'Anti Vắc-xin': Trào lưu nguy hiểm!

Nghe nội dung chi tiết tại đây: 

Thời gian gần đây, xuất hiện nhiều cá nhân, hội nhóm kêu gọi tẩy chay văcxin và dẫn các nghiên cứu từ nước ngoài về tác hại của văcxin. Những hội này dẫn khảo sát cộng đồng tại Mỹ về tiêm chủng cho thấy, so với trẻ không chủng ngừa thì trẻ chích văcxin mắc bệnh mãn tính nhiều hơn gấp 2,4 lần, chàm cao hơn 2,9 lần. Trẻ tiêm chủng bị tự kỷ nhiều hơn 4,2 lần, khuyết tật học tập 5,2 lần, viêm mũi dị ứng nhiều hơn 30 lần so với trẻ không tiêm. Nhiều bà mẹ cũng chia sẻ không cho con tiêm văcxin và bé rất khỏe mạnh.

Nhiều lý do khác được các cá nhân và hội nhóm này đưa ra như: không cần phải tiêm vaccine để giúp cơ thể tự sản sinh kháng thể tự nhiên, tự chống lại bệnh tật: tiêm vaccin không chỉ là tiêm vi rút, vi khuẩn đã làm yếu mà còn có cả "nhiều dị nguyên khác như kim loại nặng như nhôm thuỷ ngân, phormon - những hóa chất không thể đào thải khỏi cơ thể và gây các biến chứng khác nhau; tiêm vắc xin vẫn bị bệnh thì tiêm làm gì, bú mẹ hoàn toàn là vắc xin tốt nhất và không cần tiêm gì thêm, nhiều bệnh dịch như ho gà, bài liệt đã bị tiêu diệt rồi, không cần tiêm vắc xin nữa, sống và ăn uống lành lạnh, thuận tự nhiên có thể phòng, chống bệnh tật…

Gần đây xuất hiện nhiều cá nhân, nhóm kêu gọi tẩy chay, ngừng tiêm vắc xin cho con. Ảnh minh họa

Trước những lập luận có vẻ hợp lý được các hội, nhóm đưa ra để tẩy chay, kêu gọi các bậc phụ huynh ngừng tiêm vắc xin cho con, các chuyên gia, bác sĩ hàng đầu về y tế dự phòng và bệnh truyền nhiễm bày tỏ sự lo ngại sâu sắc vì những hệ quả của việc truyền thông lệch lạc. Hiện nay, tại Bệnh viện Nhi đồng 1 TP.HCM có nhiều bé đang nằm ghép vì bị viêm não Nhật Bản, một căn bệnh mà các cháu hoàn toàn có thể tránh được nếu tiêm chủng.

BS Trương Hữu Khanh – Bệnh viện Nhi đồng 1 TP.HCM dẫn chứng, điển hình là dịch bệnh sởi năm 2014 khiến hàng nghìn em bé tại VN mắc bệnh, gần 150 bé tử vong, trong đó đến 90% trẻ không tiêm văcxin. Đây là hậu quả của trào lưu bài trừ vaccine sởi của chương trình tiêm chủng mở rộng trước đó, mà nguyên nhân xuất phát từ một vài ca tai biến sau tiêm khiến hàng loạt phụ huynh không tiêm vaccine cho con. Bệnh đã bùng phát trở lại vào mùa dịch năm sau. Hai bệnh khác gần đây cũng bùng phát trở lại và cướp đi sinh mạng hàng chục em bé, do không được chích ngừa văcxin là ho gà và viêm gan B. Năm 2016 dịch ho gà trở lại khiến hàng trăm em bé Hà Nội phải nhập viện, nhiều em tử vong.

BS Khanh cho rằng, trào lưu bài trừ vaccine vốn đã xuất hiện từ lâu trên thế giới. Tuy nhiên, ở những nước phát triển, vấn đề anti-vaccine nhanh chóng được nhà nước điều chỉnh. Thậm chí có nước đặt ra luật, nếu không được tiêm phòng thì trẻ không được đi học. Ở Mỹ, trẻ muốn nhập học cần đưa sổ chích ngừa ra, nếu chưa tiêm mũi nào bắt buộc phải thực hiện tiêm phòng để tránh gây bệnh cho cộng đồng.

