Đào tạo, sát hạch lái xe ở Việt Nam: Quá nhiều bất cập, lỏng lẻo! (Bài 4): 'Chống trượt' có cả trong lý thuyết và thực hành

Ông Trần Quốc Tuấn, Phó Vụ trưởng Vụ phương tiện và người lái, Tổng cục Đường bộ Việt Nam thừa nhận điều này trong cuộc trao đổi với VOV Giao thông về thực trạng công tác sát hạch, cấp giấy phép lái xe hiện nay.

>>> Đào tạo, sát hạch lái xe ở Việt Nam: Quá nhiều bất cập, lỏng lẻo! (Bài 3): Những nơi học viên phải… khóc trên vô lăng

>>> Đào tạo, sát hạch lái xe ở Việt Nam: Quá nhiều bất cập, lỏng lẻo! (Bài 2): Có đôi ba triệu, việc này… ắt xong!

>>> Đào tạo, sát hạch lái xe ở Việt Nam: Quá nhiều bất cập, lỏng lẻo! (Bài 1): Loạn mức phí và sự thật phía sau

PV: Theo ông, có sự liên hệ như thế nào giữa tỷ lệ tai nạn giao thông với những bất cập trong công tác đào tạo, sát hạch cấp giấy phép lái xe ở nước ta hiện nay?

Ông Trần Quốc Tuấn: Về TNGT thì công tác đào tạo lái xe tất nhiên phải có liên quan với nhau vì người lái xe cũng là sản phẩm ban đầu của công tác đào tạo lái xe.

Ông Trần Quốc Tuấn Phó Vụ trưởng Vụ phương tiện và người lái, Tổng cục Đường bộ Việt Nam

Tuy nhiên, TNGT cũng bắt nguồn từ rất nhiều nguyên nhân: ý thức của người lái, của phương tiện, của kết cấu hạ tầng…

Tuy nhiên, theo thống kê của chúng tôi, tỷ lệ tai nạn đối với người lái xe thâm niên ít nhất là 3 năm trở lên lại nhiều hơn đối với người mới lái xe.

Cũng có thể có nhiều nguyên nhân, ví dụ người lái mới nên hết sức cẩn thận, hai nữa cũng sợ bị xử phạt và các trường hợp có nhiều kinh nghiệm nên sau một thời gian lái thì ý thức có phần chủ quan.

Điều đó cho thấy, phần đào tạo, sát hạch chỉ là sản phẩm ban đầu, còn khi tham gia giao thông và những tác động khác gây cho người ta tâm lý và gây ra TNGT cũng rất nhiều.

PV: Một số trung tâm đưa ra mức giá 3,5-5 triệu đồng trọn gói cho việc sát hạch, có bằng lái. Với mức phí này, việc đào tạo cả lý thuyết và thực hành đều bị cắt xén, dẫn đến chất lượng đào tạo không đảm bảo. Ông có ý kiến gì?

Ông Trần Quốc Tuấn: Từ năm 2011, Bộ GTVT và Bộ Tài chính ra thông tư liên tịch số 72 cho phép các cơ sở đào tạo lái xe tự xây dựng mức thu học phí và yêu cầu các cơ sở niêm yết công khai tại khu vực nhà trường tuyển sinh. Tuy nhiên, ngoài các cơ sở đào tạo lái xe thì bên ngoài cũng có nhiều các văn phòng mang danh cơ sở đào tạo nhưng họ không phải đơn vị giảng dạy vẫn tự đề ra mức thu học phí.

Trong quy định của Bộ GTVT thì người học lái xe, trước khi vào đào tạo thì có ký hợp đồng với cơ sở đào tạo, trong đó đã quy định rõ là chương trình bao lâu, được đào tạo những nội dung gì, kỹ năng gì, mức thu học phí và đào tạo trên phương tiện gì. Nhưng mức thu nào thì cũng phải trên cơ sở chương trình đó, phải xây dựng đủ mức tối thiểu để đảm bảo nội dung đào tạo.

