Đưa xe điện vào đời sống: Nhiều thách thức nhưng cũng lắm cơ hội

Nghe nội dung chi tiết tại đây:

Sau gần 2 tháng tìm hiểu thông tin trên các phương tiện truyền thông cũng như thảo luận với người thân, bạn bè thì bạn Trần Ngọc Anh Khoa (ngụ thành phố Thủ Đức) đã quyết định bán chiếc xe tay ga cũ đã đi nhiều năm, bù thêm tiền để rước về chiếc xe máy điện trị giá hơn 20 triệu đồng.

Sau vài ngày trải nghiệm thực tế, Khoa cảm thấy hoàn toàn hài lòng về chiếc xe xanh mình vừa sở hữu:

"Thứ nhất là xăng lên cao quá. Thứ hai là chung cư em ở có chỗ sạc xe điện miễn phí. Em thấy xe điện chạy rất êm, thoải mái và không bị nóng chân như đi xe xăng.

Nếu so sánh xe này với xe xăng thì chi phí bảo trì rất là thấp, do đó em quyết định mua xe điện, xem như đón đầu xu thế".

Cũng quyết định đổi sang dùng xe máy điện hơn 1 năm nay chị Lê Thị Ngọc Mai (ngụ quận Bình Thạnh, TPHCM) tương đối hài lòng với chiếc xe đang sử dụng vì những ưu điểm của loại phương tiện này. Tuy nhiên niềm vui chưa thực sự trọn vẹn với người phụ nữ trung niên này chính là việc hơn 1 lần phải dẫn bộ vì xe hết pin dọc đường:

"Nỗi lo lớn nhất của tôi là xe hết bình đột ngột trên đường đi làm về, vừa mệt vì phải dẫn bộ quãng đường xa và trông chờ vào sự hảo tâm của một số quán cà phê dọc đường cho sạc điện nhờ, tuy nhiên không phải lúc nào cũng may mắn".

Sau một thời gian sử dụng, quan sát và hỗ trợ nhiều người khắc phục sửa chữa xe điện, anh Nguyễn Thành Trung – chuyên gia xe điện tại TP.HCM cho rằng xe đạp điện, xe máy điện ngày càng được sử dụng phổ biến hơn vì các nhà sản xuất đã cải tiến khá nhiều về kiểu dáng, hiệu năng lẫn sự an toàn.

Tuy nhiên, anh Trung cho rằng để có thể giữ giá bán hợp lý nên hầu hết xe điện hiện nay vẫn sử dụng ắc quy chì và động cơ trên bánh, và đây cũng chính là những nhược điểm khiến người dùng băn khoăn:

"Bình ắc quy bất tiện vì phải sạc rất lâu, sau khi đi về phải đợi nguội bình thì mới sạc được, điện của bình ắc quy thì rất ít, đi được vài chục cây là hết bình mà hết cũng bất tử, mình không biết chính xác được. Tuổi thọ ắc quy cũng rất kém, sau 1 năm sử dụng thì dung lượng giảm rất nhiều.

Cái khó nữa là khi bể vỏ hay lủng bánh xe, hầu hết các tiệm sửa xe ở Sài Gòn đều không vá được vỏ xe điện, họ rất ngại xe điện vì motor nằm liền với vành xe nên bất tiện lắm".

Anh Nguyễn Khánh Hưng – admin group Người dùng xe điện Việt Nam và cũng là đồng sáng lập cơ sở nâng cấp xe điện Brolab (quận Tân Phú, TP.HCM) cho biết dù đã xuất hiện khá lâu với những ưu khuyết điểm vốn có nhưng xe điện nói chung và xe máy điện nói riêng thực sự bùng nổ trong vài tháng trở lại đây, nhất là sau khi 1 doanh nghiệp lớn tung ra chương trình hỗ trợ giá cho người dùng:

"Thị trường xe điện nước ta có từ hàng chục năm trước từ những chiếc xe điện Trung Quốc được nhập về nhưng chất lượng không cao. Từ khi Vinfast ra đời thì đã thay đổi hoàn toàn định nghĩa về xe điện, có những chiếc xe điện rất chỉnh chu tiệm cận với xe xăng.

