Cảnh báo ô nhiễm, mất ATGT từ việc đốt rơm rạ

Những ngày này, đến thăm nhiều cánh đồng tại ĐBSCL sẽ dễ dàng bắt gặp ánh mắt phấn khởi của bà con nông dân khi lúa đạt năng suất tốt, trong khi giá cả đang ở mức cao, đảm bảo cho bà con có lời.

Gia đình có hơn 1ha lúa, với kinh nghiệm canh tác hơn 10 năm, anh Lê Tấn Đạt, ngụ tại huyện Phụng Hiệp, tỉnh Hậu Giang cho biết, lúa nhà anh đang trong giai đoạn đòng trổ. Chỉ sau một thời gian ngắn nữa, gia đình anh sẽ tiến hành đưa máy vào thu hoạch.

Khi được hỏi về việc xử lý thế nào với rơm rạ sau vụ mùa, anh Đạt cho biết: Khu vực của em, thu hoạch lúa Đông Xuân xong, bán rơm rạ để người ta chất nấm (trồng nấm). Rơm rạ thì người ta mua theo công, mỗi công 150.000 đồng. Còn những khu vực khó đi như trong vườn, cũng có đồng lớn rồi đồng trồng nhỏ lẻ, người ta bán không được thì người ta đốt. Góc độ của em, đốt thì ô nhiễm bầu trời, khí hậu nóng lên, đốt rơm cũng không tốt. 

Như chia sẻ của anh Đạt, trong những năm gần đây, lượng rơm rạ sau vụ thu hoạch thường được thương lái vào tận ruộng thu mua để về ủ, trồng nấm hoặc làm thức ăn cho gia súc. Tuy nhiên, không phải khu vực nào cũng có thương lái đến mua. Bên cạnh đó, với những hộ sản xuất nhỏ lẻ, chừng 1-2 công đất, rơm rạ sau vụ lúa trở thành nguồn phế phẩm không biết để vào đâu. Thế là cảnh đốt đồng diễn ra…

Trong ký ức của nhiều người con miền Tây, đốt đồng đã trở thành hình ảnh quen thuộc. Bởi lẽ từ nhiều năm về trước, bà con đã có thói quen chất rơm rạ khô lại đốt, vừa giải quyết được nguồn phế phẩm nông nghiệp, vừa phục vụ cho mục đích làm sạch ruộng đồng, diệt trừ sâu hại trong vụ mùa cũ.

Thế nhưng, đây cũng chính là nỗi ám ảnh với nhiều người dân sống xung quanh, khi môi trường bị ô nhiễm, khói bụi mịt mù. Đáng nói hơn khi khói đốt đồng còn là mối đe dọa trực tiếp đến vấn đề an toàn giao thông.

Một bác tài chia sẻ: Hai chiếc xe đối diện nhau sát một bên mà không thấy đường luôn, khói mù mịt như vầy thì rất nguy hiểm trên đường đi lưu thông xe cộ cỡ này. 

Thời gian qua, tổng đài của Mekong FM vẫn thường nhận được thông tin phản ánh về việc bà con nông dân đốt đồng gây ỗ nhiễm không khí, cản trở tầm nhìn các phương tiện. Mặc dù theo thời gian, ý thức của người dân dần được nâng cao, tình trạng này cũng giảm tần suất xuất hiện, nhưng có lẽ để tất cả người dân cùng nhận ra tác hại của khói đốt đồng, vẫn cần thêm thời gian.

Cũng là một bác tài thường dọc ngang nhiều tuyến đường qua các tỉnh thành miền Tây, anh Châu Thế Anh, ngụ tại TP Cần Thơ bày tỏ quan điểm về ảnh hưởng của tình trạng đốt rơm rạ cạnh bên các tuyến cao tốc hiện nay: Trên cao tốc, tất cả các loại phương tiện đi với tốc độ cao. Nếu khói nhiều sẽ khuất tầm quan sát, khó quan sát xe nào đang ở phía trước, dễ xảy ra tai nạn đáng tiếc. 

Tại ĐBSCL, nhiều đoạn cao tốc, quốc lộ đi ngang qua các khu vực bà con trồng lúa. Cảnh ruộng đồng bao la là góc nhìn thoáng đãng với nhiều người, nhưng cũng là nỗi lo lắng của các bác tài mỗi khi đến đợt thu hoạch lúa. Rơm rạ để trên đồng chừng nửa tháng cho khô, sau đó được gom lại thành đống và đốt.

Khói tỏa ra trắng cả một góc trời, theo gió tràn qua làn xe đang di chuyển. Xe sau không nhìn thấy xe trước, thậm chí không nhìn rõ mặt đường, thế là nguy cơ xảy ra tai nạn tăng cao. Một số đoạn qua cao tốc Trung Lương – Mỹ Thuận, qua Quốc lộ 1A, Quốc lộ 91C hay nhiều tuyến đường khác sẽ cần lắm sự tập trung quan sát của các bác tài.

Nhưng hơn hết, vấn đề cốt lõi cần được thay đổi là ý thức của người dân: Nhìn nhận giá trị cọng rơm theo một hướng khác thay vì đốt bỏ, vừa tránh lãng phí, tránh ô nhiễm môi trường vừa hạn chế nguy cơ xảy ra tai nạn. Đừng để niềm vui vụ Đông Xuân trúng mùa trúng giá đi kèm với nỗi lo khói bụi từ việc đốt rơm rạ.