Theo ông Lê Văn Phúc, Trưởng ban thực hiện chính sách BHYT (BHXH Việt Nam), Thường trực Chính phủ, đại diện các Bộ, ngành đã phân tích, mổ xẻ nguyên nhân của việc thiếu thuốc, thiếu vật tư y tế, không thể chi trả BHYT cho dịch vụ máy mượn, máy đặt. Với nguyên nhân do cơ chế chính sách, cần phải tháo gỡ về các quy định, thông tư hướng dẫn. Với nguyên nhân tổ chức thực hiện cần giải quyết về vấn đề tổ chức mua sắm, đấu thầu.
BHXH Việt Nam có trách nhiệm tổ chức thực hiện, phối hợp với các Bộ ngành, đặc biệt là Bộ Y tế để xây dựng chính sách. Theo Nghị định 63 của Chính phủ, BHXH Việt Nam tham gia vào đấu thầu, đàm phán giá thuốc từ Trung ương đến địa phương, các bệnh viện.
Ông Phúc cho biết, BHXH Việt Nam luôn yêu cầu BHXH các địa phương theo dõi sát việc đấu thầu đã hết hạn chưa, thuốc men ở các bệnh viện trong tình trạng nào để kịp thời thông báo tới UBND các tỉnh.
Thống kê mới nhất cho thấy, có 7 địa phương đã hết hạn đấu thầu từ năm 2021, nhưng đến tháng 7 này vẫn chưa mở được gói thầu cho năm 2022. Bên cạnh đó, nhiều địa phương lại chỉ đấu thầu tập trung theo đúng danh mục Bộ Y tế quy định, mà không mở rộng danh mục theo hướng dẫn của Thông tư 15 của Bộ Y tế. Vì thế, các danh mục khác lại giao về cho cơ sở y tế, bệnh viện, trong khi thời gian gần đây, việc tập trung con người ở các cơ sở này để đấu thầu rất chậm, dẫn đến tình trạng thiếu thuốc.
Một thông tin tích cực giải quyết một phần tình trạng thiếu thuốc là Bộ Y tế đã có thông báo mở được gói thầu tập trung, sẽ công bố kết quả thầu trong tháng 7/2022 này. Gói thầu của Bộ Y tế chiếm tới 10.000 tỷ đồng, bằng 1/4 số chi cho thuốc hàng năm của cả nước. Đây lại là những nhóm thuốc rất quan trọng thuộc nhóm 1, nhóm 2.
Nếu đẩy nhanh được công tác này sẽ giảm áp lực cung ứng thuốc cho các địa phương. Bên cạnh đó, đến nay, công tác đàm phán giá đã hoàn thành được 10 thuốc trong danh sách hơn 70 thuốc tham gia đàm phán giá. Ông Phúc cho biết, BHXH Việt Nam cam kết sẽ bám sát, hỗ trợ giám định và thanh toán nhanh nhất có thể”.
Tuy nhiên, theo đại diện ban thực hiện chính sách BHYT (BHXH Việt Nam), khó khăn về vật tư y tế sẽ lớn hơn. Bởi lẽ, không nhiều địa phương đấu thầu tập trung vật tư y tế, mà phụ thuộc vào các bệnh viện.
Việc mua sắm vật tư y tế cũng khó hơn so với thuốc, đang thực hiện theo Thông tư 58/2016 của Bộ Tài chính, Thông tư 14/2020 của Bộ Y tế. Các văn bản này đang gặp nhiều vướng mắc trong quá trình triển khai thực hiện.
Ông Lê Văn Phúc nêu ví dụ về việc Giám đốc Bệnh viện Bạch Mai đã mang 2 dụng cụ hút dịch mũi lên một hội nghị để nh họa về bất cập. Trong đó, một chiếc của Trung Quốc, một chiếc của Đài Loan, tiêu chuẩn kỹ thuật như nhau nằm trong cùng một nhóm, giá chênh nhau 50 nghìn đồng. Đương nhiên, loại rẻ hơn sẽ trúng thầu, nhưng trúng xong không sử dụng được vì quá cứng, gây chảy máu. Những bất cập này đã được Bộ trưởng Bộ Tài chính ghi nhận để cùng sửa đổi, tháo gỡ.
Về khó khăn chính sách liên quan máy mượn, máy đặt cũng tương tự. Bộ Y tế đang cho phép các đơn vị trúng thầu được đặt máy, cho mượn máy ở các cơ sở khám chữa bệnh mà họ trúng thầu. Phía BHXH Việt Nam đang thực hiện theo hướng dẫn như vậy và tiếp tục thanh toán.
Nhưng mới đây nhất, Bộ Y tế có công văn khẳng định lại, rằng việc máy đặt, máy mượn đó phải thực hiện theo Nghị định 151 của Chính phủ. Tức là các cơ sở sự nghiệp công không được mượn máy, cho các công ty bên ngoài đặt máy để phụ thuộc hóa chất vào các công ty này.
Theo ông Lê Văn Phúc, BHXH Việt Nam đã có văn bản gửi Bộ Y tế xin ý kiến hướng dẫn sau khi có công văn của Bộ Tài chính. Bộ Y tế đã có báo cáo lên Chính phủ, sắp tới liên ngành sẽ tiếp tục ngồi lại với nhau để giải quyết sớm nhất vấn đề vướng mắc, để đảm bảo quyền lợi cho người dân có thẻ BHYT./.