Chính phủ vừa ban hành nghị định về vận động, tiếp nhận, phân phối và sử dụng các nguồn đóng góp tự nguyện hỗ trợ khắc phục khó khăn do thiên tai, dịch bệnh, sự cố; hỗ trợ bệnh nhân mắc bệnh hiểm nghèo, có hiệu lực từ ngày 11/12/2021.
Điểm mới của Nghị định lần này so với Nghị định cũ năm 2008 là cho phép cá nhân được tham gia vận động các nguồn đóng góp tự nguyện, kèm theo quy định cụ thể.
Theo đó, khi vận động, tiếp nhận, phân phối nguồn đóng góp tự nguyện để hỗ trợ thiên tai, dịch bệnh, sự cố, cá nhân có trách nhiệm thông báo trên các phương tiện thông tin truyền thông về mục đích, phạm vi, phương thức, hình thức vận động, tài khoản tiếp nhận (đối với tiền), địa điểm tiếp nhận (đối với hiện vật), thời gian cam kết phân phối.
Người vận động gửi văn bản đến UBND cấp xã nơi cư trú thông báo về nội dung này. Chính quyền xã sẽ lưu trữ để theo dõi và cung cấp thông tin nếu tổ chức, cá nhân đóng góp hoặc nhận hỗ trợ yêu cầu. Việc lưu trữ cũng nhằm cung cấp cho cơ quan có thẩm quyền trong trường hợp cần hướng dẫn, theo dõi, thanh tra, kiểm tra, giám sát, xử lý vi phạm.
"Người tham gia vận động phải mở tài khoản riêng tại ngân hàng theo từng cuộc vận động, để tiếp nhận, quản lý toàn bộ tiền đóng góp; bố trí địa điểm tiếp nhận, bảo quản hiện vật đóng góp; có biên nhận các khoản đóng góp bằng tiền hoặc hiện vật tiếp nhận được nếu người đóng góp yêu cầu. Cá nhân không được tiếp nhận thêm các khoản đóng góp tự nguyện sau khi kết thúc thời gian tiếp nhận đã cam kết; có trách nhiệm thông báo đến nơi mở tài khoản về việc dừng tiếp nhận các khoản đóng góp tự nguyện", Nghị định nêu rõ.
Trong trường hợp số tiền cứu trợ còn dư, người đứng ra vận động thống nhất với những người đóng góp để có phương án sử dụng, hoặc chuyển cho Mặt trận Tổ quốc các cấp thực hiện chính sách an sinh xã hội.
Người đứng ra vận động cứu trợ phải tự chi trả các chi phí liên quan đến việc này, như chi phí tiếp nhận, phân phối, sử dụng nguồn đóng góp. Nếu được người đóng góp đồng ý, cá nhân được trích kinh phí từ nguồn vận động được, nhưng phải tổng hợp và công khai.
Chính phủ yêu cầu các khoản đóng góp tự nguyện do cá nhân vận động, phân phối để khắc phục hậu quả thiên tai, dịch bệnh phải nh bạch. Người vận động cần mở sổ ghi chép đầy đủ thông tin về quá trình này, từ khâu tiếp nhận đến khi phân phối xong; công khai trên truyền thông và gửi kết quả đến UBND cấp xã nơi cư trú để niêm yết tại trụ sở trong 30 ngày.
Ngoài ra, cá nhân thực hiện vận động, tiếp nhận, phân phối nguồn đóng góp tự nguyện hỗ trợ khắc phục khó khăn do thiên tai, dịch bệnh, sự cố có trách nhiệm cung cấp thông tin theo yêu cầu của các cơ quan chức năng có thẩm quyền theo quy định của pháp luật.