Giải pháp nào để cải thiện và hiện đại hóa công tác thu gom rác?

XE MÁY CÀY, MÁY KÉO ĐANG THU GOM RÁC TRONG ĐÔ THỊ

Diễn đàn 91, phát sóng trực tiếp lúc 16h-17h, thứ Bảy (28/05/2022) trên tần số FM91 của Kênh VOV Giao thông Hà Nội và TP. HCM với chủ đề: "Công nghệ thu gom rác còn lạc hậu đến bao giờ?"

Đừng quên chia sẻ ý kiến của bạn với chủ đề của chương trình qua Hotline: 024.37.91.91.91 và qua Fanpage: VOV Giao Thông.

Nhiều người dân TP.Biên Hòa, tỉnh Đồng Nai lâu nay bức xúc và nhiều lần phản ánh về tình trạng đơn vị thu gom rác sử dụng phương tiện vận chuyển không đạt chuẩn, thậm chí dùng xe máy cày, máy kéo, xe tự chế để thu gom, chứa rác dẫn đến tình trạng rác thải rơi vãi bừa bãi, nước rỉ rác chảy ra đường trong quá trình thu gom, vận chuyển.

Chị Nguyễn Thị Thu, người dân ở phường Tân Tiến, TP.Biên Hòa cho biết, khổ nhất là khi sang rác, các xe ba gác này phải đổ rác xuống lòng đường, rồi nhân viên vệ sinh lại dùng xẻng hốt lên xe ép rác. Việc thu gom không cẩn thận khiến rác vương vãi cả một đoạn đường và nước rỉ rác chảy tràn lan.

"Thu gom rác toàn kéo lê bằng những chiếc xe Honda, những chiếc xe tải đi gom rác thì nhỏ, không đủ hiệu quả, nó gom không hết, ngày nào cũng để lại, sáng nó hôi, mùi kinh khủng khiếp", chị Thu nói.

Mỗi ngày làm nhiệm vụ thu gom khoảng 5-6 tấn rác sinh hoạt trên địa bàn quận Bình Tân, TP.HCM, đại diện Doanh nghiệp tư nhân thu gom rác Phạm Văn Phúc cho biết, hiện nay nhiều con hẻm nhỏ không được trang bị thùng chứa rác nên người dân để rác thành đống.

Trong khi xe lấy rác không vào được nên nhân viên vệ sinh phải rất vất vả để mang rác ra đường lớn cho lên xe:

"Mình kéo rồi mình còn phải nghỉ mệt nữa, kéo một đoạn dài quá đâu có kéo được, nhiều khi phải nghỉ 2, 3 lần mới ra được đầu hẻm nên kéo ra rất mất thời gian. Lấy ra lại chờ xe ép bên môi trường mấy tiếng đồng hồ nữa mới được đổ", đại diện Doanh nghiệp tư nhân thu gom rác Phạm Văn Phúc nói  

Mong muốn của đơn vị này là được vay vốn ưu đãi dành cho các cơ sở thu gom, vận chuyển chất thải sinh hoạt để nâng cấp phương tiện, trang thiết bị.

Trong khi đó, tại nhiều khu chung cư ở Hà Nội, các hộ gia đình dù có phân loại rác tại nhà nhưng khi cho vào một ống rác chung, khi rơi xuống lại tung tóe, lẫn lộn trong hầm chứa rác.

Đường thu gom rác, vận chuyển rác chính là đường nội bộ của chung cư khiến nhiều cư dân phải tiếp xúc trực tiếp với nguồn ô nhiễm.

Anh Quang Phúc, cư dân sinh sống tại 1 khu chung cư trên đường Minh Khai, Hà Nội cho biết đã nhiều lần kiến nghị xử lý vấn đề này nhưng chưa có kết quả:

"Việc thu gom rác vẫn làm theo cách cũ, nhân viên vệ sinh dùng phương tiện thô sơ để vào tận sân chung cư thu gom rác nên vương vãi, mất vệ sinh chung của chung cư, người dân rất khó để đi tập thể dục xung quanh với rác thải vương vãi".

Đứng trước thực trạng này, PGS TS Bùi Thị An, Viện trưởng Viện Tài nguyên, Môi trường và Phát triển Cộng đồng nhấn mạnh, các quy định trong Luật Bảo vệ môi trường đã nêu rõ những yêu cầu về an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường trong quá trình thu gom rác.

Song thực tế, vi phạm vẫn phổ biến. Theo bà An, nguyên nhân nằm ở sự lạc hậu, thiếu đồng bộ, thiếu quản lý, giám sát trong tác này:

"Chúng ta không đến mức thiếu tiền để mua các phương tiện thu gom rác nên có lẽ nguyên nhân chính nằm ở sự quan tâm chưa đầy đủ và chưa hết trách nhiệm của chính quyền địa phương. Vấn đề này cần được quan tâm bằng cách rà soát xem nơi nào đang tồn tại để khắc phục ngay”.

