Thờ ơ với diễn tập PCC tại cơ sở, nguy cơ trả giá nếu xảy ra sự cố

Sau vụ cháy chung cư mini tại phường Khương Hạ (quận Thanh Xuân, Hà Nội) khiến 56 người tử vong và mới đây nhất là vụ cháy khu nhà trọ tại phường Trung Hoà (quận Cầu Giấy, Hà Nội) khiến 14 người không may qua đời thì quản lý nhiều khu dân cư, nhà trọ tại TPHCM đã thường xuyên tổ chức các buổi tập huấn, tổng kiểm tra các thiết bị pccc hơn.

Bà Nguyễn Thị Phượng – quản lý 1 khu nhà trọ tại phường An Lạc, quận Bình Tân TPHCM chia sẻ: "Nghe mấy vụ cháy vậy mình cũng sợ nên cũng thường kiểm tra từng tầng, chừa các lối thoát hiểm cho dãy trọ, mỗi tầng đều có 2 cửa thoát hiểm. Ở Khu trọ này thì mỗi tầng đều được bố trí 2 bình chữa cháy. Địa phương cũng kêu mình tập huấn để khi có sự cố xảy ra thì xử lý kịp thời".

Ngoài các khu nhà trọ thì công tác tổng kiểm tra, rà soát và diễn tập pccc tại các khu chung cư đông dân cũng được tổ chức thường xuyên hơn. Theo Ban quản lý các toà nhà thì việc này vừa nhằm để tổng kiểm tra và duy trì chất lượng của hệ thống PCCC của cơ sở vừa nâng cao tinh thần ứng phó nếu không may sự cố cháy xảy ra. Tuy nhiên qua quan sát thực tế tại các buổi diễn tập này có rất ít người dân hay cư dân tham gia.

"Thực ra mình không hay tham gia diễn tập PCCC và cả các cư dân khác cũng bàng quan với việc này mà chủ yếu chỉ là bảo vệ vì khi xảy ra cháy thì lực lượng này sẽ hô hoán hướng dẫn cư dân. Gần đây cũng xảy ra nhiều vụ cháy nghiêm trọng nên mình và gia đình cũng thấy lo lắng, thời gian tới có diễn tập thì mình sẽ tham dự".

"Chung cư cũng đã thông báo 3 ngày nay rồi, nhưng vẫn có một số người rất chủ quan vì công việc hoặc vì yếu tố nào đó. Tôi mong rằng mọi người nên bớt chút thời gian để tham gia buổi các buổi diễn tập như thế này, qua đó cũng nâng cao ý thức cho bản thân về phòng chống cháy nổ, tránh mất mát tài sản, và quan trọng nhất là cứu được người. Từ đó, chúng ta biết cách sử dụng bình cứu hỏa và các phương tiện phòng cháy chữa cháy".

Qua ghi nhận tại 1 chung cư trên địa bàn phường Linh Đông, Tp.Thủ Đức thì được biết chung cư đã duy trì việc tập huấn PCCC cho lực lượng tại chỗ với tuần suất 1 lần/tháng, tổ chức diễn tập quy mô lớn 3 tháng/lần với sự tham gia tổng lực của tất cả các bộ phận vận hành cùng với cư dân.

Ông Nguyễn Quang Minh – Trưởng Ban quản lý chung cư này cho hay: "Sắp tới cũng có cuộc diễn tập lớn định kỳ năm, dù công tác tuyên truyền trước 1 tuần và được nhắc lại hàng ngày nhưng cũng không nhiều cư dân quan tâm lớn. Việc này được tuyên truyền thường xuyên nhưng cư dân không mặn mà quan tâm lắm. Khi xảy ra sự cố cháy thực sự thì cư dân cũng cần nắm những thông tin cơ bản để kịp thời ứng phó như báo động cho người nhà, cách sử dụng các thiết bị chữa cháy…nếu họ biết thì có thể chủ động xử lý ngay tại căn hộ của họ".

Bà Phan Thị Thanh mai – thành viên Ban quản trị phụ trách về pccc tại 1 chung chung cư ở quận Bình Thạnh cho rằng việc thường xuyên kiểm tra định kỳ hệ thống cũng như diễn tập pccc đã giúp lực lượng tại chỗ xử lý tốt các sự cố cháy nổ, tuy nhiên hơi đáng tiếc khi không có nhiều cư dân cùng tham gia:

"Tôi nghĩ rằng có tham gia vào thực tế các tình huống diễn tập thì khi xảy ra sự cố mới có thể giữ được bình tĩnh và có kinh nghiệm để xử lý được các tình huống. Dù Ban quản trị và Ban quản lý chung cư đã rất nỗ lực tổ chức và duy trì thường xuyên việc diễn tập PCCC song thực tế thì không nhiều cư dân quan tâm hay cùng tham gia mà thành phần chính trong các buổi diễn tập ấy chỉ là BQL, bảo vệ, vệ sinh hay kỹ thuật tòa nhà".

Tình trạng tương tự cũng diễn ra tại buổi diễn tập PCCC mới đây nhất tại chung cư Hoàng Anh Gold House thuộc xã Phước Kiểng, huyện Nhà Bè với hơn 1000 căn hộ với khoảng 3500 cư dân đang sinh sống. Buổi diễn tập được tổ chức quy mô trong hơn 1 giờ đồng hồ với nhiều phương tiện chữa cháy chuyên dùng, lực lượng chuyên trách và chính quyền địa phương.

