Vitanmin cho tâm trí: Sự lương thiện cần được luyện tập mỗi ngày

Nghe nội dung chi tiết tại đây:

Quan điểm cho rằng con người sinh ra mang tính ác nhiều hơn tính thiện không hề mới mẻ. Sự thực là Tuân Tử, một trong hai học giả Trung Hoa lỗi lạc có công kế thừa và phát triển tư tưởng Nho gia sống trong khoảng năm 316-237 Trước Công nguyên, tin rằng con người sinh ra vốn ác, có được thiện phải trải qua quá trình bồi dưỡng, giáo dục. Đó là bản tính tự nhiên của mỗi con người. Tính thì ai cũng như ai, đều ác cả: tính của thánh nhân cũng như tính người thường.

Tuân Tử nhìn nhận vấn đề thiện ác trên bình diện chính trị, song, không thể phủ nhận là quan điểm “nhân tính bản ác” cũng đã được củng cố phần nào trong nhiều biến cố lịch sử sau này, trong các tình huống xã hội, và cả trong văn chương nữa.

Điển hình phải kể đến kiệt tác văn chương của William Golding, với tựa đề “Chúa Ruồi”. Cuốn tiểu thuyết vẽ nên một tình huống không tưởng, khi một đám trẻ chỉ trong độ tuổi 6-13 bị đẩy vào tình thế sống cùng nhau trên một hoang đảo, và những nỗ lực sinh tồn đã chia rẽ đám trẻ thành hai phe: một phe giữ nếp sinh hoạt quy củ, gìn giữ ngọn lửa với hy vọng thoát khỏi đảo hoang; và phe kia, bắt đầu một lối sống hoang dã và tàn bạo, đấu tranh với phe còn lại để giành quyền thống trị. Cuộc chiến thiện ác nổ ra giữa những đứa trẻ vốn là hiện thân cho sự ngây thơ trong sáng và bản năng thiện lành của con người đã đưa độc giả từ cú shock này tới nỗi kinh hoàng khác.

Đỉnh điểm của câu chuyện nghiệt ngã chính là sự thắng thế của cái ác, cái chết của hai đứa trẻ, và việc thủ lĩnh của nhóm thiện bị truy sát tận cùng giữa cánh rừng bốc cháy. Một trong những dòng viết ám ảnh nhất đã bật lên khi nhân vật chính diện bật khóc, “khóc than cho sự thơ ngây đã chết và lòng dạ đen tối của con người”. Và William Golding cũng đặt ra câu hỏi nhức nhối: “Cuộc chiến như trò đùa của lũ trẻ chỉ thiêu rụi một hòn đảo hoang và làm chết hai đứa nhỏ. Còn quả đất và nhân loại sẽ ra sao sau cuộc chiến tranh nguyên tử khủng khiếp gấp triệu lần?”

Sự lương thiện là một hạt giống vẫn luôn tồn tại trong mỗi chúng ta, song cần được vun trồng bồi đắp. Nền tảng luân lý xã hội khẳng định với chúng ta rằng lương thiện là đúng đắn và tốt đẹp, chỉ khi làm điều thiện ta mới cảm thấy hạnh phúc. Mà hạnh phúc là thứ dễ lây lan, và sự lương thiện chính là một thói quen lành mạnh mà chúng ta cùng nhau rèn luyện mỗi ngày.