CHỈ VẬN CHUYỂN KHI RÁC ĐƯỢC PHÂN LOẠI TẠI NGUỒN

Thu gom, xử lý rác thải đảm bảo hiệu quả vẫn luôn là bài toán hóc búa, nhất là ở khu vực đô thị. Hiện nay khi lượng rác thải phát sinh ngày càng nhiều, áp lực lên môi trường ngày càng tăng thì việc nâng cao hiệu quả công tác thu gom rác càng trở nên cấp bách.

Xung quanh những vướng mắc cùng những giải pháp để nâng cao hiệu quả trong việc thu gom, xử lý rác thải, PV VOV Giao thông đã có cuộc trao đổi cùng PGS.TS. Vũ Thanh Ca - Giảng viên cao cấp Khoa Môi trường, Đại học Tài nguyên và Môi trường Hà Nội.

PV: Để nâng cao hiệu quả công tác thu gom rác cần những điều kiện gì?

PGS.TS. Vũ Thanh Ca: Ngay cả tại thủ đô Hà Nội, việc thu gom rác rất luộm thuộm, những điểm tập kết rác cạnh đường bẩn thỉu ảnh hưởng đến sức khỏe người dân và sức khỏe của những người thu gom rác.

Vì thế, đối với các đô thị lớn, cần triển khai một cách đồng bộ nhiều giải pháp như phải có quy định rõ ràng về việc phân loại rác thải.

Chúng ta cần phải học tập kinh nghiệm ở các nước tiên tiến, ví dụ như ở Nhật Bản, họ đặt các thùng rác với những màu sắc khác nhau và chỉ thu gom những rác đã được phân loại vào những ngày khác nhau trong tuần.

Nếu chúng ta không triển khai sớm việc này để thay đổi ý thức của người dân thì sẽ tốn thêm rất nhiều thời gian để thay đổi và chúng ta rất khó để cải thiện công tác thu gom rác.

Thành phố phải đầu tư một hệ thống hạ tầng đầy đủ để phân loại được rác ở những nơi công cộng cũng như tại hộ gia đình đồng thời có các loại phương tiện để vận chuyển những loại rác khác nhau.

PV: Vậy các đô thị có thể sớm triển khai những giải pháp nào để cải thiện và hiện đại hóa công tác thu gom rác?

PGS.TS. Vũ Thanh Ca: Các đô thị cần xây dựng quy định chặt chẽ, đơn giản và phổ biến cho người dân những quy định về phân loại rác; đồng thời có đội ngũ thu gom, vận chuyển rác thải có đầy đủ năng lực và được trả công xứng đáng.

Theo nguyên tắc người gây ô nhiễm thì phải trả tiền nên đầu tiên cần phải tính lại phí cho việc thu gom rác để đảm bảo tính đúng, tính đủ để đảm bảo công tác thu gom, vận chuyển, xử lý rác.

Khi có đội ngũ thu gom rác được đào tạo, có trách nhiệm thì mới có thể yêu cầu người dân phân loại rác tại nguồn và chỉ vận chuyển loại rác đã được phân loại theo thời gian biểu quy định.

Các đô thị cần đầu tư cơ sở hạ tầng phù hợp, đặc biệt là phương tiện vận chuyển rác thải, bố trí thùng rác, thậm chí lắp đặt camera giám sát để phạt nặng những người không tuân thủ quy định về tập kết rác để đảm bảo vệ sinh môi trường.

PV: Xin cảm ơn ông!

CÔNG NGHỆ THU GOM RÁC CÒN LẠC HẬU ĐẾN BAO GIỜ?

Theo Tổng cục Môi trường, hiện nay mỗi ngày cả nước phát sinh khoảng 60.000 tấn rác, trong đó, rác thải đô thị chiếm khoảng 60%. Theo dự báo, đến năm 2025, tỷ lệ phát sinh chất thải rắn sinh hoạt tăng 10 - 16%/năm.

Riêng các TP lớn như Hà Nội và TP Hồ Chí Minh, mỗi ngày sẽ phát sinh từ 7.000 - 9.000 tấn rác thải. Trong khi công nghệ thu gom rác hiện nay rất lạc hậu dẫn đến kém hiệu quả, gây mất vệ sinh và ô nhiễm môi trường nghiêm trọng.

Vậy, công nghệ thu gom rác còn lạc hậu đến bao giờ? Giải quyết bài toán này cần thay đổi từ đâu?

Diễn đàn 91, từ 16h đến 17h, thứ Bảy ngày 28/05/2022, trên VOVGT FM91 và vovgiaothong.vn