Tuy nhiên theo ông Hồ Đức Hoàng - Trưởng Ban Quản trị chung cư Hoàng Anh Gold House thì chỉ có khoảng 15% cư dân thực sự quan tâm theo dõi hoặc tham gia buổi diễn tập: "Không chỉ đợt diễn tập này mà cả các đợt diễn tập trước, số lượng cư dân tham gia không được nhiều. Theo thống kê của chúng tôi, chỉ khoảng dưới 15% cư dân tham gia. Đó là một trăn trở của chúng tôi. Tôi mong rằng không chỉ cư dân của Hoàng Anh Gold House mà tất cả cư dân của các chung cư khác nên ý thức rõ ràng về vấn đề này, vì nó ảnh hưởng đến an toàn tính mạng và tài sản của chính mình và gia đình mình. Tôi mong rằng sắp tới số lượng người tham gia sẽ nhiều hơn nữa để sự quan tâm của các cơ quan ban ngành không phải là vô ích".

Theo thống kê của lực lượng chức năng thì bình quân mỗi năm tại TP.HCM có hàng trăm cuộc diễn tập pccc với quy mô lớn nhỏ khác nhau. Ngoài ra lực lượng chuyên trách cũng tổ chức hàng ngàn buổi tuyên truyền hướng dẫn về pccc tại các cơ sở, khu dân cư, dù vậy hiểu biết và áp dụng vào thực tế vẫn còn hạn chế, chưa thực sự đạt mục tiêu mà ngành chức năng đặt ra.

Thượng tá Phạm Trung Thắng - Phó Trưởng Công an huyện Nhà Bè, TP.HCM cho biết: "Mục đích của việc tổ chức thực tập phương án chữa cháy, cứu nạn, cứu hộ là để tuyên truyền đến mọi người dân và người đứng đầu các đơn vị cơ sở, đặc biệt là đối với chung cư, là để nâng cao ý thức trách nhiệm của mỗi cá nhân và tổ chức trong công tác phòng cháy chữa cháy.

Mục đích thứ hai là thông qua việc thực tập này, đánh giá toàn diện về lực lượng và phương tiện tại chỗ để đánh giá xem những gì còn hạn chế. Qua đó, kịp thời có biện pháp khắc phục, sửa chữa để khi có sự cố xảy ra, việc triển khai lực lượng và phương tiện chỉ huy ngay từ ban đầu đạt hiệu quả".

Khi người gian nan mơ ước bình thường

Khi những thông tin về các vụ cháy thương tâm xảy ra ở chung cư mini tại Khương Hạ gần 1 năm trước hay gần đây nhất là vụ cháy khu nhà trọ tại Trung Kính tràn lan trên mặt báo hẳn không ít người thấy bất an về an toàn nơi mình đang sinh sống. Thế nhưng cơn lo lắng tồn tại không được bao lâu mà nhanh chóng bị lấn át bởi cơm áo gạo tiền hàng ngày lẫn sự hạn chế trong cái gọi là “sự lựa chọn về nhà ở”.

Thực tế chỉ ra rằng trong số hàng triệu người nhập cư đang sinh sống, làm việc tại các đô thị lớn như Hà Nội hay TP.HCM chỉ có 1 số rất ít người đủ điều kiện để thuê hay mua 1 căn hộ đủ an toàn hay đúng hơn là đủ tiêu chuẩn an toàn. Phần lớn vẫn phải lưu trú tại các khu nhà trọ chật hẹp, trong các hẻm sâu, thiếu điều kiện an toàn…bởi đơn giản là vì giá cả phù hợp với thu nhập.

Tôi tin rằng bất kể ai trong chúng ta đều mong muốn bản thân và gia đình được an toàn trước tất cả các nguy cơ trong đó có sự đe doạ của bà hoả. Thế nhưng có quá nhiều lý do “ngoài tầm với” khiến cho mưu cầu về an toàn trước giặc lửa phải dừng lại sau cánh cửa mưu sinh. Tuy vậy, mỗi người hoàn toàn có thể lựa chọn cho mình tâm thế chủ động để ứng phó với các nguy cơ có thể xảy đến bất kỳ lúc nào

Thực tế là các quy định pháp luật về nhà ở tại nước ta đã cập nhật đầy đủ các quy định về an toàn PCCC trong các khu dân cư lẫn trách nhiệm, nhiệm vụ của các bên liên quan khi xảy ra các sự cố nói chung, sự cố cháy nổ nói riêng. Tuy vậy chính yếu tố “bất cẩn” hay nói đúng hơn là các hành vi vi phạm an toàn pccc, sự thiếu quan tâm của các bên liên quan trong đó có sự thờ ơ của chính các cư dân đã tạo điều kiện cho bà hoả lộng hành để rồi cướp đi sinh mạng của nhiều người.

Trong khi chờ nhà nước điều chỉnh các chính sách về nhà ở, tạo thêm nhiều sự lựa chọn lưu trú an toàn hơn cho người dân nói chung, người thu nhập thấp đô thị nói riêng thì mỗi người cần tự trang bị kiến thức căn bản về PCCC, tìm hiểu rõ địa hình nơi mình đang sinh sống, cách sử dụng các thiết bị chữa cháy tại chỗ, kỹ năng thoát hiểm… Những thứ ấy không cần tìm ở đâu xa, bởi chúng luôn có sẵn tại các buổi tập huấn, những phiên diễn tập tưởng chừng như khô khan, nhàm chán.