Học lái xe trên xe thi thực hành ở Tp.HCM. Ảnh: Tuổi trẻ

PV: Như ông nói, chúng ta đã có quy định để các cơ sở đào tạo xây dựng mức phí phù hợp, nhưng cơ quan nào giám sát để biết mức phí nào là phù hợp hay không, nhằm tránh tình trạng Trung tâm đào tạo xây dựng mức giá quá thấp để thu hút người học?

Ông Trần Quốc Tuấn: Theo quy định thì khi xây dựng mức thu, anh cũng phải báo cáo với Sở GTVT, Sở Tài chính tại địa phương và UBND tại địa phương đó. Khi thấy mức giá không phù hợp, có sự chênh lệch quá nhiều giữa cơ sở này và cơ sở khác thì các cơ quan liên quan vừa nêu sẽ có ý kiến. Ở đây chúng ta đang thực hiện theo chính sách hậu kiểm và vẫn xử lý được việc đó.

PV: Quy định về sát hạch lái xe đã có nhiều đổi mới, nhưng nếu thực hiện không nghiêm thì không chỉ “chống trượt” được phần lý thuyết, mà cả phần thực hành cũng có thể can thiệp được. Ông có nghĩ là như vậy?

Ông Trần Quốc Tuấn: Việc sát hạch thực hành đã gắn camera rồi và có những nơi sát hạch có điểm khó thi, nhưng cũng có những cách các thầy đánh dấu rất tinh vi. Ở đây có những bài sát hạch trong hình như dừng xe ngang dốc, qua vạch bánh xe… khó thì có một số nơi có điểm đánh dấu. Cái này qua công tác thanh tra, kiểm tra hàng năm thì chúng tôi cũng phát hiện ra và chấn chỉnh.

Ngoài ra, trong thi thực hành cũng có những hình thức các thầy giúp đỡ học trò bằng cách sử dụng điện thoại để hướng dẫn. Cái này chúng tôi cũng đã phát hiện ra và cũng yêu cầu dừng thi, truất quyền thi. Còn người bên ngoài thì rất khó tìm ra. Những cái này chúng tôi cũng tăng cường kiểm tra giám sát, thứ nhất, khi khai mạc thi đều yêu cầu học viên không sử dụng điện thoại.

Trong phần thi thực hành, để giúp học viên của mình thi đỗ, những người dạy lái không thiếu chiêu trò…

PV: Kinh nghiệm nhiều nước về đào tạo – sát hạch GPLX đều theo hướng mở rộng đầu vào nhưng siết chặt “đầu ra”. Ông đánh giá như thế nào về khả năng áp dụng tại Việt Nam ?

Ông Trần Quốc Tuấn: Đầu tiên vẫn là con người. Ở đây cơ sở đào tạo lái xe là một dịch vụ, anh có cơ sở vật chất tốt, công tác quản lý tốt thì học sinh sẽ đến học. Ở đây, yêu cầu các cơ sở đào tạo phải nâng cao trách nhiệm của mình lên vì sản phẩm của mình ra ảnh hưởng đến rất nhiều người. Biết đâu, sản phẩm đó có thể ảnh hưởng đến chính gia đình của người đang dạy dỗ hoặc người làm công tác đào tạo tại cơ sở đó. Tôi cũng kêu gọi các nhà quản lý, các giáo viên tăng cường quản lý giáo viên và người học.

Về phía học viên khi vào học thì yêu cầu ký kết hợp đồng và yêu cầu nhà trường thực hiện đúng hợp đồng. Ngoài ra, các cơ quan kiểm tra giám sát cũng phải tăng cường công tác hậu kiểm. Sự nghiêm minh của người thực thi công vụ cũng có ảnh hưởng không nhỏ đến bản thân người học sau này hành nghề. Có như vậy mới cải thiện được chất lượng công tác đào tạo, sát hạch cấp giấy phép lái xe.

PV: Xin cảm ơn ông!