Hệ sinh thái giao thông công cộng (Bài 4): Xây dựng hệ sinh thái, bắt đầu từ đâu?

Nghe nội dung chi tiết tại đây:

Các chuyên gia đều cho rằng, để xây dựng hệ thống GTCC thân thiện với môi trường, cần bắt nguồn từ việc điều chỉnh kip thời Quy hoạch GTVT tại các đô thị như Hà Nội và TP. HCM, trong đó phải đảm bảo nguyên tắc kết nối liên thông và đẩy mạnh vận tải hành khách công cộng làm tiền đề phát triển GTVT xanh. (Ảnh: Lao động thủ đô)

Đề cập nguyên tắc xây dựng hệ thống giao thông công cộng thân thiện với môi trường, TS Phạm Hoài Chung, Giám đốc Trung tâm giao thông đô thị, Viện chiến lược phát triển GTVT cho rằng, trước hết cần triển khai đồng bộ, đa dạng hoá loại hình phương tiện vận tải hành khách công cộng như metro, xe buýt, tramway…; phát triển phương tiện phương tiện vận tải hành khách công cộng sử dụng nhiên liệu sạch như: CNG, LPG, điện; phát triển xe đạp.

Đồng thời phải tiết kiệm thời gian đi lại thực tế thông qua các giải pháp giảm ùn tắc, cải tạo hạ tầng, ứng dụng giao thông thông minh. Cùng với đó, phải giảm chi phí đi lại, tăng độ an toàn khi tham gia giao thông đô thị… TS Phạm Hoài Chung nói:

"Tôi cho rằng chúng ta cần phải bắt đầu từ việc rà soát, điều chỉnh quy hoạch phát triển giao thông đô thị tại các đô thị lớn một cách phù hợp, bởi vì hiện nay tiến độ các dự án giao thông đô thị đã thay đổi, như đường sắt đô thị thì tiến độ đã không phù hợp. Đối với các dự án trọng điểm này thì cần phải có giải pháp mạnh mẽ hơn để đáp ứng được tiến độ. Tiếp đó là đối với phương tiện tham gia giao thông đô thị thì cần nghiêm cấm và ban hành chế tài xử phạt mạnh, thu hồi thậm chí tiêu huỷ đối với phương tiện gây ô nhiễm môi trường."

Thạc sĩ Vũ Anh Tuấn, Trường đại học Công nghệ GTVT cho rằng, cần bắt đầu từ bài toán nghiên cứu quy hoạch tổng thể. Giống như hiện nay 2 dự án đường sắt đang triển khai ở Hà Nội, về mặt xây dựng kiến trúc vật lý của hệ thống đó không phải là vấn đề khó, nhưng khi triển khai xây dựng hệ thống đó mới nảy sinh rất nhiều vấn đề, đặc biệt là việc kết nối và tiếp cận giao thông cho người đi bộ. Bởi hiện nay các hệ thống chúng ta đang thiết kế chỉ quan tâm nhiều đến việc kết nối từ điểm này đến điểm khác mà bỏ quên vấn đề tiếp cận hoặc chưa đặt sự quan tâm đúng mức cho vấn đề tiếp cận:

"Vì thời gian hiện nay dành cho việc tiếp cận đầu cuối trong chuyến đi vận tải công cộng đang chiếm tỷ lệ khá cao, khoảng 50% tổng thời gian chuyến đi nên nếu chúng ta có cải thiện vấn đề kết nối, tăng vận tốc lên mà không cải thiện vấn đề tiếp cận thì tổng thời gian đi lại của chúng ta bằng vận tải công cộng cũng không cải thiện được nhiều."

Chuyên gia giao thông Phan Lê Bình cũng cho rằng, để xây dựng hệ thống giao thông công cộng thân thiện với môi trường, trước hết phải dành lại vỉa hè cho người đi bộ. Theo ông Bình, khi nói đến giao thông công cộng chúng ta thường hiểu và hay hình dung là xe buýt, tàu điện trên cao, tàu điện ngầm, nhưng để hành khách sử dụng được hệ thống giao thông công cộng, người ta luôn phải đi bộ:

"Nếu không đi bộ được thì người ta không muốn dùng giao thông công cộng. Cho nên dành lại vỉa hè cho người đi bộ là bước đầu tiên. Thứ 2, xác lập rõ mối quan hệ ưu tiên giữa giao thông công cộng và giao thông cá nhân. Ví dụ, ngoài đường BRT, lập thêm 6-7 tuyến đường ưu tiên cho xe buýt trong giờ cao điểm và những làn đường đó xe buýt có quyền ưu tiên, các xe khác không được đi vào trong giờ cao điểm. Thực thi triệt để việc đó khiến cho người ta rất khó đi lại bằng phương tiện cá nhân, khi đó người ta mới chuyển sang giao thông công cộng."

Các chuyên gia cũng cho rằng, một trong những vấn đề quan trọng để có được hệ thống giao thông công cộng tốt, thân thiện với môi trường, ngoài việc quy hoạch tổng thể tốt, có giải pháp kết nối đồng bộ tốt, chúng ta cần có cơ chế triển khai thực hiện nó thống nhất, nhuần nhuyễn, phối hợp được các đơn vị quản lý có liên quan, đặc biệt là 2 đơn vị đầu não gồm đơn vị quản lý tài nguyên đất và không gian đô thị và đơn vị quản lý hệ thống giao thông vận tải.

Thực tế ở các nước đều áp dụng mô hình tích hợp sử dụng đất và giao thông vận tải. Như vậy, khi không gian sử dụng đất, không gian ngầm, hạ tầng kỹ thuật ngầm xung đột với hệ thống giao thông vận tải thì việc xử lý các vấn đề gặp phải sẽ dễ thực hiện, tránh trường hợp như ở nước ta hiện nay, có những ý tưởng không thể triển khai được do ràng buộc và những vấn đề về phối hợp thực thi của các cơ quan liên quan còn yếu kém.

>>> Hệ sinh thái giao thông công cộng (Bài 2): Các chiến dịch vỉa hè vẫn chỉ là... chiến dịch

>>> Hệ sinh thái giao thông công cộng (Bài 3): Thiếu phương án kết nối các loại hình

>>> Hệ sinh thái giao thông công cộng (Bài 1): Khi các dự án Metro lỗi hẹn “kinh niên”