BS Trương Hữu Khanh – Bệnh viện Nhi đồng 1 Tp.HCM nói:

Về việc một số vị phụ huynh nói rằng, con họ không tiêm vaccine nhưng vẫn khỏe mạnh, BS Trương Hữu Khanh khẳng định, đó là do may mắn. Bởi em bé đó được sống, được bao bọc trong một cộng đồng có tỷ lệ tiêm ngừa cao. Tuy nhiên, sự may mắn sẽ hết nếu em bé đó đi qua một vùng có độ phủ vaccine thấp, khả năng mắc bệnh rất cao.

Cũng tương tự, một số trường hợp rủi ro hiếm gặp trùng với các sự kiện nghiêm trọng khác khiến văcxin thường bị quy kết là tội đồ. Chia sẻ về vấn đề này, Phó giáo sư Phan Trọng Lân, Viện trưởng Pasteur TP HCM cho biết, các nghiên cứu tại Mỹ hay Anh cho rằng văcxin gây tự kỷ hay động kinh ở trẻ đều đã được chứng minh là không chính xác. Thực tế các em bé này đều mắc những bệnh khác. Thậm chí tác giả của nghiên cứu này đã bị tòa án tuyên là gian lận số liệu và có xung đột lợi ích cá nhân. Bên cạnh đó, tỷ lệ tai biến do văcxin rất thấp so với lợi ích to lớn mà nó mang lại cho cộng đồng.

Liên quan đến lập luận chỉ cần bú mẹ hoàn toàn hay sống lành mạnh thuật tự nhiên là cơ thể tự chống lại bệnh tật, các chuyên gia cũng khẳng định, dù trẻ sơ sinh được bú mẹ hoàn toàn thì lượng kháng thể trong sữa mẹ là không đủ. Trẻ vẫn có nguy cơ cao mắc rất nhiều bệnh khác, chưa kể nếu mẹ chưa tiêm phòng, chưa từng bị bệnh đó thì không thể có kháng thể truyền cho con. WHO và hệ thống y tế đều khuyến cáo tiêm vaccine cho trẻ từ rất sớm ngay sau sinh và phần lớn các mũi tiêm là ở 2 năm đầu đời, dù trẻ bú mẹ hoàn toàn hay dùng sữa công thức. Hệ thống y tế khuyến khích cho trẻ bú mẹ, khuyến cáo tiêm vaccine, hai việc này không hề mâu thuẫn nhau mà để bảo vệ trẻ được tốt nhất. Sữa mẹ không được xem là vaccine, và sữa mẹ không thể thay thế bất kì loại vaccine nào.

Sau hơn 30 năm triển khai công tác tiêm chủng mở rộng, hơn 600 triệu liều văcxin đã được chích miễn phí cho trẻ em và phụ nữ tại Việt Nam, Nhờ vậy giảm tỷ lệ mắc và tử vong của các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm có văcxin dự phòng từ hàng trăm đến hàng nghìn lần. Năm 2016 là năm thứ 16 liên tiếp Việt Nam bảo vệ thành quả thanh toán bệnh bại liệt và là năm thứ 11 cả nước duy trì thành quả loại trừ bệnh uốn ván sơ sinh. Rất nhiều bệnh trên thế giới nhờ văcxin mà hầu như đã tuyệt tích như bệnh đậu mùa. Bác sĩ Trương Hữu Khanh khuyến cáo, các nước trên thế giới đều có chương trình tiêm chủng mở rộng với những loại khác nhau, tùy thuộc điều kiện dịch tễ mỗi nơi. Và đã là văcxin trong chương trình tiêm chủng mở rộng thì đều cần thiết.

Việc anti vaccin như các ông bố, bà mẹ đang tranh luận trên mạng dù là mạng ảo nhưng gây ra những hệ quả rất nghiêm trọng trong cuộc sống thật. Những dịch bệnh đã được thanh toán từ lâu, nếu vì bài trừ văcxin mà dịch quay lại thì không chỉ một vài trẻ gánh chịu hậu quả mà khi đó là cộng động sẽ phải đối mặt. Các ông bố, bà mẹ cần là người tiếp cận và sàng lọc thông tin một cách đầy đủ, sâu sắc trước khi quyết định một vấn đề y khoa đối với trẻ:

Nếu phụ huynh cảm thấy các thông tin còn mập mờ, chưa rõ ràng, hay phân vân giữa hai quan điểm thì cần phải tìm hiểu sâu hơn, trao đổi với các chuyên gia uy tín để có được quyết định đúng đắn nhất.