Tôi muốn nhấn mạnh đến Hà Nội và nhiều đô thị khác, bởi trong suốt năm 2024, chúng ta đã nhiều lần nói đến quy định thu gom rác thải đã được trì hoãn việc thi hành, thì ngày 1/12/2024 (cách đây hơn 6 tháng) là thời điểm các chính quyền đô thị và các địa phương phải có nghĩa vụ hoàn tất phương án thu gom và xử lý rác theo quy định của Luật bảo vệ môi trường.
Đồng thời, người dân phải có phương án phân loại rác sinh hoạt và nếu không phân loại rác sinh hoạt, theo quy định của pháp luật sẽ bị xử lý vi phạm hành chính.
Thời điểm hiện tại, những đô thị như Hà Nội, TP.HCM và nhiều đô thị khác, việc thu gom, xử lý rác sinh hoạt không có biến chuyển nào. Ví dụ ở Hà Nội, tôi thấy một vài nơi trước đây là điểm thu gom rác, thì giờ được quây lại bằng một số tấm bạt in dòng chữ “Nơi thí điểm thu gom rác sinh hoạt”. Đó không phải là một giải pháp lâu dài. Chúng tôi cũng không nghe thấy một kế hoạch hành động nào của chính quyền thành phố đối với việc có phương án thu gom và xử lý rác.
Ở các trục đường chính, các khu dân cư, người thu gom rác vẫn phải đẩy từng xe rác đến nơi tập kết, các xe rác vẫn đầy đến ngọn, các xe rác vẫn chạy “tung tăng” khắp nơi trong thành phố và rác có thể rơi vãi ngoài đường bất kỳ lúc nào.
Tôi nghĩ, đã đến lúc chính quyền thành phố cần phải coi đây là một việc quan trọng. Tổng bí thư Tô Lâm khi làm việc với UBND Tp. Hà Nội từ tháng 11/2024, cũng đã nhấn mạnh một số việc, trong đó có chấn chỉnh môi trường, thu gom rác, việc hạn chế và tiến tới thành phố sạch hơn, loại bỏ bớt yếu tố ô nhiễm do bụi. Cho đến bây giờ, kể cả việc đánh giá, đưa ra các giải pháp cho tình trạng đó vẫn chưa có.
Một việc khác thành phố có vẻ sốt sắng hơn, nhưng chưa thể triển khai được, đó là việc cấp bổ sung nước từ sông Hồng vào hồ Tây để cải thiện chất lượng nước hồ Tây. Sau khi thành phố kiến nghị, Chính phủ đã trả lời đó là công việc của thành phố, thuộc thẩm quyền thành phố, nhưng cũng không thấy có thêm một tiến triển nào được chia sẻ cho công chúng.
Tôi nghĩ, với Hà Nội, chắc chắn trong nhiều hoạt động để triển khai, nghiên cứu về công nghệ, đổi mới sáng tạo về chuyển đổi số, thì một trong những điều có thể làm, đó chính là hiện đại hóa hệ thống thu gom rác, tái tổ chức hệ thống thu gom và xử lý rác, phân loại rác tại nguồn, hệ thống thu gom rác cần phải có cách tiếp cận hiện đại hơn.
Ví dụ, cần giúp người dân có thùng rác phân loại trong các khu dân cư và các trạm trung chuyển di động, hoặc loại bỏ các phương tiện lạc hậu như xe kéo thay bằng xe ép rác cỡ nhỏ nó để phù hợp với điều kiện của Hà Nội. Hoặc dùng xe điện, xe ba bánh để phù hợp với ngõ phố.
Có rất nhiều thứ mà tôi nghĩ chính quyền phải làm và bắt đầu phải có một kế hoạch, một chiến lược, phải coi đây là một công việc quan trọng mà thành phố phải làm. Mặc dù đã 7-8 tháng, sau khi Tổng bí thư Tô Lâm nêu vấn đề đó với chính quyền Hà Nội, và đã hơn 6 tháng kể từ khi các quy định pháp luật yêu cầu chính quyền thành phố phải làm như vậy, nhưng chúng ta vẫn nên hy vọng có thể một lúc nào đó chúng ta sẽ được nghe về những bước đi cụ thể của chính quyền thành phố Hà Nội./.