Giải bài toán cơ chế cho doanh nghiệp Nhà nước

Sự kiện tập trung đánh giá những điểm nghẽn, đề xuất giải pháp để doanh nghiệp Nhà nước (DNNN) thực sự phát huy vai trò trụ cột và dẫn dắt trong nền kinh tế.

Tại diễn đàn, nhiều chuyên gia nhận định DNNN đang nắm giữ vị trí chiến lược trong các ngành trọng yếu như năng lượng, hạ tầng, viễn thông, logistics và an ninh - quốc phòng. Dù số lượng giảm theo lộ trình tái cơ cấu, nhưng quy mô vốn, tài sản và sức ảnh hưởng của khu vực này vẫn rất lớn. Các tập đoàn, tổng công ty như EVN, PVN, Viettel, VNPT, Mobifone hay Vietnam Airlines tiếp tục giữ vai trò then chốt, đóng góp đáng kể vào GDP, thu ngân sách và ổn định kinh tế – xã hội.

Tuy nhiên, hiệu quả hoạt động của nhiều đơn vị vẫn chưa tương xứng với nguồn lực được giao. Một số DNNN chậm đổi mới quản trị, chậm chuyển đổi số, chưa có cơ chế tạo động lực cho nhà quản lý và người lao động. Việc ra quyết định đầu tư, tài chính thường bị ràng buộc bởi thủ tục phê duyệt nhiều tầng nấc, dẫn tới chậm trễ, giảm khả năng nắm bắt cơ hội. Không ít doanh nghiệp vận hành cục bộ, chưa hình thành các chuỗi giá trị hoặc hệ sinh thái liên kết mạnh mẽ với khu vực tư nhân.

Tại diễn đàn, bà Nguyễn Thu Thủy, Phó Cục trưởng, Cục Phát triển Doanh nghiệp Nhà nước (Bộ Tài chính) cho rằng, quan điểm chỉ đạo của Đảng qua các thời kỳ đều khẳng định vai trò của DNNN là lực lượng vật chất quan trọng của kinh tế Nhà nước, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế và thực hiện tiến bộ, công bằng xã hội; DNNN tập trung vào những lĩnh vực then chốt, thiết yếu; những địa bàn quan trọng và quốc phòng, an ninh; những lĩnh vực mà doanh nghiệp thuộc các thành phần kinh tế khác không đầu tư.

Trong bối cảnh khoa học công nghệ, phát triển kinh tế tư nhân và hội nhập quốc tế được xác định là các thành tố quan trọng của "Bộ tứ trụ cột" tạo nền tảng, động lực mạnh mẽ cho phát triển kinh tế - xã hội, DNNN có trách nhiệm tiên phong dẫn đầu trong đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số và phục hồi nền kinh tế; tăng cường liên kết, kết nối giữa DNNN với tổ chức kinh tế tập thể và doanh nghiệp tư nhân. Thực hiện cơ cấu lại, đổi mới doanh nghiệp Nhà nước theo cơ chế thị trường, kiên quyết cổ phần hóa, bán vốn tại những doanh nghiệp mà Nhà nước không cần nắm hoặc không cần giữ cổ phần, vốn góp chi phối; đồng thời xử lý triệt để, bao gồm cả việc cho phá sản các doanh nghiệp Nhà nước yếu kém.

Tham luận tại Diễn đàn, ông Nguyễn Tất Thái, Phó Vụ trưởng Vụ Dự báo, thống kê - ổn định tiền tệ, tài chính (NHNN) nhắc lại mục tiêu của Nghị quyết số 12-NQ/TW về "Cơ cấu lại, đổi mới và nâng cao hiệu quả doanh nghiệp Nhà nước trên nền tảng công nghệ hiện đại, năng lực đổi mới sáng tạo, quản trị theo chuẩn mực quốc tế, nhằm huy động, phân bổ và sử dụng có hiệu quả các nguồn lực xã hội, bảo toàn, phát triển vốn Nhà nước tại doanh nghiệp để doanh nghiệp Nhà nước giữ vững vị trí then chốt và là một lực lượng vật chất quan trọng của kinh tế Nhà nước, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế và thực hiện tiến bộ, công bằng xã hội".

Theo ông Thái, Tổng Bí thư Tô Lâm đã nhấn mạnh về định hướng phát triển đất nước trong giai đoạn mới, trong đó, KTNN vẫn giữ vai trò chủ đạo, trong đó tài nguyên, đất đai, khoáng sản thuộc sở hữu Nhà nước, là nền tảng phát triển. Chú trọng phát triển khoa học công nghệ, chuyển đổi số, nông nghiệp và xuất khẩu, đồng thời bảo đảm an sinh xã hội và tự chủ quốc phòng, nhằm xây dựng một mô hình phát triển bền vững, toàn diện và hiện đại cho Việt Nam trong kỷ nguyên mới.

Phát biểu khai mạc Diễn đàn, Ủy viên Trung ương Đảng, Tổng Giám đốc Đài Tiếng nói Việt Nam (VOV) Đỗ Tiến Sỹ cho biết, Diễn đàn "Doanh nghiệp Nhà nước: Nâng cao năng lực cạnh tranh và vai trò dẫn dắt" mang ý nghĩa thời sự và thiết thực trong bối cảnh đất nước đang đẩy mạnh công cuộc đổi mới mô hình tăng trưởng, cơ cấu lại nền kinh tế và hội nhập ngày càng sâu rộng với khu vực và thế giới.

"Chúng ta mong muốn diễn đàn trở thành nơi hội tụ trí tuệ, nơi kết nối các nhà quản lý, chuyên gia, nhà nghiên cứu và cộng đồng doanh nghiệp, để cùng đóng góp vào chiến lược phát triển DNNN theo hướng hiện đại, minh bạch và bền vững. Với sự tham dự của các diễn giả, chuyên gia kinh tế, các nhà quản lý, nhà hoạch định chính sách, cùng đại diện các tập đoàn, DNNN chủ lực, tôi tin tưởng rằng diễn đàn hôm nay sẽ có nhiều ý kiến đóng góp sâu sắc, góc nhìn mới mẻ và kiến nghị xác đáng, góp phần xây dựng các giải pháp khả thi để nâng cao hiệu quả, năng lực cạnh tranh và vai trò dẫn dắt của DNNN trong giai đoạn phát triển mới", Tổng Giám đốc VOV Đỗ Tiến Sỹ nhấn mạnh./.