Kể từ sau Tết Nguyên Đán khi giá nguyên liệu tăng cao thì lượng khách hàng bùng nổ rất lớn, nó làm tụi em choáng ngợp và chưa kịp chuẩn bị tinh thần".

Mới đây, TPHCM đã đưa vào hoạt động tuyến xe buýt điện đầu tiên với tổng lộ trình dài 29km từ bến xe buýt Sài Gòn (quận 1) đến khu đô thị Vinhomes Grandpark) thành phố Thủ Đức.

Tương tự với các xe buýt điện được đưa vào vận hành trước đó tại Hà Nội, những chiếc xe buýt điện lăn bánh trên đường phố TP.HCM có thiết kế hiện đại, thân thiện với môi trường, không tiếng ồn, không mùi nhiên liệu và có khả năng hỗ trợ cho người già, người khuyết tật.

Sở giao thông vận tải TP.HCM cho biết tất cả xe buýt điện đều được trang bị hệ thống máy tính trên xe, hành vi của lái xe được giám sát bằng camera AI, quản lý thông qua ứng dụng và tất cả dữ liệu được truyền về các ứng dụng quản lý trên hệ thống máy chủ. Hành khách đi xe có thể sử dụng wifi, cổng sạc điện thoại và theo dõi thông tin lộ trình, điểm đến qua các màn hình Led.

Là một trong những hành khách đầu tiên được trải nghiệm xe buýt điện tại TP.HCM, ông Lê Đức Hùng (65 tuổi, ngụ quận Tân Bình) cho biết xe buýt điện đã cải thiện đáng kể những khuyết điểm của xe buýt truyền thống:

"Tôi thấy êm hơn, gần như không có độ xóc, trước hết là ủng hộ cho môi trường, giảm khí thải. Thứ hai là hi vọng xe này được phát triển nhiều hơn thay thế cho xe chạy dầu".

Qua thống kê, TP.HCM hiện đang thải ra khoảng 38,5 triệu tấn khí CO2 mỗi năm, chiếm khoảng 16% lượng phát thải quốc gia. Trong đó nguồn phát thải từ lĩnh vực giao thông chiếm đến 45%, do đó việc xanh hóa hệ thống phương tiện giao thông công cộng nói riêng và hoạt động giao thông nói chung được xem là một nhiệm vụ quan trọng.

Ông Lê Hòa Bình – phó chủ tịch thường trực UBND TP.HCM cho rằng việc xanh hóa hoạt động giao thông, khuyến khích hỗ trợ người dân sử dụng xe điện được cụ thể hóa tại Nghị quyết Đảng bộ TP.HCM lần thứ XI nhiệm kỳ 2020-2025, nhằm đưa TP.HCM trở thành đô thị thông minh vào năm 2025:

"Xu hướng phát triển giao thông xanh, thông minh đang là hướng đi đúng đắn để tạo ra sự phát triển bền vững, đây là mục tiêu hướng tới của cả thế giới, TP.HCM nói riêng và Việt Nam nói chung cũng không tách rời xu hướng này. Từng bước chúng ta sẽ chuyển động việc này, qua đó góp phần tạo nên thói quen cho người dân thành phố tham gia giao thông công cộng nhiều hơn, thích thú hơn.

