Một ngày sau vụ tai nạn tàu hỏa liên hoàn khiến 288 người thiệt mạng và hơn 1 nghìn người bị thương tại quận Balasore của bang ền Đông Odisha, Ấn Độ, công tác tìm kiếm, cấp cứu người bị nạn gần như đã hoàn tất. Nhà chức trách Ấn Độ bắt đầu chuyển sang giai đoạn điều tra nguyên vụ việc nghiêm trọng này. Trong đó, quan trọng nhất là việc xác định điều gì đã khiến đoàn tàu khách Coromandel Express đổi hướng và lao vào đoàn tàu hàng, tạo ra thảm họa này.
Tai nạn bắt đầu vào khoảng 7 giờ tối ngày 2/6 khi một đoàn tàu tốc hành chở khách đang trên đường từ bang Tây Bengal tới thành phố Chennai ở bang ền Nam Tal Nadu thì bị trật bánh. Vị trí xảy ra vụ trật bánh tại quận Balasore của bang Odisha. Một số toa của đoàn tàu này đã đổ nghiêng sang đường ray bên cạnh sau sự cố. Cùng lúc đó, một đoàn hàng đang trong hành trình ngược lại đã va chạm trực diện với các toa tàu vừa gặp sự cố khiến 3 - 4 toa tàu hàng tiếp tục rơi khỏi đường ray.
Ngay trong tối 2/6, Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi cho biết người thân của mỗi nạn nhân thiệt mạng trong vụ tai nạn tàu hỏa tại Odisha sẽ nhận được một khoản tiền đền bù trị giá 200.000 rupee (tương đương 2.400 USD), còn mỗi người bị thương sẽ nhận được 50.000 rupee (600 USD).
Ngay sau khi Thủ tướng Narendra Modi tới thị sát hiện trường vụ tai nạn trong chiều 3/6, Bộ Đường sắt Ấn Độ đã lập tức mở cuộc điều tra toàn diện để tìm nguyên nhân của vụ việc. Người ta đang tập trung làm rõ vì sao đoàn tàu khách Coromandel Express lại đổi hướng– nguyên nhân trực tiếp khiến nó va chạm với đoàn tàu hàng đang ở đường ray bên cạnh. Có 2 khả năng được đặt ra lúc này. Đó là việc đoàn tàu này đã được điều khiển để chuyển hướng khi tới gần tàu hàng. Thứ hai là Coromandel Express đã bị trật bánh và lao khỏi đường ray, va chạm với đoàn tàu đối diện.
Tờ The Hindu dẫn nguồn tin của các quan chức đường sắt Ấn Độ cho biết không đoàn tàu nào trong số 3 đoàn tàu gặp nạn có trang bị thiết bị chống va chạm. Khu vực xảy ra tai nạn cũng không thuộc Hệ thống Bảo vệ Tàu hỏa Tự động Quốc gia, còn gọi là Kavach. Theo các thông tin trên tờ báo, Kavach đã được vận hành trên 1.455 km đường sắt thuộc khu vực Nam Trung bộ nước này. Các gói thầu cho hơn 2.900 km đường sắt nữa trên các khu đoạn Delhi- Mumbai và Delhi- Howrah đã được công bố, dự kiến hoàn thành lắp đặt hệ thống trong năm 2024. Kavach đã được phê duyệt áp dụng cho hơn 35.000 km đường sắt thuộc các tuyến có mật độ tàu chạy cao và các khu đoạn được sử dụng nhiều. Nhưng hệ thống này hiện chỉ được vận hành trên khoảng 4% tuyến đường đã được phê duyệt.
Tuy nhiên, ngay cả khi Kavach được sử dụng trên các tuyến đường sắt Ấn Độ, nó chỉ có tác dụng cảnh báo khi hai đoàn tàu ở cách nhau với khoảng cách vừa đủ bởi ‘tốc độ phanh khẩn cấp’. Trong thử nghiệm trước đó của hệ thống Kavach, các đoàn tàu đã dừng cách nhau ở khoảng cách 320 mét khi đang di chuyển trên cùng một đường ray. Còn trong vụ va chạm tối 2/6, tàu Coromandel Express chỉ cách đoàn tàu hàng có 120 mét khi nó đột ngột chuyển ray hoặc bị trật bánh và lao vào đoàn tàu hàng. Thông thường, các đoàn tàu cần khoảng cách từ 600 mét đến 2km để bắt đầu thực hiện lệnh phanh nhằm ngăn chặn nguy cơ đối đầu. Như vậy, ngay cả khi được sử dụng, Kavach cũng không thể ngăn tai nạn xảy ra vì khoảng cách 120 mét giữa hai đoàn tàu là quá nhỏ, không đủ để kích hoạt phanh khẩn cấp.
Hiện tại, có rất ít thông tin về tình hình sức khỏe của lái chính và phụ lái của đoàn tàu Coromandel Express. Theo các quan chức đường sắt Ấn Độ, những người này có thể sẽ cung cấp đầu mối để làm rõ nguyên nhân vụ tai nạn này.