban hành Nghị định số 95/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định 83/2014 về kinh doanh xăng dầu với nhiều nội dung thay đổi về cơ chế điều hành xăng dầu và công thức tính giá. Nghị định 95/2021/NĐ-CP có hiệu lực từ ngày 02/01/2022.
Cụ thể, kỳ điều hành giá xăng dầu sẽ được giảm xuống từ 15 ngày xuống còn 10 ngày, tức là mỗi tháng điều chỉnh ba lần. Thời gian điều hành giá xăng dầu vào các ngày 01, ngày 11 và ngày 21 hàng tháng.
Đối với trường hợp kỳ điều hành trùng vào ngày nghỉ, lễ theo quy định của nhà nước thì thời gian điều hành giá được lùi sang ngày làm việc tiếp theo. Đối với kỳ điều hành trùng vào dịp Tết Nguyên đán thì thời gian điều hành được lùi sang kỳ điều hành tiếp theo.
Nghị định 95/CP cũng cho phép trong trường hợp giá cá mặt hàng xăng, dầu có biến động bất thường, ảnh hưởng lớn tới phát triển kinh tế xã hội và đời sống nhân dân, Bộ Công thương có trách nhiệm báo cáo Thủ tướng Chính phủ xem xét, quyết định thời gian điều chỉnh cho phù hợp.
Trong trường hợp các yếu tố cấu thành biến động làm cho giá cơ sở tăng trên 10% so với giá cơ sở liền kề trước đó hoặc trường hợp giá các mặt hàng xăng dầu có biến động ảnh hưởng lớn đến phát triển kinh tế xã hội và đời sống nhân dân, Bộ Công Thương có trách nhiệm báo cáo Thủ tướng Chính phủ xem xét quyết định về biện pháp điều hành cụ thể.
Ngoài thay đổi thời gian điều chỉnh giá bán lẻ xăng dầu trong nước, nghị định còn thay cách tính giá cơ sở (mức giá để nhà điều hành làm căn cứ điều chỉnh giá bán lẻ trong nước).
Theo quy định mới, công thức tính giá cơ sở sẽ gồm cả tỷ trọng nguồn sản xuất trong nước (từ các nhà máy hoá dầu) và nguồn nhập khẩu. Như vậy, giá cơ sở sẽ phụ thuộc vào giá và tỷ lệ nguồn sản xuất trong nước, nhập khẩu.
Trong đó, giá xăng dầu từ nguồn nhập khẩu được xác định trên cơ sở yếu tố đầu vào gồm: giá thế giới, chi phí đưa xăng dầu từ nước ngoài về cảng Việt Nam, mức trích lập Quỹ bình ổn giá, chi phí kinh doanh định mức, lợi nhuận kinh doanh định mức, thuế, phí (thuế nhập khẩu, thuế tiêu thụ đặc biệt, thuế bảo vệ môi trường, giá trị gia tăng...) và bổ sung quy định về cách tính thuế thu nhập theo bình quân gia quyền.
Còn giá xăng dầu từ nguồn sản xuất trong nước được xác định trên cơ sở giá xăng dầu thế giới cùng Preum (khoản chênh lệch so với giá thế giới, được xác định theo phương pháp bình quân gia quyền theo sản lượng), chi phí định mức tối đa đưa về cảng, thuế tiêu thụ đặc biệt cùng các chi phí thuế, phí khác.
Riêng xăng sinh học (E5, E10...) được tính thêm tỷ lệ % theo thể tích xăng không chì, tỷ lệ % theo thể tích của ethanol được nhập khẩu và mua từ nguồn trong nước theo tỷ lệ nhất định.
Nghị định 95 cũng sửa điều kiện đối với thương nhân kinh doanh xuất nhập khẩu xăng dầu.
Một trong các điều kiện được sửa là thương nhân phải có hệ thống phân phối xăng dầu. Thương nhân có tối thiểu 10 cửa hàng bán lẻ thuộc sở hữu hoặc thuê với thời hạn thuê từ 5 năm trở lên, một nửa trong số này thuộc sở hữu của doanh nghiệp. Thương nhân cũng cần có tối thiểu 40 tổng đại lý kinh doanh xăng dầu hoặc đại lý bán lẻ xăng dầu hoặc thương nhân nhận quyền bán lẻ xăng dầu thuộc hệ thống phân phối.
Với thương nhân đầu mối kinh doanh nhiên liệu hàng không, nghị định quy định không bắt buộc phải có hệ thống phân phối nhưng phải đáp ứng thêm điều kiện về kho, phương tiện vận tải, xe tra nạp nhiên liệu, phòng thử nghiệm kiểm tra chất lượng xăng dầu theo tiêu chuẩn quốc gia, quốc tế.
Với đại lý bán lẻ xăng dầu, nghị định sửa điều kiện về cửa hàng bán lẻ. Cụ thể, đại lý, cửa hàng bán lẻ sở hữu hoặc thuê với thời hạn từ 5 năm trở lên được cấp Giấy chứng nhận cửa hàng đủ điều kiện bán lẻ xăng dầu. Trường hợp đi thuê cửa hàng bán lẻ xăng dầu, thương nhân đi thuê phải đứng tên tại Giấy chứng nhận đủ điều kiện bán lẻ xăng dầu.