Đây cũng là cam kết của TP.HCM, Việt Nam với Ngân hàng thế giới về việc sử dụng các phương tiện không ô nhiễm môi trường, tránh khí thải nhà kính"

Có thể nói xe điện đã đang và sẽ nhận được nhiều sự quan tâm của các nhà làm chính sách lẫn người dùng trong nước, tuy nhiên theo tiến sĩ chuyên gia kinh tế Nguyễn Minh Phong thì để loại phương tiện này đến được với nhiều người hơn thì cần phải tháo gỡ kịp thời những bất cập:

"Việc sử dụng xe điện với giá rẻ sẽ được khuyến khích hơn cũng như được phát triển hơn nếu giải quyết được những vấn đề người tiêu dùng quan tâm như nơi nạp điện, các dịch vụ tiện ích, sửa chữa, thay thế accu phải được phổ biến, tiện lợi, nhanh chóng và giá cả phải cạnh tranh".

Liên quan đến vấn đề này, cùng đến với bài bình luận với tiêu đề “Điện hóa phương tiện giao thông – đừng chỉ dừng ở những cuộc dạo chơi”.

Ô nhiễm môi trường nói chung và ô nhiễm từ hoạt động giao thông nói riêng đã và đang trở thành mối quan tâm hàng đầu của cả thế giới. Việc nhanh chóng tìm ra giải pháp hạn chế phát thải nhà kính vừa là trách nhiệm vừa là cơ hội để các quốc gia lẫn doanh nghiệp ghi dấu trên bản đồ “xanh hóa”.

Không phải đợi đến khi giá “vàng đen”- xăng dầu liên tục “lập kỷ lục về giá” thì khái niệm xe sử dụng nhiên liệu sạch (hay xe điện) cũng đã nhận được sự quan tâm rất lớn từ nhiều quốc gia lẫn các ông lớn trong lĩnh vực giao thông, công nghệ.

Hàng trăm tỷ đô la đã được các nhà sản xuất ô tô hàng đầu thế giới cam kết chi ra để phát triển công nghệ, phương tiện sử dụng điện trong ngắn hạn. Kèm theo đó là hàng loạt chính sách ưu đãi chưa từng có của các quốc gia lớn để hạn chế thấp nhất việc lệ thuộc vào nhiên liệu hóa thạch truyền thống.

Dù còn khá non trẻ với những bước khởi động có phần dè dặt, song xu hướng sử dụng xe điện tại Việt Nam nhìn chung đang có sự tăng trưởng đáng khích lệ cả về số lượng lẫn nhận thức của người dùng.

Với các ưu điểm vượt trội về vận hành, tiết kiệm chi phí và quan trọng nhất là thân thiện với môi trường thì những chiếc xe điện đang dần xuất hiện nhiều hơn trong kế hoạch chi tiêu của người Việt. 

Quan trọng là xe điện được xem là mục tiêu quan trọng trong chính sách phát triển giao thông chung của cả nước.

Tuy vậy, để có thể đạt được mục tiêu đề ra là thay thế được xe sử dụng động cơ đốt trong thì ngành sản xuất xe điện nước ta cần phải vượt qua những thử thách không hề đơn giản về cơ sở hạ tầng, quy chuẩn chất lượng, yêu cầu an toàn và quan trọng hơn là thay đổi được thói quen hay đúng hơn là nhận thức của người sử dụng trong nước.

Không ít ý kiến cho rằng xe điện là cuộc chơi của những ông lớn công nghệ, là cuộc cạnh tranh để chia lại thị phần của các tập đoàn ô tô hàng đầu hay là cuộc chạy đua của các quốc gia nhằm thoát khỏi sự lệ thuộc vào dầu mỏ - nguồn tài nguyên đang dần ít đi…Tuy nhiên, thực tế xe điện là xu hướng của giao thông hiện đại và văn minh mà Việt Nam đang hướng tới.

Do vậy công tác quản lý nhà nước, sự phát triển của ngành phải được quan tâm toàn diện mang tính lâu dài và có tầm nhìn để gỡ khó cho những bất cập, hạn chế hiện nay. Chứ không chỉ dừng lại ở “những cuộc dạo chơi” hay một phong trào mang tính nhất thời, không có mục tiêu rõ ràng.